Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Beneñitoâ XVI
trong thaùnh leã taïi Assisi vaøo saùng Chuùa Nhaät 17/06/2007
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Beneñitoâ XVI trong thaùnh leã taïi Assisi vaøo saùng Chuùa Nhaät 17 thaùng 6 naêm 2007.
(Radio Veritas Asia 18/06/2007) - Sau nhöõng lôøi chaøo chuùc nhöõng vò laõnh ñaïo giaùo hoäi coâng giaùo taïi ñòa phöông vaø quyù vò laõnh ñaïo coäng ñoàng daân söï, ÑTC Beneñitoâ XVI ñi ngay vaøo ñeà taøi ngaøi muoán trình baøy veà söï trôû laïi. Döïa treân Lôøi Chuùa cuûa Chuùa Nhaät XI Muøa Thöôøng, Chu Kyø C, ÑTC nhaéc ñeán ba dung maïo neâu göông cho söï trôû laïi; ñoù laø Vua David, Thaùnh Phaoloâ vaø giaùo huaán cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, qua ñoaïn tin möøng noùi veà vieäc Chuùa tha toäi cho ngöôøi ñaøn baø ñeán xöùc daàu thôm nôi chaân Chuùa.
Tröôùc heát, veà dung maïo Vua David, ÑTC ñaõ giaûi thích nhö sau:
Noùi veà vieäc trôû laïi, coù nghóa laø ñi thaúng vaøo trung taâm cuûa söù ñieäp kitoâ vöøa ñoàng thôøi ñi vaøo nhöõng goác reã cuûa cuoäc soáng con ngöôøi. Lôøi Chuùa vöøa ñöôïc coâng boá soi saùng chuùng ta vaø ñaët tröôùc maét chuùng ta ba dung maïo trôû laïi. Dung maïo thöù nhaát laø Vua Ñavid. Ñoaïn kinh thaùnh lieân quan ñeán ngaøi laø ñoaïn trích töø saùch II Samuel, keå laïi cho chuùng ta moät trong nhöõng cuoäc ñoái thoaïi bi thaûm nhaát cuûa Cöïu Öôùc. Nôi trung taâm cuûa cuoäc ñoái thoaïi naøy, coù lôøi keát aùn thaúng thöøng maø Lôøi Chuùa, nhö ñöôïc tieân tri Nathan noùi ra, vaïch traàn toäi loãi cuûa Vò Vua ñang ôû choùp ñænh cuûa quyeàn haønh chính trò, nhöng ñaõ sa xuoáng möùc ñoä thaáp nhöùt cuûa ñôøi soáng luaân lyù. Ñeå lónh hoäi ñöôïc taàm möùc caêng thaúng bi ñaùt cuûa cuoäc ñoái thoaïi, chuùng ta caàn ñeå yù ñeán chieàu kích lòch söû vaø thaàn hoïc trong ñoù cuoäc ñoái thoaïi ñöôïc thöïc hieän. Ñaây laø chieàu kích cuûa tình yeâu trong ñoù Thieân Chuùa ñaõ choïn daân Israel laøm Daân rieâng Ngaøi, vöøa thieát laäp moät giao öôùc vôùi Daân vaø vöøa chaêm soùc ñeå baûo ñaûm cho Daân coù ñöôïc ñaát soáng vaø söï töï do. Vua Ñavid laø moät "maét xích" cuûa chuoãi lòch söû daøi veà söï chaêm soùc lieân tuïc cuûa Thieân Chuùa cho Daân Israel. Vua David ñaõ ñöôïc choïn leân trong giôø phuùt lòch söû khoù khaên vaø ñöôïc ñaët song song vôùi Vua Saoleâ, ñeå roài thay theá Vua naøy. YÙ ñònh cuûa Thieân Chuùa veà doøng toäc cuûa David, coù lieân heä vôùi döï aùn veà Ñaáng Thieân Sai, ñöôïc thöïc hieän troïn haûo nôi Chuùa Kitoâ, "Con Vua David".
