Baøi Giaûng cuûa ÑTC trong thaùnh leã khai maïc
Khoaù Hoïp Thoâng Thöôøng laàn XII cuûa
Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Theá Giôùi
vaøo saùng Chuùa Nhaät muøng 5 thaùng 10 naêm 2008
taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Phaoloâ Ngoïai Thaønh
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Baøi Giaûng cuûa ÑTC trong thaùnh leã khai maïc Khoaù Hoïp Thoâng Thöôøng laàn XII cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Theá Giôùi vaøo saùng Chuùa Nhaät muøng 5 thaùng 10 naêm 2008, taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Phaoloâ Ngoïai Thaønh.
Chö Huynh ñaùng kính trong haøng giaùm muïc
Quyù Anh em trong haøng linh muïc,
Anh chò em thaân meán!
Baøi ñoïc thöù nhaát, töø saùch tieân tri Isaia, cuõng nhö baøi Phuùc AÂm theo thaùnh Matheâu, caû hai ñeàu trình baøy cho coäng ñoaøn phuïng vuï chuùng ta ñaây moät hình aûnh aån duï cuûa Kinh Thaùnh: ñoù laø hình aûnh vöôøn nho maø chuùng ta cuõng ñaõ nghe noùi ñeán trong nhöõng Chuùa Nhaät tröôùc. Ñoaïn khôûi ñaàu cuûa baøi Phuùc AÂm nhaéc ñeán "baøi ca vöôøn nho" trong saùch tieân tri Isaia. Ñaây laø baøi ca ñöôïc ñaët trong khung caûnh muøa thu ñi haùi nho: moät tieåu tuyeät taùc cuûa thi ca do thaùi, ñaõ trôû neân khaù quen thuoäc ñoái vôùi caùc thính giaû cuûa Chuùa Gieâsu; töø baøi ca naøy cuõng nhö töø nhöõng lôøi khaùc nöõa cuøa caùc tieân tri (x. Os 10,1; Gier 2,21; Ez 17, 3-0; 19,10-14; TV 79, 9-17), ngöôøi ta hieåu roõ raèng vöôøn nho ñaây laø Daân Israel. Thieân Chuùa daønh cho vöôøn nho cuûa Ngaøi, cho Daân ñöôïc tuyeån choïn nhöõng söï chaêm soùc, gioáng nhö nhöõng söï chaêm soùc maø vò hoân phu trung thaønh daønh cho hoân theâ cuûa mình (x. Ez 16,1-14; Eph 5,25-33).
Hình aûnh vöôøn nho, cuøng vôùi hình aûnh tieäc cöôùi, moâ taû chöông trình Thieân Chuùa ban ôn cöùu roãi, vaø ñöôïc hieåu nhö moät aån duï caûm ñoäng veà giao öôùc cuûa Thieân Chuùa vôùi Daân Ngaøi. Trong Phuùc AÂm, Chuùa Gieâsu laáy laïi baøi ca cuûa Isaia, nhöng thích öùng vôùi caùc thính giaû cuûa ngaøi vaø vôùi thôøi môùi cuûa lòch söû cöùu roãi. Chuùa khoâng nhaán maïnh nhieàu veà vöôøn nho, nhöng nhieàu hôn veà nhöõng ngöôøi laøm vöôøn nho, maø caùc "toâi tôù" cuûa oâng chuû ñeán nhaân danh chuû, ñeå ñoøi tieàn möôùn vöôøn nho. Tuy nhieân, caùc toâi tôù bò ñoái xöû teä vaø caû bò gieát cheát nöõa. Laøm sao khoâng nghó ñeán nhöõng bieán coá thaêng traàm cuûa Daân ñöôïc tuyeån choïn vaø ñeán soá phaän ñöôïc daønh cho nhöõng ngoân söù ñöôïc Thieân Chuùa sai ñeán? Cuoái cuøng, oâng chuû vöôøn nho thöïc hieän giaûi phaùp cuoái cuøng: OÂng sai chính con mình ñeán, vôùi xaùc tín raèng ít ra hoï seõ nghe lôøi ngöôøi con naøy. Nhöng ñieàu ngöôïc laïi ñaõ xaûy ra: nhöõng ngöôøi laøm vöôøn nho ra tay gieát cheát ngöôøi con ñoù, chæ vì lyù do ñaây laø ngöôøi con, nghóa laø keû thöøa töï, vì hoï xaùc tín laøm nhö vaäy hoï coù theå deã daøng chieám laáy vöôøn nho. Chuùng ta chöùng kieán moät böôùc cao hôn treân bình dieän toá caùo vieäc loãi phaïm coâng baèng xaõ hoäi, nhö ñöôïc noåi baäc trong baøi ca cuûa Isaia. ÔÛ ñaây chuùng ta thaáy roõ nhö theá naøo vieäc khinh thò meänh leänh cuûa chuû vöôøn nho ñöôïc bieán thaønh söï khinh thò ñoái vôùi baûn thaân oâng chuû: ñaây khoâng phaûi laø vieäc baát tuaân thoâng thöôøng ñoái vôùi luaät Chuùa, maø laø vieäc thaät söï loaïi tröø Thieân Chuùa: nhö theá xuaát hieän maàu nhieäm Thaäp Giaù.
