Coù moät phieân toøa xöû ngöôïc ñaõ tuyeân aùn
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Coù moät phieân toøa xöû ngöôïc ñaõ tuyeân aùn.
Haø Noäi, Vieät Nam (10/12/2008) - Vaäy laø naïn nhaân vuï Thaùi Haø ñaõ ñöôïc ñoaøn tuï gia ñình nhöng baûn aùn sô thaåm, duø naëng hay nheï, khoâng ñöôïc taâm phuïc, khaåu phuïc cuûa ngöôøi bò naïn, cuûa giaùo daân noùi rieâng vaø nhaân daân noùi chung, thì coøn nhieàu vaán ñeà phaûi noùi ñeán. Nhöõng dieãn bieán thöïc teá cho thaáy ñaõ coù moät phieân toaø ngöôïc.
Vuï aùn baát minh trong chuoãi vieäc baát minh - nguyeân nhaân
Theo doõi toaøn boä vuï vieäc Thaùi Haø maáy thaùng nay, ngöôøi ta thaáy raát roõ, vuï aùn naøy laø moät vuï baát minh trong haøng loaït vuï vieäc baát minh ñoái vôùi Giaùo xöù Thaùi Haø.
Baát minh ôû choã, quaù trình ñoøi laïi ñaát ñai, taøi saûn cuûa mình bò chieám ñoaït laø vieäc heát söùc bình thöôøng trong xaõ hoäi, nhaát laø ôû Vieät Nam, khi maø ñaát ñai laø vaán ñeà gaây nhöùc nhoái nhaát cuûa quaù trình khieáu kieän nôû roä khaép nôi. Ngoaøi nhöõng baát caäp veà luaät phaùp, heä thoáng caùc cô quan coâng quyeàn vaø coâng chöùc tham nhuõng ñaõ taïo neân naïn naøy. Nhöõng vuï vieäc ñoù thöôøng phaûi ñöôïc giaûi quyeát ôû toaø aùn daân söï.
ÔÛ Thaùi Haø, Giaùo xöù ñoøi laïi taøi saûn cuûa mình bò chieám ñoaït baát hôïp phaùp (xeùt theo phaùp luaät Vieät Nam ñaõ ban haønh) ñaõ möôøi hai naêm khoâng coù söï hoài aâm. Ñeán khi hoài aâm laïi baèng caùch laøm coi thöôøng nhaân daân, coi thöôøng moät toå chöùc toân giaùo. Khi giaûi quyeát khoâng döïa treân caùc cô sôû phaùp luaät, laïi baèng caùch aùp ñaët cho nhöõng naïn nhaân nhöõng ñieàu khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc baèng nhöõng chöùng cöù khoâng coù giaù trò phaùp lyù.
ÔÛ ñaây, coøn moät ñieàu quan troïng laø naïn phaân bieät toân giaùo, ñoái xöû vôùi toân giaùo baèng moät laêng kính kyø thò theo moät thoùi quen coå truyeàn maø nhöõng nhaø nöôùc ñoäc taøi coäng saûn thöôøng coù.
Vì vaäy, ngöôøi ta khoâng laï khi vôùi vuï vieäc ôû Thaùi Haø vaø Toaø Khaâm söù, nhaø nöôùc ñaõ daønh cho moät söï "quan taâm vaø caùch giaûi quyeát ñaëc bieät".
Söï "quan taâm ñaëc bieät" ñoù ñaõ taïo neân chuoãi vieäc laøm baát minh khi giaûi quyeát vuï vieäc naøy. Söï baát minh caøng ngaøy laøm cho tình hình caøng theâm roái vaø khoù giaûi quyeát haäu quaû. Lieân tuïc nhöõng chuoãi vieäc laøm cuûa chính quyeàn caùc caáp ñaõ phaïm nhöõng sai laàm nghieâm troïng, sai laàm sau daãm leân sai laàm tröôùc vaø cöù theá thaønh heä thoáng.
Töôûng cuõng caàn nhaéc laïi vaøi ñieàu veà nguoàn goác lòch söû nhöõng söï vieäc ñoù do ñaâu.