Dung maïo cuûa Vua David nhö theá laø hình aûnh cuûa söï cao caû treân bình dieän lòch söû vaø toân giaùo cuûa daân Israel. Nhöng traùi ngöôïc laïi vôùi sö cao caû ñoù, laø loãi phaïm maø Vua David rôi vaøo khi vua say meâ baø Betsabea vaø cöôùp baø khoûi tay choàng, moät trong nhöõng vieân quan trung thaønh cuûa nhaø Vua vaø laïnh luøng ra leänh aùm saùt vieân quan naøy. Chuùng ta ruøng mình thaéc maéc: laøm sao moät Vò ñöôïc Thieân Chuùa choïn, coù theå sa ngaõ xuoáng thaät thaáp nhö theá? Quaû thaät, con ngöôøi vöøa cao caû vöøa thaáp heøn: con ngöôøi laø cao caû, bôøi vì mang trong mình hình aûnh cuûa Thieân Chuùa vaø ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông; nhöng con ngöôøi laø thaáp heøn, bôûi vì coù theå xöû duïng xaáu söï töï do, moät ñaëc aân cao caû, ñeå ñi ñeán vieäc choáng laïi Ñaáng ñaõ taïo döïng mình. Lôøi keát toäi cuûa Thieân Chuùa, ñöôïc tieân tri Nathan noùi ra cho Vua David, chieáu vaøo taän nôi saâu thaúm nhaát cuûa löông taâm, nôi maø söùc maïnh quaân binh, quyeàn haønh vaø coâng luaän khoâng coøn uy löïc gì nöõa, nhöng laø nôi con ngöôøi moät mình ñoái dieän vôùi Thieân Chuùa. "Ngöôøi ñoù chính laø Vua!" Ñaây laø lôøi quy traùch Vua David veà traùch nhieäm cuûa mình. Bò ñaùnh ñoäng saâu xa bôûi lôøi naøy, Vua David thaønh taâm hoái loãi vaø môû roäng taâm hoàn ñoùn nhaän tình thöông nhaân töø cuûa Thieân Chuùa. Ñoù laø con ñöôøng aên naên trôû laïi.
Ngaøy hoâm nay, thaùnh Phanxicoâ môøi goïi chuùng ta ñi treân con ñöôøng aên naên trôû laïi naøy, beân caïnh Vua David. Theo caùc nhaø vieát tieåu söû thuaät laïi veà nhöõng naêm tuoåi treû cuûa thaùnh Phanxicoâ, thì khoâng coù gì laøm ta nghó ñeán nhöõng sa ngaõ traàm troïng nhö sa ngaõ cuûa Vua David. Nhöng chính thaùnh Phanxicoâ, trong Chuùc Thö ñöôïc vieát ra trong nhöõng thaùng cuoái ñôøi, nhìn veà 25 naêm ñaàu ñôøi cuûa mình nhö laø thôøi gian "soáng trong toäi loãi" (x. 2 Test 1, FF 110). Vöôït qua moïi bieåu loä cuï theå, toäi laø khi ta quan nieäm vaø toå chöùc ñôøi soáng mình hoaøn toaøn quy veà mình, vöøa chaïy theo nhöõng mô öôùc voâ boå veà vinh quang traàn theá. Khi coøn laø "vua cuûa caùc leã hoäi" vôùi caùc baïn treû taïi Assisi, thì Phanxicoâ khoâng phaûi laø khoâng coù moät taâm hoàn quaûng ñaïi töï nhieân. Nhöng loøng quaûng ñaïi naøy coøn xa vôùi tình yeâu kitoâ, moät tình yeâu bieát trao ban chính mình maø khoâng deø giöõ ñieàu chi. Nhö chính thaùnh nhaân nhôù laïi, ngaøi xem ra nhö caûm thaáy cay ñaéng khi nhìn thaáy nhöõng ngöôøi phong cuøi. Toäi loãi ngaên caûn ngaøi laøm chuû söï nhôøm gôùm theå lyù, ñeå coù theå nhìn thaáy nôi nhöõng ngöôøi phong cuøi naøy nhö laø nhöõng anh chò em ñeå yeâu thöông. Söï trôû laïi ñaõ daãn ñöa thaùnh Phanxicoâ ñeán vieäc thöïc haønh loøng nhaân töø cho anh chò em, vöøa ñoàng thôøi laõnh nhaän loøng nhaân töø cuûa Thieân Chuùa. Phuïc vuï nhöõng anh chò em phong cuøi, cho ñeán möùc ñoä oâm hoân hoï, khoâng phaûi chæ laø moät nghóa cöû nhaân aùi, moät "sö trôû laïi" coù tính caùch xaõ hoäi, nhöng nhö laø moät kinh nghieäm toân giaùo ñích thaät, do söï thoâi thuùc cuûa aân suûng vaø tình yeâu Thieân Chuùa; thaùnh Phanxicoâ noùi: Chuùa ñaõ daãn toâi ñeán vôùi nhöõng anh chò em naøy!" (2 test 2: FF 110). Luùc ñoù söï cay ñaéng ñöôïc bieán ñoåi thaønh söï "dòu ngoït trong tinh thaàn vaø trong theå xaùc" (2 test 3: FF110). Phaûi, thöa anh chò em thaân meán, trôû veà vôùi tình thöông, laø ñi töø söï cay ñaéng ñeán söï "dòu ngoït", töø söï öu buoàn ñeán nieàm vui ñích thaät. Con ngöôøi thaät söï laø chính mình, vaø thöïc hieän troïn veïn chính mình, trong möùc ñoä ngöôøi ñoù soáng vôùi Chuùa vaø soáng vì Chuùa, vöøa nhìn thaáy Ngaøi vaø yeâu meán Ngaøi trong anh chò em.
