Loøng nhaân aùi
coát loõi cuûa Ñaïo Ñöùc
Loøng nhaân aùi: coát loõi cuûa Ñaïo Ñöùc: ñaây laø ñeà taøi cuûa Chuyeän Töû Teá tuaàn naøy cuûa chuùng toâi...
(Radio Veritas Asia 12/12/2009) - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Môùi ñaây, Hoäi Khoa hoïc Taâm Lyù Giaùo Duïc Vieät nam ñaõ laøm moät cuoäc nghieân cöùu treân 1,200 sinh vieân vaø hoïc sinh. Ngöôøi ta neâu leân moät soá "ñöùc tính" ñöôïc xem laø chuaån möïc ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi vaø ñaët caâu hoûi nhö sau: "Xin anh, chò cho bieát nhöõng noäi dung naøo sau ñaây ñöôïc xem laø nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi Vieät nam hieän nay vaø cho bieát möùc ñoä quan troïng cuûa caùc phaåm chaát naøy?"
Keát quaû ñöôïc trình baøy treân baùo ñieän töû Vietnamnet cho thaáy, theo thöù töï, nhöõng ñöùc tính nhö: "coù tinh thaàn yeâu nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa, soáng phaûi tuaân theo luaät phaùp, soáng phaûi bieát giöõ nghieâm kæ cöông pheùp nöôùc, ham hoïc hoûi, töï haøo laø ngöôøi daân Vieät nam, töï haøo veà truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa daân toäc, coù loái soáng vaên hoùa, soáng coù kyû luaät, coù chí tieân thuû, caàu tieán boä, keát hôïp tinh thaàn daân toäc vaø tinh thaàn ñoaøn keát quoác teá voâ saûn..." laø 10 "chuaån möïc ñöùng ñaàu trong nhöõng chuaån möïc "ñaïo ñöùc" ñöùng ñaàu cuûa con ngöôøi Vieät nam hieän nay. Toång coäng, coù taát caû 22 chuaån möïc ñöôïc ñeà nghò, thì nhöõng ñöùc tính nhö "nhaân aùi, saün saøng cöu mang giuùp ñôõ con ngöôøi hay vò tha ñöùc ñoä..." ñöùng ôû gaàn cuoái baûng!
Nhö vaäy, theo nhaän xeùt cuûa sinh vieân hoïc sinh Vieät nam hieän nay, töùc nhöõng caây non maø xaõ hoäi chuû nghóa ñang öôm troàng, chuaån möïc ñaïo ñöùc soá moät cuûa ngöôøi Vieät nam hieän nay laø "Coù tinh thaàn yeâu nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa".
Nhö taùc giaû Nguyeãn Tuaán ñaõ ghi nhaän treân trang maïng "Bauxitevietnam", neáu hieåu tieâu chuaån ñaïo ñöùc laø phaân ñònh giöõa caùi sai vaø caùi ñuùng, thì yeâu nöôùc maø khoâng yeâu xaõ hoäi chuû nghóa laø "sai " vaø "thieáu ñaïo ñöùc".
Ñaây cuõng laø ñieàu ñöôïc Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI nhaán maïnh trong moät buoåi hoøa nhaïc taïi Vatican do toång thoáng Ñöùc toå chöùc nhaân dòp kyû nieäm 20 naêm böùc töôøng Berlin suïp ñoå. Leân tieáng nhaân dòp naøy, Ñöùc thaùnh cha noùi raèng böùc töôøng Berlin laø moät "ranh giôùi cuûa söï cheát". Noù khoâng nhöõng chia reõ con ngöôøi vôùi nhau, maø coøn xoùa boû moïi phaân bieät giöõa toát vaø xaáu, giöõa thieän vaø aùc. Theo Ñöùc thaùnh cha, trong xaõ hoäi coäng saûn, chæ coù nhöõng gì coù lôïi cho Ñaûng vaø chuû nghóa coäng saûn, ngay caû nhöõng ñieàu voâ luaân vaø voâ nhaân ñaïo, môùi ñöôïc xem laø toát.
Hieän nay theá giôùi ñang chuù yù tôùi ñieàu ñöôïc goïi laø "Hieán chöông nhaân aùi" vöøa ñöôïc coâng boá treân khaép theá giôùi vaøo ngaøy 12 thaùng 11 naêm 2009, noùi veà loái suy nghó nhaân aùi, vaø quan troïng hôn nöõa, haønh ñoäng ñaày loøng töø bi. Trong chöa ñaày moät thaùng, noù ñaõ nhaän ñöôïc söï taùn trôï cuûa khoaûng 27 ngaøn ngöôøi, trong ñoù coù nhöõng khuoân maët noåi baät nhö Ñöùc Ñaït lai Laït ma, Toång giaùm muïc Desmond Tutu, Hoaøng haäu Rania Al Abdullah xöù Jordan, hoïc giaû Hoài giaùo Shaykh Abdullah Bin Bayyah, khoâi nguyeân giaûi Nobel Hoaø bình Jody Williams, v.v...