Trong nhöõng naêm saét maùu nhaát cuûa ñænh cao chuû nghóa coäng saûn treân theá giôùi thôøi chieán tranh laïnh, Vieät Nam nhö moät khu vöïc bí hieåm. Bí hieåm bôûi cuoäc chieán tranh "choáng Myõ, cöùu nöôùc" ñaõ bò böùc maøn saét truøm leân treân moïi lónh vöïc cuûa ñaát nöôùc vaø coù nhieàu thöïc teá maø caû theá giôùi khoâng theå hieåu noåi.
Thôøi kyø ñoù, ñaát nöôùc ñöôïc ñaët trong moät söï kieåm soaùt gaét gao vaø khoác lieät. Khi ñoù nhaø nöôùc muoán baét ai thì baét, muoán boû tuø ai thì cöù vieäc tuyø thích. Bieát bao con ngöôøi ñaõ ñi tuø haøng chuïc naêm trôøi khoâng aùn, khoâng leänh... maø ñoá coù ai daùm nöûa lôøi keâu van. Hoï nhö nhöõng con moài ñaët tröôùc baøn nhaäu cuûa caùc quan chöùc nhaø nöôùc laém tieàn baây giôø, con naøo muoán xeûo thòt, con naøo muoán caét tai, con naøo choïc tieát... laø tuyø yù thích caùn boä nhaø nöôùc vaø cuûa ñaûng trong côn höùng chí.
Haàu nhö moãi ngöôøi daân laø moät coâng an, hoï theo doõi nhau, toá caùo nhau vaø trieät tieâu nhau nhieàu khi chæ vì ñeå theå hieän nieàm tin yeâu vaøo "lyù töôûng coäng saûn".
Trong boái caûnh ñoù, nhöõng ngöôøi coâng giaùo laø naïn nhaân vaø laø ñoái töôïng chaéc chæ sau Myõ vaø chính quyeàn Saøi Goøn, caàn caûnh giaùc vaø phaân bieät.
Vieäc ñoái xöû vôùi vôùi nhöõng taøi saûn vaø tính maïng ngöôøi coâng giaùo, cuõng tuyø thích caùn boä nhaø nöôùc coù theå laáy baát cöù thöù gì, töø nhaø ñaát, tröôøng hoïc, doøng tu, beänh vieän maø khoâng caàn baát cöù moät lyù do phaùp luaät naøo. Ai daùm choáng ñoái neáu khoâng muoán moït goâng trong tuø hay bieán maát khoâng lyù do?
Bieát bao nhieâu taùc phaåm xuyeân taïc veà coâng giaùo, veà caùc chöùc saéc toân giaùo ñaõ ñöôïc nhaø nöôùc duøng ngaân saùch in aán, phaùt haønh vaø thaäm chí ñöa vaøo saùch giaùo khoa ñeå ñaàu ñoäc nhöõng taâm hoàn thô treû thoùi kyø thò toân giaùo, nhaát laø coâng giaùo. Vieäc hoïc haønh, coâng taùc, vieäc cô caáu caùn boä, ñaûng vieân, vaøo löïc löôïng vuõ trang... ñöôïc phaân bieät trieät ñeå.
Moät lôùp "con ngöôøi môùi xaõ hoäi chuû nghóa" ñaõ ñöôïc hình thaønh trong boái caûnh ñoù vaø ñaõ tröôûng thaønh trong giai ñoaïn naøy. ÔÛ hoï, mang ñaày ñuû nhöõng nhaän thöùc sai laàm veà toân giaùo, mang ñaày ñuû nhöõng ñònh kieán voâ lyù veà coâng giaùo, nhaèm chæ ñoäc toân moùn voâ thaàn "Maùc-Leânin".
Vôùi naõo traïng ñoù, lôùp caùn boä hoâm nay ñaõ coù quaù nhieàu ñieàu ñi ngöôïc laïi quy luaät cuûa söï phaùt trieån laø ñoaøn keát, hoaø bình vaø hôïp taùc. Cuï theå nhaát laø caùch xöû söï vôùi hai vuï Toaø Khaâm söù vaø Giaùo xöù Thaùi Haø hoâm nay.