Taát caû nhöõng gì baøi Phuùc AÂm leân tieáng toá caùo, ñeàu caûnh baùo caùch thöùc chuùng ta suy nghó vaø haønh ñoäng. Trang Phuùc aâm naøy khoâng nhöõng chæ noùi veà "giôø" cuûa Chuùa Kitoâ, veà maàu nhieäm thaäp giaù trong giaây phuùt ñoù, nhöng veà söï hieän dieän cuûa Thaäp giaù trong taát caû moïi thôøi. Moät caùch ñaët bieät, baøi Phuùc AÂm caûnh tænh nhöõng daân toäc ñaõ laõnh nhaän vieäc rao giaûng Tin Möøng. Neáu nhìn veà lòch söû, chuùng ta bò baét buoäc ghi nhaän khoâng nhöõng söï laïnh luøng vaø söï noåi loaïn cuûa nhöõng ngöôøi kitoâ khoâng soáng phuø hôïp vôùi ñöùc tin. Haäu quaû cuûa nhöõng gì vöøa noùi laø Thieân Chuùa, duø khoâng bao giôø thieáu soùt trong lôøi höùa ban ôn cöùu roãi, laïi ñaõ phaûi duøng ñeán hình phaït. Trong khung caûnh naøy, töï nhieân chuùng ta nghó ñeán vieäc rao giaûng Phuùc AÂm laàn ñaàu tieân, maø töø ñoù ñaõ phaùt sinh nhöõng coäng ñoaøn kitoâ luùc ñaàu phoàn thònh, nhöng sau ñoù töø töø bieán maát, vaø ngaøy nay chæ coøn ñöôïc ghi laïi trong caùc saùch veà lòch söû. Thöû hoûi khoâng xaûy ra moät ñieàu nhö vaäy, trong thôøi ñaïi chuùng ta ñaây hay sao? Caùc daân nöôùc, moät thôøi tröôùc ñaây ñaõ coù ñöùc tin phong phuù vaø nhieàu ôn goïi, nhöng giôø ñaây laøm maát chính caên cöôùc cuûa mình, döôùi aûnh höôûng xaáu vaø taøn phaù cuûa moät thöù vaên hoaù hieän ñaïi. Coù nhöõng ngöôøi, sau khi quyeát ñònh raèng "Thieân Chuùa ñaõ cheát", thì laïi tuyeân boá chính mình laø "Thieân Chuùa", vöøa cho mình laø keû duy nhaát xaây döïng vaän meänh cuûa mình, laø ngöôøi chuû tuyeät ñoái cuûa theá giôùi. Giaûi thoaùt chính mình ra khoûi Thieân Chuùa vaø khoâng chôø ñôïi ôn cöùu roãi töø Thieân Chuùa, con ngöôøi töôûng mình coù theå laøm baát cöù ñieàu gì mình thích vaø coù theå ñaët mình laøm maåu möïc duy nhaát cho chính mình vaø cho chính haønh ñoäng cuûa mình. Nhöng khi con ngöôøi loaïi Thieân Chuùa ra khoûi chaân trôøi cuûa mình, khi con ngöôøi tuyeân boá Thieân Chuùa ñaõ cheát, thì thöû hoûi con ngöôøi coù haïnh phuùc hôn khoâng? Con ngöôøi coù trôû thaønh tö do hôn khoâng? Khi con ngöôøi tuyeân boá chính mình laø oâng chuû tuyeät ñoái cuûa chính mình vaø laø chuû duy nhaát cuûa taïo vaät, thì thöû hoûi con ngöôøi coù theå thaät söï xaây döïng moät xaõ hoäi, maø trong ñoù coù ngöï trò söï tö do, coâng baèng vaø hoaø bình hay khoâng? Nhö baûn tin haèng ngaøy chöùng minh roõ raøng, ngöôøi ta khoâng nôùi roäng ra phaïm vi quyeát ñònh cuûa quyeàn haønh, môû roäng theâm nhöõng lôïi loäc ích kyû, söï baát coâng vaø laïm duïng, baïo löïc trong moïi hình thöùc hay sao? Cuoái cuøng, ngöôøi ta ñi ñeán vieäc con ngöôøi caûm thaáy mình coâ ñôn hôn, vaø xaõ hoäi trôû thaønh chia reû hôn vaø laån loän nhieàu hôn.