Hieán chöông treân ñaây ñaõ ñöôïc hình thaønh do saùng kieán cuûa baø Karen Armstrong, moät taùc giaû ngöôøi Anh, vôùi hôn 20 taùc phaåm vieát chuû yeáu veà ñeà taøi toân giaùo ñoái chieáu vaø laø thaønh vieân cuûa Hieäp hoäi Vaên chöông Hoaøng gia Anh. Ngaøy 28 thaùng 2 naêm 2008, baø nhaän ñöôïc giaûi thöôûng cuûa saùng hoäi phi lôïi nhuaän coù teân laø "The Sapling Foundation".
Mong öôùc cuûa baø Karen Armstrong laø ñöôïc goùp phaàn soaïn thaûo, coâng boá vaø coå ñoäng cho moät Hieán chöông Nhaân aùi, vì theo baø, sau hôn 20 naêm nghieân cöùu veà toân giaùo, baø nhaän thaáy loøng töø aùi laø coát loõi lôøi daïy cuûa moïi toân giaùo. Ñeå theå hieän öôùc voïng ñoù, ngaøy 1 thaùng 9 naêm 2008, moät trang web ñöôïc thieát laäp nhaèm xaây döïng moät maïng löôùi thaân höõu vôùi caùc toå chöùc treân khaép theá giôùi, môøi goïi ngöôøi thuoäc moïi tín ngöôõng, quoác tòch vaø boái caûnh khaùc nhau cuøng tham gia soaïn thaûo. Trong saùu tuaàn leã, ñaõ coù söï ñoùng goùp cuûa hôn 150,000 ngöôøi ôû 180 quoác gia.
Ngaøy 24 thaùng 2 naêm 2009, moät toå chöùc coù teân laø "Hoäi Ñoàng Löông taâm" (Council of Conscience) hoïp taïi Versey, Thuïy só, ñeå toång keát vaø soaïn thaûo Hieán chöông.
Töø ngaøy xuaát hieän ñeán nay, Hieán Chöông nhaän ñöôïc söï höôûng öùng noàng nhieät. Hôn 20 toå chöùc treân khaép theá giôùi chaøo möøng baèng nhieàu sinh hoaït vaø leã laïc: toå chöùc thi luaän vaên cho giôùi treû veà ñeà taøi naøy taïi UÙc ñaïi lôïi, döïng Böùc töôøng nhaân aùi taïi trung taâm thuû ñoâ Kuala Lumpur, trieån laõm ngheä thuaät ôû New York veà chuû ñeà nhaân aùi, coäng ñoàng Hoài giaùo taïi nhieàu nöôùc ôû chaâu AÂu ñang môû caùc cuoäc thaûo luaän coâng coäng veà loøng nhaân aùi.
Theo baø Karen Armstrong, ñieåm xuaát phaùt cuûa baûn Hieán chöông laø ta haõy cuøng traûi nghieäm, cuøng caûm nhaän vôùi ngöôøi khaùc, vaø ñaët mình vaøo vò trí cuûa ngöôøi khaùc. Theâm nöõa, töø baûn Hieán chöông naøy coù theå tieán tôùi thaønh laäp toaùn ñaùp öùng nhanh ñeå leân tieáng khi coù khuûng hoaûng lieân quan ñeán loøng nhaân aùi, ñaëc bieät vaøo luùc coù quaù nhieàu thuø haän treân theá giôùi truyeàn thoâng, nhaèm ñem laïi tieáng noùi cho ñaùm ñoâng thaàm laëng thuoäc moïi truyeàn thoáng toân giaùo vaø cung caáp coâng cuï ñeå cuøng nhau xaây döïng moät xaõ hoäi toaøn caàu toát ñeïp hôn, nôi moïi ngöôøi coù theå soáng hoøa hôïp vaø an laønh.