Vuï vieäc Thaùi Haø vaø Toaø Khaâm söù, neáu khoâng phaûi laø cuûa nhöõng ngöôøi coâng giaùo maø laø cuûa moät quan chöùc naøo ñoù, chaéc khoâng phaûi chôø ñôïi tôùi 12 naêm khieáu naïi maø khoâng coù hoài aâm. Khi nhöõng giaùo daân heát kieân nhaãn ñaõ phaûi duøng ñeán bieän phaùp cuoái cuøng laø caàu nguyeän oân hoaø, vaãn laø caùch giaûi quyeát cöûa quyeàn: Tao laø boá maøy, laøm hay khoâng, cho hay khoâng laø quyeàn tao. Nhöõng ñoaøn thanh tra, nhöõng chöùng cöù quyeát ñònh... vaãn chæ laø troø con treû, hoï khoâng nghó raèng ngöôøi daân baây giôø ñaõ khoân lôùn, khoâng nhö ñaùm daân ñen ñöùng leân theo ñaûng laøm caùch maïng naêm xöa.
Nhöng tröôùc tinh thaàn kieân vöõng cuûa nhöõng giaùo daân hoâm nay, khi hoï vöôït qua noãi sôï haõi coá höõu, vì chính nhaø nöôùc ñaõ hoâ haøo moät nhaø nöôùc phaùp quyeàn. Hoï quyeát thöïc hieän nhaø nöôùc phaùp quyeàn thaät söï chöù khoâng nhö môù baùnh veõ hoï ñaõ ñöôïc cheùn bao chuïc naêm nay. Hoï ñaõ yeâu caàu nhaø nöôùc thöïc hieän ñuùng khaåu hieäu "Soáng, laøm vieäc theo hieán phaùp vaø phaùp luaät". Nhöõng haønh ñoäng cuûa giaùo daân ñaõ ñi theo ñuùng ñöôøng loái xaây döïng nhaø nöôùc daân chuû, phaùp quyeàn maø nhaø nöôùc ñaõ tuyeân boá tröôùc baøn daân thieân haï. Ngöôøi daân ñoøi ñöôïc quyeàn caát tieáng noùi cuûa mình, ñöôïc söû duïng nhöõng quyeàn maø nhaø nöôùc ñaõ thaâu toùm vaøo tay mình ñeå thænh thoaûng nhoû gioït laáy ôn hueä theo cô cheá Xin - Cho.
Ñeán ñaây, nhaø nöôùc laâm vaøo theá bí.
Leõ ra, tröôùc nhöõng yeâu caàu chính ñaùng cuûa ngöôøi daân, nhaø caàm quyeàn caàn bieát phaûi laøm gì, neáu hoï nghó ñeán söï toàn vong cuûa nhaø nöôùc, cuûa cheá ñoä laâu daøi, thì phaûi nghó ñeán loøng daân. Nhöng ngöôïc laïi ñieàu ñoù, hoï ñaõ haønh ñoäng vaø caøng haønh ñoäng caøng theå hieän nhöõng naõo traïng laïc haäu vaø aáu tró: loøng daân khoâng baèng noøng suùng.
Moät heä thoáng caùc ban ngaønh töø caáp ñòa phöông ñeán trung öông, töø maët traän, ñoaøn theå, ban toân giaùo, Uyû ban Ñoaøn keát Coâng giaùo... do nhaø nöôùc döïng leân voâ cuøng toán keùm ñöôïc nuoâi baèng tieàn daân. Nhöng taát caû ñaõ khoâng coù moät taùc duïng naøo ñeå hieåu "ñoái töôïng" cuûa mình. Hoï ñaõ khoâng heà laøm cho nhaø nöôùc hieåu ñöôïc theá naøo laø ngöôøi coâng giaùo.
Thaät ra, hoï chæ laø nhöõng con roái, ñaùm buø nhìn döôùi söï giaät daây laõnh ñaïo "tuyeät ñoái" cuûa ñaûng coäng saûn trong moät nhaø nöôùc "ñaûng trò".
Hoï khoâng hieåu ñöôïc raèng, nhöõng caønh thieân tueá ngöôøi coâng giaùo caàm treân tay khi ra phaùp tröôøng vôùi aùnh maét hoà hôûi, laø nhöõng lôøi nguyeän thieát tha cho hoï ñöôïc ôn phuùc töû ñaïo noi göông caùc Thaùnh töû ñaïo Vieät Nam. Nhöõng ngöôøi coâng giaùo ñoù saün saøng xaû thaân, hi sinh maïng soáng cho coâng lyù.