Ñeán ñaây, ÑTC nhaéc ñeán dung maïo thöù hai neâu göông söï trôû laïi, laø thaùnh Phaoloâ, vôùi nhöõng lôøi nhö sau:
Trong ñoaïn trích töø thö Galata, xuaát hieän moät khía caïnh khaùc nöõa cuûa con ñöôøng trôû laïi. Giaûi thích cho chuùng ta bieát khía caïnh naøy, laø vò trôû laïi noåi tieáng khaùc nöõa; ñoù laø thaùnh Phaoloâ toâng ñoà. Khung caûnh cho nhöõng lôøi cuûa thaùnh Phaoloâ laø cuoäc tranh luaän maø coäng ñoaøn giaùo hoäi tieân khôûi gaëp phaûi: trong coäng ñoaøn naøy, nhieàu ngöôøi kitoâ ñeán töø do thaùi giaùo coù khuynh höôùng lieân keát ôn cöùu roãi vôùi vieäc chu toaøn nhöõng coâng vieäc cuûa Leà Luaät Giao Öôùc Cuõ, vaø nhö theá voâ ích hoaù söï môùi meõ cuûa Chuùa Kitoâ vaø tính caùch phoå quaùt cuûa söù ñieäp cöùu roãi cuûa Chuùa. Thaùnh Phaoloâ ñeán nhö laø chöùng nhaân vaø laø keû ñeà cao aân suûng cuûa Chuùa. Treân ñöôøng ñi Damasco, dung maïo saùng choùi vaø gioïng noùi maïnh meõ cuûa Chuùa Kitoâ ñaõ keùo ngaøi ra khoûi loøng haêng say maïnh baïo cuûa keû baùch haïi, vaø ñaõ thaép leân trong ngaøi loøng haêng say môùi cuûa Ñaáng chòu ñoùng ñinh, Ñaáng hoaø giaûi keû gaàn ngöôøi xa trong thaäp giaù cuûa mình (x. Eph 2,11-12). Thaùnh Phaoloâ ñaõ hieåu roõ raèng trong Chuùa Kitoâ, troïn caû Leà Luaät ñaõ neân troïn, vaø ai gaén boù vôùi Chuùa Kitoâ, soáng keát hieäp vôùi Ngöôøi, thì ngöôøi ñoù chu toaøn Leà Luaät. Ñem Chuùa Kitoâ, vaø cuøng vôùi Chuùa Kitoâ ñem Thieân Chuùa duy nhaát ñeán cho taát caû moïi ngöôøi, ñaõ trôû thaønh söù maïng cuûa thaùnh Phaoloâ. "Chuùa Kitoâ laø thaät hoaø bình cuûa chuùng ta, laø Ñaáng ñaõ laøm cho hai daân toäc trôû thaønh moät daân duy nhaát, vöøa haï xuoáng böùc töôøng ngaên caùch" (Eph 2,14). Lôøi tuyeân xöng cuûa chính thaùnh nhaân veà tình yeâu vöøa ñoàng thôøi dieãn taû yeáu tính chung cuûa ñôøi soáng kitoâ: "Cuoäc soáng maø toâi ñang soáng trong xaùc theå naøy, toâi soáng noù trong ñöùc tin vaøo Con Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ yeâu thöông toâi vaø ñaõ hieán daâng chính mình vì toâi" (Gal 2,20). Vaø thöû hoûi laøm sao coù theå ñaùp laïi tình yeâu naøy, neáu khoâng baèng caùch soáng gaén boù vôùi Chuùa Kitoâ chòu ñoùng ñinh, ñeán ñoä soáng chính söï soáng cuûa Chuùa? Ngaøi taâm söï trong thö Galata nhö sau: "Toâi ñaõ chòu ñoùng ñinh cuøng vôùi Chuùa Kitoâ; vaø khoâng coøn laø toâi soáng, nhöng chính Chuùa Kitoâ soáng trong toâi." (Gal 2, 20a).