Nhöng trong nhöõng lôøi cuûa Chuùa Gieâsu, coøn coù lôøi höùa: vöôøn nho khoâng bò huyû dieät. Khi khoâng boû maëc nhöõng ngöôøi laøm vöôøn nho cho soá phaän cuûa hoï, OÂng chuû khoâng boû rôi vöôøn nho cuûa mình, nhöng trao vöôøn nho cho nhöõng keû khaùc, nhöõng toâi tôù trung thaønh cuûa oâng. Ñieàu naøy cho thaáy raèng neáu taïi vaøi vuøng ñöùc tin bò suy yeáu cho ñeán möùc taøn luïn maát, thì vaãn luoân coù nhöõng daân toäc khaùc saün saøng ñoùn nhaän Ñöùc Tin. Chính vì vaäy maø Chuùa Gieâsu, --- khi trích laïi caâu thaùnh vònh 117 (118), caâu 22, raèng: "Taûng ñaù maø nhöõng thôï xaây loaïi boû, ñaõ trôû neân ñaù goùc töôøng" (v.22), --- baûo ñaûm raèng caùi cheát cuûa Ngaøi khoâng phaøi laø cuoäc thua traän cuûa Thieân Chuùa. Bò gieát cheát, Chuùa Gieâsu khoâng ôû laïi maõi trong Moä; nhöng ngöôïc laïi, chính ñieàu xem ra nhö laø moät söï thaát baïi hoaøn toaøn, thì laïi ghi daáu ñieåm khôûi ñaàu cuûa moät chieán thaéng vónh vieån. Vinh quang Phuïc Sinh tieáp lieàn sau khoå naïn vaø caùi cheát treân Thaäp giaù. Vöôøn nho seõ tieáp tuïc sinh traùi vaø seõ ñöôïc OÂng Chuû ñem cho nhöõng keû khaùc möôùn; nhöõng ngöôøi naøy seõ traû hueâ lôïi cho oâng ñuùng luùc ñuùng muøa" (Mt 21,41).
Hình aûnh vöôøn nho, cuøng vôùi nhöõng heä luaän cuûa noù treân bình dieän luaân lyù, giaùo lyù vaø thieâng lieâng, seõ xuaát hieän trôû laïi trong baøi dieãn vaên cuûa Böûa Tieäc Ly, khi Chuùa Gieâsu noùi trong dieãn vaên töø giaû caùc toâng ñoà raèng: Thaày laø caây nho thaät vaø Cha Thaày laø ngöôøi troàng nho. Caønh naøo trong thaày maø khoâng troå sinh hoa traùi, thì ngaøi chaët ñi; vaø caønh naøo troå sinh hoa traùi, thì ngaøi caét tæa, ñeå troå sinh hoa traùi nhieàu hôn" (Gn 15,1-2). Töø bieán coá Vöôït Qua, lòch söû cöùu roãi seõ ñöôïc ñoåi chieàu moät caùch quyeát ñònh, vaø nhöõng taùc nhaân chuû yeáu seõ laø "nhöõng keû laøm thueâ khaùc", ñöôïc gaén chaët vaøo Chuùa Kitoâ, caây nho thaät, nhö nhöõng ngaønh nho ñöôïc tuyeån choïn, seõ troå sinh nhieàu hoa traùi söï soáng ñôøi ñôøi (x. Lôøi nguyeän Thaùnh Leã). Trong soá "nhöõng ngöôøi laøm vöôøn nho" naøy, coù chuùng ta trong ñoù, ñöôïc gaén chaët vaøo Chuùa Kitoâ, Ñaáng laø caây nho thaät. Chuùng ta caàu xin Chuùa, Ñaáng trao ban cho chuùng ta Maùu Thaùnh Ngöôøi, Ñaáng ban cho chuùng ta Chính Ngaøi trong Bí Tích Thaùnh Theå, (chuùng ta caàu xin Chuùa) giuùp chuùng ta troå sinh hoa traùi cho söï soáng ñôøi ñôøi vaø cho thôøi ñaïi chuùng ta ñaây.