Chính vì vaäy maø ñaõ xaûy ra nhöõng ñieàu heát söùc haøi höôùc khi hoï haønh xöû vaø phaùt ngoân veà coâng giaùo trong thôøi gian qua daãn ñeán keát quaû ngaøy hoâm nay.
Moät phieân toaø xöû ngöôïc - nhöõng baûn caùo traïng khoâng ñoùng daáu quoác huy
Vuï 8 giaùo daân vöøa môùi keát thuùc phieân sô thaåm, nhöng töø khi khôûi toá vuï aùn naøy ñaõ coù moät phieân toaø xöû ngöôïc trong thöïc teá.
Tröôùc heát, vieäc truy toá giaùo daân caàu nguyeän, ñaäp vôõ maáy cuïc gaïch ñeå vaøo khu ñaát ñöôïc hoï coi laø taøi saûn cuûa hoï maø khoâng chòu giaûi quyeát thaáu ñaùo taän goác vaán ñeà ñaát ñai taøi saûn naøy laø cuûa ai, ñaõ laøm daáy leân trong dö luaän xaõ hoäi, trong loøng daân caâu hoûi: Taïi sao khoâng chòu caên cöù vaøo nhöõng chöùng cöù nhaø nöôùc ñaõ ñöa ra ñeå xem xeùt vieäc söû duïng ñaát ñai vaø taøi saûn ñaõ laø cuûa Doøng Chuùa Cöùu theá - Giaùo xöù Thaùi Haø?
Phaûi chaêng neáu ñem ra xem xeùt, thì chính quyeàn chæ coù nöôùc... thua. Taïi sao coù nhöõng giaùo daân can ñaûm ñeán theá? khi nhaân daân thöøa hieåu söï taøn baïo cuûa caùi goïi laø "chuyeân chính voâ saûn nhö" theá naøo qua maáy chuïc naêm soáng chung.
Ñieàu ñoù ñaõ hình thaønh neân moät baûn caùo traïng ñoái vôùi vieäc xöû söï vôùi taøi saûn, quyeàn tö höõu vaø vieäc thi haønh luaät phaùp ôû Vieät Nam. Ñoù laø naïn quan chöùc nhaø nöôùc thích sao xöû vaäy, khoâng caàn luaät phaùp vaø boû qua nguyeän voïng cuûa ngöôøi daân.
Nhöõng vuï baét bôù khaån caáp maáy giaùo daân khoâng chaäm treã baèng caû heä thoáng quaân löïc huøng haäu, ñaõ noùi leân söï nghieâm troïng cuûa vaán ñeà vaø thu huùt dö luaän. Vieäc ra vaø söûa chöõa caùo traïng, laáy chöùng côù, thu hoài voäi vaõ khu ñaát... nhaát laø vieäc duøng nhoùm coân ñoà hung haõn ñeán quaáy phaù nôi tu haønh ban ñeâm, hoâ haøo ñoøi gieát ngöôøi nhö côn cuoàng noä cuûa quyû sa taêng ñaõ noùi leân tieáng noùi töï baûn thaân hoï: Hoï ñang khoâng töï tin vaø sôï haõi.
Tieáp theo laø vieäc laøm baèng ñöôïc vöôøn hoa treân khu ñaát vôùi caùch laøm ñöôïc quan chöùc Haø Noäi giaûi thích laø "ñaëc caùch" caøng khaúng ñònh ñieàu ñoù laø söï thaät. Caâu hoûi: "Taïi sao haøng loaït caùc döï aùn thieát thöïc ñeán quoác keá, daân sinh, caùi naøo cuõng heát söùc caàn thieát nhö nöôùc saïch, veä sinh an toaøn thöïc phaåm, naïn ngaäp luït ñaõ ñe doaï vaø cöôùp ñi haøng chuïc tính maïng ngöôøi daân ñaõ khoâng ñöôïc "ñaëc caùch" ñeå phaùt huy hieäu quaû? Phaûi chaêng chæ coù nhöõng vieäc lieân quan ñeán ngöôøi coâng giaùo môùi nhaän ñöôïc söï öu aùi naøy?
