Vai troø vaø söï hieän dieän cuûa
Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi AÁn Ñoä
Vai troø vaø söï hieän dieän cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi AÁn Ñoä.
Phoûng vaán Ñöùc Hoàng Y Telesphore Placidus Topo, Toång Giaùm Muïc Ranchi, veà vai troø vaø söï hieän dieän cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi AÁn Ñoä.
Vatican (Avvenire 1-12-2009) - Caùch ñaây 150 naêm ngaøy 28 thaùng 11 naêm 1859 boán tu só Doøng Teân ngöôøi Bæ vaø hai vò ngöôøi Anh ñaõ ñeán Calcutta vaø baét ñaàu coâng taùc rao truyeàn Tin Möøng trong vuøng Bengala, maïn Ñoâng AÁn Ñoä. Ñaây laø moät trong bieát bao nhieâu trang cuûa lòch söû truyeàn giaùo do caùc tu só nhieàu doøng tu khaùc nhau ñaõ vieát ra taïi AÁn Ñoä. Nhaân dòp naøy Ñöùc Toång Giaùm Muïc Telesphore Placidus Topo, Toång Giaùm Muïc Ranchi, ñaõ cöû haønh leã nghi kyû nieäm bieán coá noùi treân.
Toång giaùo phaän Ranchi naèm trong bang Jharkhand, coù teân goïi cuõ laø Chotanagpur, laø moät phaàn cuûa vuøng truyeàn giaùo Bengala cuûa caùc tu só Doøng Teân. Vaøo giöõa theá kyû XIX linh muïc Constant Lievens, doøng Teân ngöôøi Bæ, ñaõ rao giaûng Tin Möøng cho caùc boä laïc soáng taïi mieàn Trung AÁn Ñoä, laø nhöõng thaønh phaàn bò xaõ hoäi thôøi ñoù aùp böùc vaø khai thaùc boùc loät.
Ñöùc Hoàng Y Topo naêm nay 70 tuoåi, thuoäc boä laïc Kurukh vaø laø vò Hoàng Y thoå daân ñaàu tieân taïi AÁn Ñoä. Sinh tröôûng trong moät gia ñình coâng giaùo, ngöôøi ñaõ theo hoïc taïi ñaïi hoïc giaùo hoaøng Urbaniana ôû Roma, vaø ñöôïc thuï phong linh muïc beân Thuïy Só naêm 1969. Naêm 1978 Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI chæ ñònh cha Topo laøm Giaùm Muïc giaùo phaäm Dumka. Naêm 1984 Ñöùc Cha Topo ñöôïc chæ ñònh laøm Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Ranchi, thay theá Ñöùc Toång Giaùm Muïc Pius Kerketta.
Ngaøy 21 thaùng 10 naêm 2003 Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ vinh thaêng ngaøi laøm Hoàng Y. Ñöùc Hoàng Y Topo ñaõ laø Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Latinh AÁn Ñoä trong caùc naêm 2003-2005. Vaø töø naêm 2005 tôùi 2008 ngaøi cuõng ñaõ laø Chuû tòch Hoäi Ñoàng GIaùm Muïc toaøn AÁn Ñoä, bao goàm caû caùc Giaùm Muïc cuûa hai leã nghi Siro-malabar vaø Siro-malankara. Theo truyeàn thoáng tín höõu hai Giaùo Hoäi naøy laø con chaùu coâng cuoäc truyeàn giaùo ñaàu tieân cuûa thaùnh Toma Toâng Ñoà taïi AÁn Ñoä.
Ñöùc Hoàng Y Topo cuõng thuoäc nhoùm caùc Giaùm Muïc baïn cuûa Phong traøo Toå AÁm. Ngöôøi cuõng laø thaønh vieân cuûa Boä Truyeàn Giaùo, cuûa Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh ñoái thoaïi lieân toân vaø Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh vaên hoùa.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Hoàng Y Toång Giaùm Muïc Ranchi veà leã nghi kyû nieäm 150 naêm rao giaûng Tin Möøng cuûa caùc cha doøng Teân taïi mieàn Ñoâng AÁn Ñoä.