Söù ñieäp ñaày an uûi maø chuùng ta tieáp nhaän töø nhöõng ñoaïn Kinh Thaùnh laø söï chaéc chaén raèng söï döõ vaø caùi cheát khoâng noùi lôøi cuoái cuøng, nhöng Chuùa Kitoâ môùi laø keû chieán thaéng cuoái cuøng. Ngaøi luoân luoân laø keû chieán thaéng! Giaùo Hoäi khoâng meät moõi tuyeân boá Tin Möøng, nhö ñang dieãn ra hoâm nay, taïi Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng ñaõ ñöôïc daâng hieán cho vò Toâng Ñoå cuûa caùc daân toäc. Thaùnh nhaân laø keû ñaàu tieân ñaõ phoå bieán Phuùc AÂm trong nhöõng vuøng roäng lôùn cuûa Tieåu AÙ vaø cuûa AÂu Chaâu. Moät caùch coù yù nghóa, chuùng ta haõy laëp laïi lôøi loan baùo naøy trong suoát khoaù hoïp laàn thöù XII cuûa Khoaù Hoïp Thoâng Thöôøng Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, veà chuû ñeà: "Lôøi Chuùa trong ñôøi soáng vaø trong söù maïng cuûa Giaùo Hoäi.
Thöa caùc nghò phuï ñaùng kính, vaø thöa taát caø nhöõng ai tham döï vaøo cuoäc gaëp gôõ naøy trong tö caùch laø chuyeân vieân, döï thính vieân vaø khaùch môøi ñaëc bieät, toâi xin chaøo taát caû vôùi taâm tình moä meán. Ngoaøi ra, Toâi vui möøng ñöôïc tieáp ñoùn nhöõng Phaùi Ñoaøn Anh em cuûa nhöõng Giaùo Hoäi vaø nhöõng Coäng Ñoaøn Giaùo Hoäi khaùc. Toâi xin caùm ôn taát caû nhöõng ai thuoäc veà Vaên Phoøng Toång Thö Kyù cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc vaø nhöõng coâng taùc vieân cuûa Vaên Phoøng naøy, vì söï daán thaân laøm vieäc trong nhöõng thaùng qua, vöøa ñoàng thôøi khích leä hoï vì nhöõng cöïc nhoïc ñang chôø ñôïi trong nhöõng tuaàn leã saép ñeán.