Ñaây laø baûn caùo traïng veà söï phaân bieät ñoái xöû, söï tuø muø veà chính saùch vaø caùch ñoái xöû baát coâng vôùi moät coäng ñoàng toân giaùo chieám 1/10 daân soá.
Töø thôøi Leâ Khaû Phieâu ñaûng ñaõ hoø heùt, hoâ haøo choáng tham nhuõng ñeå baûo veä ñaûng, baûo veä ñaát nöôùc. Vaäy laø tham nhuõng töø "vaán naïn" ñaõ trôû thaønh "quoác naïn". Caùc quan chöùc ñöùng ñaàu nhaø nöôùc khoâng ngaïi lôùn tieáng keâu goïi, hoâ haøo... baèng nhöõng töø ngöõ ñao to buùa lôùn.
Nhöng tham nhuõng ñaâu chæ coù hoâ laø xong. Thuû töôùng Nguyeãn Taán Duõng ñaõ long troïng cam keát raèng neáu khoâng ñaåy luøi ñöôïc tham nhuõng, seõ töø chöùc... Nhöng ñaõ quaù daøi thôøi gian ñeå oâng kieåm tra laïi keát quaû choáng tham nhuõng cuûa mình. Ñieån hình laø vuï PMU 18, nhöõng quan chöùc bò baét vôùi voâ soá döõ lieäu veà taøi saûn baát minh, veà nhöõng hieän töôïng aên chôi truî laïc, traùc taùng... ñaõ ñöôïc neâu leân, töôûng raèng chuyeán naøy tham nhuõng seõ thi nhau vaøo khaùm. Nhöng keát quaû xöû lyù ñaõ ngöôïc laïi, caùc nhaø baùo, nhöõng ngöôøi quyeát lieät choáng tham nhuõng thì vaøo tuø, nhöõng keû bò baét ñaõ thaønh voâ toäi? Môùi ñaây nhaát, vuï PCI Nhaät Baûn ñaõ ñeán möùc caét nguoàn vieän trôï ODA thì Vieät Nam môùi khôûi toá vuï aùn? Trong khi ôû Nhaät, toaø ñaõ xeùt xöû roõ raøng?
Khi ñöa giaùo daân Thaùi Haø ra toaø xeùt xöû goïi laø "coâng khai" nhöng ñaõ thöïc hieän taïi taàng 4 cuûa UÛy Ban Nhaân Daân phöôøng. Phoøng xöû chæ coù ñöôïc maáy bò caùo vaø vaøi ngöôøi thaân, ngoaøi ra chæ laø caùc caùn boä vaø coâng an. Caùc nhaø baùo vaø ngöôøi nöôùc ngoaøi ñöôïc ngoài döï toaø qua maøn hình ôû taàng 3. Quaàn chuùng nhaân daân haøng maáy ngaøn ngöôøi quan taâm ñeán taän nôi ñaõ ñöôïc söï ñoùn tieáp cuûa moät löïc löôïng huøng haäu caûnh saùt caùc loaïi trang bò taän raêng. Quan chöùc nhaø nöôùc vaø choù nghieäp vuï aån ñaèng sau vôùi xe choáng baïo ñoäng, voøi roàng... vaø söï laøm vieäc taän löïc cuûa caùn boä töø thaønh phoá ñeán caáp phöôøng, toå daân phoá vôùi nhöõng thoâng baùo, ngaên caám daân chuùng khoâng ñöôïc taäp trung ñoâng ngöôøi hoaëc ñeán nôi ñoù. Ngoaøi toaø khoâng moät loa phoùng thanh, khoâng moät maøn hình ñeå ngöôøi daân chöùng kieán caûnh "caùc bò caùo cuùi ñaàu nhaän toäi" nhö baùo Haø Noäi môùi vaø truyeàn hình ñaõ tuyeân boá nhö theá naøo?