Noùi veà vieäc ngaøi chòu ñoùng ñinh cuøng vôùi Chuùa Kitoâ, thaùnh Phaoloâ khoâng nhöõng aùm chæ ñeán cuoäc taùi sinh cuûa ngaøi trong bí tích Röûa Toäi, maø coøn noùi ñeán troïn caû cuoäc ñôøi ngaøi ñeå phuïc vuï Chuùa Kitoâ. Töông quan giöõa vieäc ngaøi chòu ñoùng ñinh cuøng vôùi Chuùa Kitoâ vaø hoaït ñoäng toâng ñoà cuûa ngaøi, xuaát hieän caùch roõ raøng trong nhöõng lôøi keát thuùc cuoäc beânh vöïc cuûa ngaøi cho söï töï do kitoâ, vaøo cuoái thö Galata nhö sau: "Töø nay veà sau, öôùc gì khoâng ai laøm phieàn toâi nöõa: quaû thaät toâi mang laáy nhöõng veát ñinh cuûa Chuùa Gieâsu trong thaân xaùc toâi." (6,17). Ñaây laø laàn ñaàu tieân, trong lòch söû kitoâ giaùo, xuaát hieän cuïm töø "nhöõng veát ñinh cuûa Chuùa Gieâsu". Trong cuoäc tranh luaän veà caùch thöùc ñuùng ñeå nhìn thaáy vaø soáng Tin Möøng, nhöõng lyù luaän cuûa tö töôûng chuùng ta khoâng quyeát ñònh ñöôïc gì caû; ñieàu quyeát ñònh laø chính thöïc taïi ñôøi soáng, laø söï hieäp thoâng soáng ñoäng vaø chòu ñau khoå cuøng vôùi Chuùa Gieâsu, khoâng nhöõng trong nhöõng yù töôûng hay trong nhöõng lôøi noùi, maø coøn cho ñeán taän coõi thaâm saâu cuûa hieän höõu chuùng ta, vôùi troïn caû thaân xaùc chuùng ta nöõa. Nhöõng "veát thöông baàm tím" cuûa moät cuoäc ñôøi ñaày söï thöông khoù laø baèng chöùng cho söï hieän dieän cuûa thaäp giaù cuûa Chuùa Gieâsu nôi thaân xaùc cuûa thaùnh Phaoloâ; ñoù laø nhöõng "daáu thaùnh" cuûa ngaøi. Khoâng phaûi vieäc "caét bì" ñaõ cöùu roãi ngaøi; nhöõng "daáu thaùnh" laø haäu quaû cuûa bí tích Röûa Toäi ngaøi ñaõ laõnh nhaän; nhöõng daáu thaùnh dieãn taû vieäc ngaøi haèng ngaøy cuøng chòu cheát vôùi Chuùa Gieâsu, laø daáu chæ baûo ñaûm ngaøi trôû neân moät taïo vaät môùi (x. Gal 6, 15).
AÙp duïng yù nghóa cuûa cuïm töø "nhöõng daáu ñinh", Thaùnh Phaoloâ nhaéc ñeán taäp tuïc coå xöa in vaøo da thòt cuûa ngöôøi noâ leä con daáu cuûa oâng chuû. Ngöôøi noâ leä nhö theá ñöôïc "in daáu" nhö laø vaät sôû höõu cuûa chuû vaø ñöôïc chuû baûo veä. Daáu thaäp töï, ñöôïc khaéc ghi vaøo da thòt cuûa thaùnh Phaoloâ trong nhöõng laàn chòu khoå, laø nieàm haõnh dieän cuûa ngaøi: daáu aán naøy xaùc nhaän ngaøi laø ngöôøi toâi tôù ñích thöïc cuûa Chuùa Gieâsu, vaø ñöôïc tình yeâu Chuùa baûo veä.