Khi Thieân Chuùa noùi, thì Ngaøi luoân muoán ñöôïc ñaùp laïi; haønh ñoäng cöùu roãi cuûa ngaøi ñoøi hoûi söï coäng taùc cuûa con ngöôøi; tình yeâu cuûa ngaøi chôø ñöôïc phuùc ñaùp. Anh chò em thaân meán, öôùc chi ñöøng bao giôø xaûy ra ñieàu maø baûn vaên kinh thaùnh noùi veà vöôøn nho: "OÂng chuû chôø ñôïi chuøm nho ngon, nhöng noù laïi troå sinh nhöõng traùi chua" (Is 5,2), Chæ Lôøi Chuùa môùi coù theå thay ñoåi taän coûi thaâm saâu taâm hoàn con ngöôøi; vaø ñieàu quan troïng laø moãi tín höõu vaø caùc coäng ñoøan böôùc vaøo trong moái töông quan caøng ngaøy caøng thaân tình hôn vôùi Lôøi Chuùa. Khoùa Hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc seõ chuù yù ñeán chaân lyù caên baûn naøy cho ñôøi soáng vaø söù maïng cuûa Giaùo Hoäi. Nuoâi döôõng mình baèng Lôøi Chuùa, laø traùch vuï ñaàu tieân vaø caên baûn cuûa Giaùo Hoäi. Thaät vaäy, neáu vieäc rao giaûng Phuùc aâm laø lyù do hieän höõu vaø laø söù maïng cuûa Giaùo Hoäi, thì ñieàu caàn thieát laø Giaùo Hoäi bieát roõ vaø soáng ñieàu mình rao giaûng, ngoõ haàu coâng vieäc rao giaûng cuûa mình ñöôïc ñaùng tin, maëc cho nhöõng yeáu ñuoái vaø nhöõng ngheøo heøn cuûa nhöõng con ngöôøi keát thaønh giaùo hoäi. Hôn nöõa, chuùng ta bieát raèng vieäc rao giaûng Lôøi Chuùa, nôi tröôøng hoïc cuûa Chuùa Kitoâ, coù noäi dung cuûa noù laø Nuôùc Thieân Chuùa (x. Mc 1, 14-15), maø Nöôùc Thieân Chuùa laø chính Chuùa Gieâsu, Ñaáng coáng hieán ôn cöùu roãi cho con ngöôøi moïi thôøi ñaïi, baèng lôøi noùi vaø haønh ñoäng cuûa Ngöôøi. Veà vaán ñeà naøy thì nhaän ñònh cuûa Thaùnh Gieâroânimoâ raát coù yù nghóa nhö sau: "Ai khoâng bieát Kinh Thaùnh, thì ngöôøi ñoù khoâng bieát quyeàn naêng vaø söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa. Khoâng bieát Kinh Thaùnh coù nghóa laø khoâng bieát Chuùa Kitoâ." (Prologo al commento del profeta Isaia: PL 24,17).
Trong Naêm daønh cho thaùnh Phaoloâ, chuùng ta seõ nghe vang leân vôùi söï khaån thieát ñaëc bieät, (nghe vang leân) tieáng noùi cuûa vò Toâng Ñoà caùc daân toäc nhö sau: "Khoán cho toâi, neáu toâi khoâng rao giaûng Phuùc AÂm" (1 Co 9,16); tieáng noùi naøy ñoái vôùi töøng ngöôøi kitoâ trôû thaønh lôøi môøi goïi khaån thieát haõy daán thaân phuïc vuï Chuùa Kitoâ. "Luùa chín ñaày ñoàng" (Mt 9,37), ngaøy hoâm nay, Thaày chuùng ta vaãn coøn laëp laïi: bieát bao ngöôøi chöa gaëp ñöôïc Ngaøi vaø coøn ñang chôø lôøi rao giaûng Phuùc aâm ñaàu tieân; nhöõng ngöôøi khaùc, duø ñaõ nhaän ñöôïc neàn giaùo duïc kitoâ, nhöng khoâng coøn haêng say nöõa vaø chæ coøn giöõ moät töông quan beà ngoaøi vôùi Lôøi Chuùa; vaø nhöõng ngöôøi khaùc nöõa thì rôøi xa vieäc thöïc haønh ñöùc tin vaø ñang caàn moät coâng cuoäc rao giaûng Phuùc aâm môùi. Tuy nhieân cuõng khoâng thieáu nhöõng con ngöôøi coù caûm nhaän ñuùng ñang ñaët ra nhöõng caâu hoûi thieát yeáu veà yù nghóa söï soáng vaø caùi cheát, nhöõng caâu hoûi maø chæ coù Chuùa Kitoâ môùi coù theå cung caáp nhöõng caâu traû lôøi thoõa ñaùng. Baáy giôø ñieàu caàn thieát cho nhöõng ngöôøi kitoâ thuoäc moïi ñaïi luïc bieát saün saøng traû lôøi cho nhöõng ai muoán bieát veà nieàm hy voïng nôi hoï" (x. 1 Pheâroâ 3,15), vöøa vui möøng rao giaûng Lôøi Chuùa vaø soáng Phuùc AÂm maø khoâng thoõa hieäp.