ÔÛ ñoù, ngöôøi daân chæ thaáy caùc "bò caùo" huøng duõng hieân ngang töï tin böôùc vaøo phieân toaø ñaàu ngaång cao vaø dang roäng hai caùnh tay chieán thaéng leân trôøi khi böôùc ra khoûi nôi xeùt xöû. ÔÛ ñoù, ngöôøi ta chæ thaáy moät hình aûnh trong phieân toaø, giöõa haøng loaït caûnh saùt vaây quanh vôùi nhöõng göông maët caêng thaúng, boái roái, laø nhöõng "bò caùo" - naïn nhaân vôùi trang phuïc ñeïp, veû maët bình thaûn, ngôøi saùng ñöùc tin.
Thaäm chí, taïi vuï vieäc Thaùi Haø vaø Toaø Khaâm söù, chính giaùo daân ñaõ coù coâng ñaàu trong vieäc ñaäp tan moät aâm möu chia chaùc, bieán ñaát ñai taøi saûn naøy thaønh caùc mieáng moài ngon cho caùc caù nhaân. Ñoù laø coâng lao cuûa hoï trong vieäc nghe theo lôøi ñaûng vaø nhaø nöôùc choáng tham nhuõng.
Ñaây laø moät baûn caùo traïng veà nhöõng môø aùm, uaån khuùc vaø khoaûng caùch giöõa moät lôøi noùi vaø vieäc laøm cuûa moät chính quyeàn ñaõ hoâ haøo ñeán nhaøm chaùn caâu khaåu hieäu "thöïc thi phaùp luaät, coâng khai, daân chuû vaø lôøi noùi ñi ñoâi vôùi vieäc laøm" ñaëc bieät laø trong vieäc choáng naïn tham nhuõng hieän nay.
Baûn caùo traïng naøy cuõng leân aùn, vaïch roõ ñích ñaùng thoùi loäng ngoân, bòa ñaët cuûa baùo chí nhaø nöôùc veà ngay caû nhöõng söï thaät hieån nhieân ít coù cô hoäi che giaáu nhaèm ñaùnh löøa caû coäng ñoàng daân toäc. Ngay khi vöøa keát thuùc phieân toaø, ñoaøn ngöôøi vôùi haøng ngaøn caønh thieân tueá treân tay vöøa böôùc ra ñeán ñöôøng Hoaøng Caàu, nhöõng ngöôøi daân beân kia ngaõ tö ñaõ nghe loa phöôøng ñoïc traøng giang ñaïi haûi baøi vieát chi tieát veà phieân toaø vôùi nhöõng noäi dung aùn cuï theå vaø laïi "caùc bò caùo ñaõ cuùi ñaàu nhaän toäi" . Thaät laø loá bòch vaø voâ lieâm sæ moät caùch traéng trôïn. Hoï töôûng raèng chính saùch ngu daân cuûa hoï ñaõ thaønh coâng neân moïi ngöôøi daân cöù nhaém maét vaø nghe theo?
Taïi phieân toaø, toaøn boä baûn "caùo traïng" cuûa Vieän Kieåm saùt thöïc chaát chæ laø lôøi baøo chöõa cho nhöõng haønh ñoäng môø aùm, söï baát löông ñoái vôùi nhöõng vieäc laøm chính ñaùng cuûa ngöôøi daân nhö caàu nguyeän, ñoøi quyeàn lôïi cuûa mình bò xaâm haïi. Baûn "caùo traïng" noùi treân, cuõng ñaõ laøm moät vieäc baát nhaân vaø heøn haï nöõa laø tranh thuû ñeå coâng kích vaø keát toäi Ñöùc Toång Giaùm Muïc Ngoâ Quang Kieät, moät con ngöôøi ñaùng kính, duø vieäc ñoù chaúng lieân quan gì ñeán vieäc keát toäi 8 naïn nhaân naøy.
Nhöng, baûn baøo chöõa cuûa luaät sö thaät söï môùi laø moät baûn caùo traïng ñanh theùp vaø duõng caûm. Trong ñoù, ñaõ neâu roõ nguoàn goác, ñöôøng höôùng luaät phaùp caàn giaûi quyeát, caùc caên cöù, caên nguyeân moïi söï vieäc daãn ñeán haønh ñoäng coá tình keát toäi ñeå traû thuø caùc naïn nhaân cuûa chính quyeàn ôû ñaây. Taát caû caùc vaán ñeà ñaõ ñöôïc duøng vaên baûn coù hieäu löïc cuûa chính nhaø nöôùc ñeå giaûi thích vaø keát luaän hoï voâ toäi. Nhöõng caên cöù veà nguoàn goác ñaát ñai, nhöõng caên cöù phaùp lyù lieân quan ñaõ nhö ñöa toaø chaïm vaøo löûa, vaø ñaõ bò nhieàu laàn caét ngang.