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y ngoaøi vieäc kyû nieäm 150 naêm coâng cuoäc truyeàn giaùo cuûa caùc tu só doøng Teân taïi AÁn Ñoä, vieäc cöû haønh naøy coøn coù lyù do naøo khaùc nöõa khoâng?
Ñaùp: Trong 150 naêm qua caùc tu só doøng Teân ñaõ hoaït ñoäng vaø thöïc hieän raát nhieàu coâng trình cho Giaùo Hoäi vaø ngöôøi daân taïi ñaây. Nhôø coâng söùc cuûa caùc vò Giaùo Hoäi ñaõ lôùn leân. Vì theá chuùng toâi cöû haønh leã nghi kyû nieäm naøy ñeå caûm taï Chuùa veà nhöõng ñieàu kyø dieäu Ngaøi ñaõ laøm cho daân Ngaøi.
Hoûi: 150 naêm ñaõ troâi qua keå töø khi caùc tu só doøng Teân ñaët chaân ñeán Calcutta. Coâng taùc truyeàn giaùo taïi AÁn Ñoä hieän gaëp caùc khoù khaên naøo thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: AÁn Ñoä gioáng nhö moät theá giôùi nhoû, vôùi bieát bao nhieâu nhoùm chuûng toäc, tieáng noùi vaø vaên hoùa khaùc nhau. Vì theá rao giaûng Tin Möøng trong moät moâi tröôøng nhö vaäy khoâng phaûi laø ñieàu deã daøng. Ñaây laø moät thaùch ñoá raát lôùn. Noù cuõng gioáng nhö thaùch ñoá lôùn maø caùc toâng ñoà Toma vaø Bartolomeo ñaõ ñöông ñaàu caùch ñaây 2,000 naêm, khi caùc vò ñeán truyeàn giaùo taïi AÁn Ñoä, nhö truyeàn thoáng keå laïi. Ngaøy nay caùc Kitoâ höõu chieám 2.3% toång soá daân. Khoâng deã gì maø coù theå bieán AÁn Ñoä thaønh moät quoác gia Kitoâ hay moät quoác gia coâng giaùo. Thaät theá vì AÁn Ñoä laø moät nöôùc coù moät truyeàn thoáng tinh thaàn, toân giaùo vaø trieát lyù raát lôùn. Tuy coù caùc khoù khaên nhöng Giaùo Hoäi ñang lôùn leân.
Hoûi: Moät trong nhöõng daáu chæ söùc sinh ñoäng cuûa Giaùo Hoäi taïi AÁn Ñoä ñoù laø ñaïi hoäi truyeàn giaùo môùi ñöôïc cöû haønh taïi Mumbai hoài thaùng 10 vöøa qua, coù ñuùng theá khoâng thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Vaâng, ñaïi hoäi ñöôïc cöû haønh truøng vôùi ngaøy tín höõu AÁn giaùo möøng leã AÙnh Saùng Diwali. Ñeà taøi cuûa ñaïi hoäi ñaõ laø "Haõy ñeå cho aùnh saùng cuûa caùc con chieáu soi". Toâi raát haøi loøng veà caùc baøi phaùt bieåu cuûa caùc linh muïc vaø giaùm muïc trong ñaïi hoäi. Noù ñaõ laø moät chöùng taù khaùc nöõa cho thaáy söï lôùn maïnh cuûa Giaùo Hoäi taïi AÁn Ñoä, moät Giaùo Hoäi coå xöa nhö Kitoâ giaùo, ñöôïc ñaâm reã saâu, vaø coù caáu truùc vöõng vaøng. Coù leõ nhieàu ngöôøi khoâng bieát ñieàu naøy nhöng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc AÁn Ñoä laø Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc coù ñoâng ñaûo caùc Giaùm Muïc vaøo haøng thöù tö treân theá giôùi, sau Hoäi Ñoàng GIaùm Muïc caùc nöôùc Brasil, Hoa Kyø, vaø Italia.