Thöa chö huynh thaân meán vaø ñaùng kính, nguyeän xin Chuùa trôï giuùp chuùng ta, ñeå cuøng nhau töï vaán mình, trong nhöõng tuaàn leã hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc saép ñeán, veà caùch thöùc laøm sao cho vieäc rao giaûng Phuùc AÂm trôû neân moãi ngaøy moät höõu hieäu hôn trong thôøi ñaïi chuùng ta ñaây. Taát caû chuùng ta ñeàu yù thöùc söï caàn thieát phaûi ñaët Lôøi Chuùa vaøo trung taâm cuoäc soáng chuùng ta, caàn tieáp nhaän Chuùa Kitoâ nhö laø Ñaáng cöùu chuoäc duy nhaát cuûa chuùng ta, nhö laø ñích thaân Nöôùc Thieân Chuùa, ñeà laøm sao aùnh saùng cuûa Ngaøi chieáu soi moïi laõnh vöïc cuoäc soáng nhaân loïai: töø gia ñình ñeán hoïc ñöôøng, ñeán laõnh vöïc vaên hoùa, lao ñoäng, thôøi giôø nhaøn roãi vaø nhöõng laõnh vöïc khaùc nöõa cuûa sinh hoïat xaõ hoäi cuõng nhö cuûa ñôøi soáng chuùng ta. Khi tham döï vaøo vieäc cöû haønh thaùnh theå, chuùng ta luoân yù thöùc veà moái töông quan chaët cheõ giöõa vieäc rao giaûng Lôøi Chuùa vaø Hy teá Thaùnh Theå: ñaây laø cuøng moät Maàu nhieäm ñöôïc ñöa ra cho chuùng ta chieâm nieäm. Ñoù laø lyù do taïi sao "giaùo hoäi - nhö Coâng Ñoâng Vaticanoâ II nhaán maïnh - ñaõ luoân luoân toân kính Kinh Thaùnh nhö toân kính chính Thaân Theå Chuùa, vöøa khoâng bao giôø thieáu soùt, nhaát laø trong Phuïng Vuï Thaùnh, trong vieäc nuoâi soáng chính mình baèng Baùnh Haèng Soáng nôi baøn tieäc Lôøi Chuùa cuõng nhö baøn tieäc Mình Chuùa Kitoâ vaø trao ban tieäc naøy cho caùc tín höõu." Coâng Ñoàng ñaõ keát luaän ñuùng nhö sau: "Cuõng nhö töø vieäc tham döï thöôøng xuyeân vaøo maàu nhieäm Thaùnh Theå maø ñôøi soáng cuûa Giaùo Hoäi ñöôïc gia taêng, thì cuõng theá ngöôøi ta coù theå hy voïng vaøo moät söùc thuùc ñaåy môùi cho ñôøi soáng thieâng lieâng töø vieäc toân kính moãi ngaøy moät hôn ñoái vôùi Lôøi Chuùa, Lôøi "luoân luoân toàn taïi" (Dei Verbum, soá 21.26).
Nguyeän xin Chuùa ban cho chuùng ta ñöôïc ñeán vôùi hai baøn tieäc Lôøi Chuùa vaø Mình Chuùa Kitoâ vôùi ñöùc tin. Nguyeän xin Meï Maria raát thaùnh caàu cuøng Chuùa ban cho chuùng ta ôn naøy. Meï laø Ñaáng "löu giöõ taát caû nhöõng ñieàu ñoù vaø thöôøng suy nieäm trong loøng" (Lc 2, 19). Nguyeän xin Meï daïy chuùng ta bieát laéng nghe Kinh Thaùnh vaø suy nieäm Kinh Thaùnh, trong moät dieãn bieán noäi taâm tieán ñeán söï tröôûng thaønh hôn, moät dieãn tieán khoâng bao giôø taùch bieät trí khoân ra khoûi con tim. Nguyeän xin caùc Thaùnh ñeán trôï giuùp chuùng ta, nhaát laø Thaùnh toâng ñoà Phaoloâ, maø trong naêm nay chuùng ta muoán khaùm phaù moãi ngaøy moät hôn ngaøi luoân trung kieân laø chöùng nhaân vaø laø anh huøng cuûa Lôøi Chuùa. Amen.
Baûn dòch Vieät ngöõ cuûa Ñaëng Theá Duõng