Vì lyù do gì vaäy? trong khi quyeàn sôû höõu ñaát ñai laø cô sôû daãn ñeán söï vieäc ngaøy hoâm nay.
Tröôùc toaø, nhöõng naïn nhaân huøng duõng, hieân ngang böôùc tôùi vaønh moùng ngöïa, traû lôøi vaø vaën hoûi nhöõng caâu laøm cho chaùnh aùn vaø caùc thaåm phaùn phaûi taùi maët vaø tònh khaåu.
Hoï saün saøng nhaän vieäc hoï ñaäp böùc töôøng, nhöng khoâng cho raèng ñoù laø coù toäi. Noùi caùch khaùc, hoï ñaõ khaúng ñònh quyeàn sôû höõu veà ñaát ñai, taøi saûn ñoù vaãn laø cuûa hoï maø toaø khoâng coù caùch naøo giaûi thích. Hoï khaúng ñònh vieäc laøm cuûa hoï laø ñuùng ñaén vaø caàn thieát khoâng chæ cho hoï vaø giaùo daân maø caàn thieát cho caû xaõ hoäi ñang khaùt khao coâng lyù vaø söï thaät.
Ngoaøi phieân toaø, haøng ngaøn ngöôøi ñöùng vaãy tay vôùi nhöõng tieáng hoâ vang voïng caû ñaát trôøi "Voâ toäi, voâ toäi" döôùi naéng chieàu röïc rôõ beân caïnh nhöõng caâu "chuùng toâi muoán ñi tuø thay cho anh chò em", "chuùng toâi luoân beân caïnh anh chò em" ñaõ laøm ngaïc nhieân khoâng bieát bao nhieâu caùn boä coâng quyeàn vaø caûnh saùt coù maët vaø nhöõng ngöôøi ngoaøi coâng giaùo toø moø tìm hieåu söï thaät.
Ñöùng tröôùc bieån ngöôøi caàm caønh thieân tueá chôø ñôïi, ñoïc kinh vaø hoâ vang, moät caùn boä coâng an Haø Noäi raát ngaïc nhieân vaø noùi vôùi toâi: "Sao baø con ñöùng ñaây laøm gì cho naéng noâi khoå sôû, ôû nhaø thì vaãn bieát keát quaû cô maø"? Toâi ñaønh phaûi giaûi thích "Theá môùi laø Con Ngöôøi chuù aï, con ngöôøi bieát vaát vaû hi sinh vaø nguy hieåm nhöng vaãn ñeán vì hoï mong muoán söï thaät vaø coâng lyù, vì ñaïo ñöùc con ngöôøi ñoøi buoäc hoï phaûi leân tieáng. Hoï ñoùi vaãn bieát töø choái nhöõng mieáng aên ngon vì noù chöùa ñöïng söï nhuïc nhaèn, hoï ngheøo ñoùi nhöng khoâng laøm noâ leä cho ñoàng tieàn. Vì theá con ngöôøi môùi khaùc vôùi con vaät, con vaät thì cöù chuû cho aên ngon thì duø chöûi maéng vaãn aên, aên roài baûo caén caøn laø cöù caén thoâi".
Sau phieân toaø haøng ngaøn con ngöôøi ñaõ dieãu haønh treân ñöôøng veà nhaø thôø vôùi khaåu hieäu treân aùo vaø caønh thieân tueá treân tay, hình Ñöùc Meï coâng lyù treân ngöïc hoâ vang "voâ toäi, voâ toäi, coâng lyù, söï thaät".