Hoûi: Treân ñaây Ñöùc Hoàng Y ñaõ noùi AÁn Ñoä laø moät quoác gia ña vaên hoùa vaø ña toân giaùo. Nhöng vaøo caùc naêm sau naøy xem ra phong traøo quoác gia AÁn quùa khích muoán aùp ñaët moät maãu vaên hoùa vaø toân giaùo duy nhaát cho taát caû moïi ngöôøi, ñeán ñoä chuû tröông baùch haïi caùc Kitoâ höõu döôùi caùc hình thöùc khaùc nhau, moät caùch ñaëc bieät taøn aùc trong bang Orissa. Ñöùc Hoàng Y nghó sao?
Ñaùp: Dó nhieân, caùc tín höõu AÁn giaùo cuoàng tín muoán aùp ñaët moâ thöùc cuûa hoï. Nhöng cho duø coù theá ñi nöõa, AÁn Ñoä vaãn laø moät quoác gia hieäp nhaát. Ñaây laø moät hieän töôïng gaây chuù yù. Noù ñaõ coù theå rôi vaøo caûnh cuûa Phi chaâu bò chia thaønh nhieàu quoác gia nhoû, nhöng khoâng AÁn Ñoä vaãn hieäp nhaát.
Hoûi: Nhö theá thì ñaâu laø yeáu toá khieán cho AÁn Ñoä hôïp nhaát vaø khoâng bò chia reõ, thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Noù laø moät söï kieän maàu nhieäm. Toâi nghó raèng Giaùo Hoäi ñaõ naém giöõ moät vai troø trong söï hieäp nhaát aáy ngay töø ban ñaàu. Sau ngaøy AÁn Ñoä ñöôïc ñoäc laäp, trong quoác hoäi laäp hieán ñaõ coù moät tu só doøng Teân. Vì theá Giaùo Hoäi ñaõ naém giöõ moät vai troø. Ñoù laø chöa keå tôùi söï kieän moïi nhaân vaät chính trò quan troïng taïi AÁn Ñoä ñeàu coù moät thö kyù rieâng laø ngöôøi coâng giaùo, hay ít nhaát laø Kitoâ höõu.
Caû ngaøy nay nöõa vò thö kyù cuûa toång thoáng AÁn Ñoä laø moät tín höõu coâng giaùo. Ñoù laø chöa noùi ñeán vai troø cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo trong laõnh vöïc giaùo duïc, vaø y teá. Trong hai laõnh vöïc naøy söï hieän dieän cuûa Giaùo Hoäi laø söï hieän dieän lôùn nhaát sau söï hieän dieän cuûa chính quyeàn.
Hoûi: Ñöùc Hoàng Y coù saün saøng ñöông ñaàu vôùi tình traïng ñaõ xaûy ra cho caùc Giaùm Muïc bang Orissa naèm caïnh bang Jharkhand trong coù ñoù coù giaùo phaän Ranchi cuûa Ñöùc Hoàng Y hay khoâng?
Ñaùp: Ñaây cuõng ñaõ laø caâu hoûi maø phu nhaân cuûa moät vò ñaïi söù ñaõ hoûi toâi. Vaø toâi ñaõ traû lôøi baø raèng chaéc chaén laø chuùng toâi saün saøng. Nhöng maø khoâng phaûi laø do coâng lao cuûa chuùng toâi. Chính Chuùa ñaõ vöôït thaéng caùc ngöôøi AÁn cuoàng tín baèng caùch ñeå cho toâi trôû thaønh Hoàng Y. Nhö laø moät Giaùm Muïc thöôøng toâi seõ khoâng quan troïng nhö vaäy. Nhöng nhö laø Hoàng Y thì caùc nhoùm aán giaùo cuoàng tín ñoù phaûi suy nghó 10 laàn tröôùc khi laøm ñieàu gì ñoù ñoái vôùi toâi.