Sau ñaây laø nguyeân vaên Hieán Chöông Nhaân AÙi:
"Nguyeân taéc nhaân aùi naèm taïi taâm ñieåm cuûa taát caû caùc truyeàn thoáng toân giaùo, ñaïo ñöùc vaø taâm linh, ñang haèng keâu goïi chuùng ta ñoái xöû vôùi moïi ngöôøi nhö chuùng ta muoán mình ñöôïc ñoái xöû. Loøng nhaân aùi thuùc giuïc chuùng ta hoaït ñoäng khoâng meät moûi nhaèm xoa dòu khoå ñau cuûa ñoàng loaïi, truaát pheá baûn thaân khoûi vò trí trung taâm cuûa theá giôùi vaø ñaët tha nhaân vaøo choã ñoù, ñoàng thôøi toân vinh söï thaùnh thieän baát khaû xaâm phaïm cuûa moãi ngöôøi, ñoái xöû vôùi moïi ngöôøi, khoâng loaïi tröø ai, baèng tinh thaàn tuyeät ñoái coâng baèng, bình ñaúng vaø kính troïng.
Trong cuoäc soáng rieâng tö laãn coâng coäng, chuùng ta cuõng nhaát thieát töï kieàm cheá moät caùch kieân ñònh vaø ñoàng caûm ñeå khoâng gaây ñau ñôùn. Haønh ñoäng hay phaùt ngoân baïo ñoäng xuaát phaùt töø aùc yù, chuû nghóa baù quyeàn hoaëc vò kyû nhaèm laøm hao moøn, töôùc ñoaït hoaëc phuû nhaän caùc quyeàn caên baûn cuûa baát cöù ngöôøi naøo, vaø kích ñoäng haän thuø baèng caùch gieøm pha keû khaùc - keå caû keû thuø cuûa mình - laø moät söï phuû nhaän tình nhaân ñaïo chung cuûa chuùng ta. Chuùng toâi thöøa nhaän raèng chuùng ta ñaõ vaø ñang soáng khoâng nhaân aùi vaø raèng thaäm chí coù moät soá ngöôøi coøn nhaân danh toân giaùo laøm gia taêng toång soá khoán khoå cuûa con ngöôøi.
Chuùng toâi, bôûi theá, keâu goïi moïi ngöôøi:
- khoâi phuïc loøng töø bi trôû laïi vò trí taâm ñieåm cuûa ñaïo ñöùc vaø toân giaùo.
- Quay veà vôùi nguyeän taéc coå xöa raèng baát cöù söï dieãn giaûi kinh saùch naøo daãn tôùi baïo ñoäng, haän thuø hoaëc khinh mieät ñeàu khoâng chính ñaùng.
- Baûo ñaûm cung caáp cho tuoåi treå thoâng tin chính xaùc vaø ñaøy toân troïng veà caùc truyeàn thoáng, toân giaùo vaø neàn vaên hoùa khaùc.
- Khích leä söï taùn döông tích cöïc tính chaát ña daïng cuûa toân giaùo vaø vaên hoùa.
- trau doài söï caûm thoâng ñaày hieåu bieát veà khoå ñau cuûa moïi ngöôøi, keå caû cuûa nhöõng ai bò xem laø keû thuø.
Chuùng ta caàn phaûi khaån tröông bieán loøng töø bi thaønh moät söùc maïnh roõ reät, saùng choùi vaø naêng ñoäng trong theá giôùi ña cöïc cuûa mình. Ñöôïc baét reã trong moät quyeát taâm ñaõ thaønh nguyeân taéc nhaèm vöôït leân treân söï vò kyû, loøng nhaân aùi coù theå phaù tan caùc ranh giôùi chính trò, giaùo ñieàu, yù thöùc heä vaø toân giaùo. Ñöôïc sinh ra töø söï töông thuoäc saâu xa cuûa chuùng ta, loøng nhaân aùi laø coát loõi cho caùc quan heä giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi vaø cho moät nhaân loaïi toaøn maõn. Noù laø con ñöôøng daãn tôùi giaùc ngoä, vaø khoâng theå thieáu cho söï taïo ra moät neàn kinh teá coâng chính vaø moät coäng ñoàng toaøn caàu hoøa bình."
Treân ñaây laø nguyeân vaên Baûn Hieán Chöông Nhaân AÙi.
Vôùi öôùc mong laáy baûn Hieán Chöông naøy ñeå thay theá cho neàn ñaïo ñöùc "caùch maïng" cuûa xaõ hoäi chuû nghóa voán chæ mang laïi baïi hoaïi, ñau thöông vaø cheát choùc cho daân toäc, chuùng toâi xin taïm ngöng Chuyeän töû teá tuaàn naøy taïi ñaây. Xin thaân aùi chaøo quyù vò vaø caùc baïn vaø heïn gaëp laïi vaøo thöù Baûy tuaàn sau.
Chu Vaên