Cuoäc dieãu haønh ñaõ laøm doøng ngöôøi ñoâng nghòt giôø tan taàm phaûi traàm troà tìm hieåu. Nhöõng ngöôøi bieát giaùo daân ñi döï toaø veà ñeàu heát söùc ngaïc nhieân vaø thuù vò. Cuõng ngoaøi nôi xeùt xöû, raát nhieàu ngöôøi vì toø moø vaø chöa hieåu ñöôïc vaán ñeà ñaõ tìm ñeán nôi ñeå hieåu ñöôïc söï thaät, toâi ñaõ thaáy söï thaát voïng treân göông maët hoï khi hieåu ñöôïc theá naøo laø truyeàn thoâng nhaø nöôùc.
Quaû laø moät phieân toaø laï luøng vaø nhieàu kòch tính. Trong lòch söû ñaát nöôùc töø khi nhöõng ngöôøi coäng saûn leân caàm quyeàn ñeán nay, coù leõ chöa coù cuoäc dieãu haønh naøo khoâng ñöôïc ñaûng vaø nhaø nöôùc öa laïi oai huøng vaø ñeïp ñeõ nhö vaäy.
Ñoù laø baûn caùo traïng, baûn caùo traïng cuûa loøng daân, nieàm tin cuûa nhaân daân, cuûa nhöõng ngöôøi thaáp coå beù hoïng ñoái vôùi heä thoáng phaùp lyù cuûa nhaø nöôùc. Vaø moät thöïc teá hieän nay laø söï sôï haõi voán coù cuûa hoï ñaõ khoâng caùnh maø bay, duø noù ñöôïc nuoâi döôõng ñaõ maáy chuïc naêm nay döôùi cheá ñoä coäng saûn.
Baûn caùo traïng noùi treân, khoâng ñoùng daáu quoác huy, nhöng ñoùng daáu son vaø in ñaäm trong loøng daân. Baûn caùo traïng noùi treân ñaõ trôû thaønh tieáng noùi cuûa coâng lyù vaø söï thaät. Caùc "bò caùo" naïn nhaân trong phieân toaø ñaõ trôû thaønh nhöõng anh huøng laøm chöùng cho coâng lyù, söï thaät vaø hoaø bình.
Nhöõng keû döïng leân vuï aùn naøy ñaõ laø nhöõng bò caùo bò leân aùn naëng neà nhaát trong moät phieân toaø xöû ngöôïc maø aùn ñaõ tuyeân: phieân toaø löông taâm vaø loøng daân.
ÔÛ phieân toaø ñoù, nhöõng keû gaây neân toäi aùc ñaõ phaûi chòu baûn aùn ñích ñaùng vaø seõ phaûi chaáp nhaän nhöõng hình phaït naëng neà, duø voâ hình hay thöïc theå.
Phieân toaø Thaùi Haø laø moät taám göông soi, maø trong ñoù nhöõng choã soài suït, nhöõng loang loå vaø haàm hoá trong chuoãi heä thoáng coâng quyeàn ñaõ loä ra.
Coù theå seõ coøn nhöõng phieân toaø khaùc, coøn nhöõng baûn aùn khaùc. Nhöng, vôùi ngöôøi tín höõu Vieät Nam, coâng lyù, söï thaät vaø hoaø bình khi coøn laø öôùc mô, thì vaãn laø ngoïn ñeøn soi, laø muïc ñích cho hoï böôùc tôùi baát chaáp moïi trôû ngaïi treân böôùc ñöôøng khoù khaên naøy.
Nhaân daân caû nöôùc vaø nhaân loaïi tieán boä, nhöõng ngöôøi yeâu chuoäng hoaø bình, coâng lyù seõ naâng ñôõ hoï. Ñuùng nhö lôøi Chuùa ñaõ daïy: "Söï thaät seõ giaûi phoùng anh em" (Ga 8,32).
Xin caàu nguyeän cho naïn nhaân cuûa caû hai phieân toaø ñöôïc bình an, vaø nhöõng bò caùo trong phieân toaø xöû ngöôïc seõ bieát aên naên hoái caûi, sôùm trôû veà neûo chính ñöôøng ngay.
Loái ñi ñoù thaät ñôn giaûn nhöng khoâng deã daøng, cho nhöõng keû ñaõ baùn reû löông taâm cuoäc ñôøi cho söï doái traù vaø löøa loïc.
Haø Noäi, ngaøy 10/12/2008
J.B Nguyeãn Höõu Vinh