Hoûi: Coù leõ cuõng vì vaäy maø caùc ngöôøi aán giaùo cuoàng tín naøy ñaõ khoâng haøi loøng chaáp nhaän tin Ñöùc Cha ñöôïc chæ ñònh laøm Hoàng Y chaêng?
Ñaùp: Vaâng, hoï ñaõ toá caùo toâi laø ñaõ chaáp nhaän moät töôùc hieäu "ngoaïi lai". Vaø moät trong caùc laõnh tuï cuûa hoï ñaõ yeâu caàu toâi rôøi khoûi nöôùc, vì toâi khoâng phaûi laø moät ngöôøi aán ñoä ñích thaät. Nhöng toâi ñaõ traû lôøi oâng ta raèng toâi laø ngöôøi aán ñoä ñích thaät hôn oâng ta, vì toâi laø moät thoå daân cuûa AÁn Ñoä. Neáu coù ai ñoù phaûi rôøi AÁn ñoä thì ñoù chính laø oâng ta, chöù khoâng phaûi laø toâi.
Hoûi: Nhöng maø caùc nhoùm naøy cöù laäp ñi laäp laïi caùc lôøi toá caùo Giaùo Hoäi laø muoán laøm baêng hoaïi ngöôøi aán, thöa Ñöùc Hoàng Y...
Ñaùp: Chæ coù moät nhoùm xaùc ñònh ñöa ra caùc lôøi toá caùo naøy maø thoâi. Vaø toâi laø chöùng nhaân soáng ñoäng cho söï sai traùi cuûa caùc lôøi toá caùo aáy.
Hoûi: Ngoaøi ra taïi AÁn Ñoä cuõng coù caùc bang chaáp thuaän luaät caám khoâng ñöôïc caûi ñaïo ñeå ngaên ngöøa caùc tín höõu aán muoán theo Kitoâ giaùo....
Ñaùp: Chuùng toâi khoâng lo laéng ñoái vôùi caùc luaät ñoù. Hoï cöù vieäc laøm. Khoâng quan troïng. Chuùng toâi coù Hieán Phaùp baûo veä töï do toân giaùo cuûa coâng daân.
Hoûi: Trong caùc cuoäc tranh cöû vöøa qua, caùc ngöôøi aán giaùo quùa khích ñaõ thaát baïi, Ñöùc Hoàng Y nghó sao?
Ñaùp: Caùc ngöôøi aán giaùo cuoàng tín ñang gaëp khoù khaên treân toaøn nöôùc AÁn. Caû söï kieän naøy cuõng coù yù nghóa ñoái vôùi chuùng toâi. Chuùa ñang trôï giuùp Giaùo Hoäi.
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y caùch ñaây 150 naêm caùc thöøa sai Taây aâu ñaõ rao giaûng Tin Möøng cho ngöôøi daân AÁn. Ngaøy nay treân caùc neûo ñöôøng Taây aâu ngöôøi ta laïi troâng thaáy caùc linh muïc ñeán töø AÁn Ñoä. Ñieàu naøy coù yù nghóa gì thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Coâng taùc rao truyeàn Tin Möøng khoâng theå laøm ñöôïc neáu khoâng coù caùc gia ñình coâng giaùo ñích thaät. AÂu chaâu ñaõ göûi bieát bao nhieâu nhaø truyeàn giaùo ñi khaép nôi treân theá giôùi, vì ñaõ coù bieát bao nhieâu laø giaùo hoäi taïi gia. Giôø ñaây trong baàu khí coâng giaùo maø chuùng toâi hít thôû trong caùc coäng ñoaøn cuûa chuùng toâi, chuùng toâi coù nhieäm vuï traû laïi trong möùc ñoä coù theå nhöõng gì chuùng toâi ñaõ nhaän laõnh.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)