Thöa caùc baïn thaân meán, vôùi chöùng taù maïnh meõ, hoâm nay Thaùnh Phanxicoâ Assisi gôûi laïi cho chuùng ta taát caû nhöõng lôøi treân cuûa Thaùnh Phaoloâ. Keå töø khi dung maïo cuûa nhöõng ngöôøi phong cuøi, maø tình yeâu Chuùa thoâi thuùc ngaøi yeâu thöông, vaø moät caùch naøo ñoù laøm cho ngaøi coù tröïc giaùc veà maàu nhieäm "haï mình" (kenosi) ( x. Phil 2,7), laøm cho ngaøi hieåu veà söï haï mình cuûa Thieân Chuùa trong xaùc theå cuûa Con Thieân Chuùa laøm ngöôøi, --- keå töø khi tieáng noùi cuûa Ñaáng chòu ñoùng ñinh treân thaäp giaù cuûa Thaùnh Damiano, ñaët vaøo trong taâm hoàn ngaøi chöông trình soáng: "Phanxicoâ, con haõy ñi söûa laïi nhaø Ta" (2 Cel I,6,10: FF 593), --- thì con ñöôøng soáng cuûa ngaøi khoâng laø gì khaùc hôn laø haèng ngaøy coá gaéng ñeå trôû neân gioáng nhö Chuùa Kitoâ. Thaùnh Phanxicoâ say meán Chuùa Kitoâ. Nhöõng veát thöông cuûa Ñaáng chòu ñoùng ñinh, laøm cho con tim ngaøi bò thöông tích, tröôùc khi ñöôïc in vaøo thaân xaùc ngaøi taïi Verna. Thaùnh Phanxicoâ coù theå thaät söï noùi nhö thaùnh Phaoloâ: "Khoâng coøn laø toâi soáng, nhöng chính Chuùa Kitoâ soáng trong toâi."
Vaø nhö theá chuùng ta tieán ñeán trung taâm Tin Möøng cuûa Lôøi Chuùa daønh cho Chuû Nhaät hoâm nay. Chính Chuùa Gieâsu, trong ñoaïn Phuùc AÂm theo thaùnh Luca vöøa ñöôïc trích ñoïc, giaûi thích cho chuùng ta con ñöôøng trôû laïi ñích thöïc, vöøa chæ cho chuùng ta thaáy maãu göông cuûa ngöôøi ñaøn baø toäi loãi, ñöôïc tình yeâu Chuùa cöùu chuoäc. Ngöôøi ta phaûi nhìn nhaän raèng ngöôøi ñaøn baø naøy coù nhieàu can ñaûm. Caùch thöùc baø ñeán gaëp Chuùa Gieâsu, laáy nöôùc maét mình thaám öôùt chaân Chuùa, roài laáy toùc mình maø lau khoâ, roài hoân chaân Chuùa vaø laáy daàu thôm xöùc chaân Chuùa, (caùch thöùc baø laøm nhö vaäy) gaây khoù chòu nôi nhöõng ai nhìn vaøo nhöõng con ngöôøi nhö baø, vôùi ñoâi maét kieâu haõnh cuûa quan toaø. Ngöôïc laïi, ñöôïc noåi baät leân söï dòu daøng cuûa Chuùa Gieâsu ñoái vôùi ngöôøi ñaøn baø ñaõ bò bieát bao ngöôøi laïm duïng, vaø bò taát caû leân aùn. Cuoái cuøng, Ngöôøi ñaøn baø ñaõ gaëp ñöôïc nôi Chuùa Gieâsu caùi nhìn trong saïch, moät con tim coù söùc yeâu thöông maø khoâng laïm duïng. Trong caùi nhìn vaø trong con tim cuûa Chuùa Gieâsu, ngöôøi ñaøn baø ñöôïc maïc khaûi cho bieát Thieân Chuùa Tình Yeâu!
Ñeå traùnh moïi hieåu laàm, chuùng ta caàn löu yù raèng loøng nhaân töø cuûa Chuùa Gieâsu khoâng ñöôïc bieåu loä baèng caùch boû qua luaät luaân lyù. Ñoái vôùi Chuùa Gieâsu, ñieàu toát laø ñieàu toát, ñieàu xaáu laø ñieàu xaáu. Loøng nhaân töø khoâng thay ñoåi nhöõng ñaëc tính cuûa toäi loãi, nhöng ñoát tan toäi loãi trong löûa tình yeâu. Hieäu quaû thanh luyeän vaø chöõa laønh naøy ñöôïc thöïc hieän, neáu coù trong con ngöôøi moät tình thöông ñaùp traû töông xöùng, moät söï ñaùp traû bieát nhìn nhaän luaät ñònh cuûa Thieân Chuùa, bieát chaân thaønh aên naên, bieát ñeà ra moät cuoäc soáng môùi. Ngöôøi ñaøn baø toäi loãi trong Phuùc AÂm ñaõ ñöôïc tha thöù nhieàu, vì baø ñaõ yeâu meán nhieàu. Trong Chuùa Gieâsu, Thieân Chuùa ñeán trao ban cho chuùng ta tình yeâu vaø ñoøi hoûi tình yeâu nôi chuùng ta.
Thöa anh chò em thaân meán cuûa toâi, cuoäc ñôøi cuûa Thaùnh Phanxicoâ töø khi trôû laïi, ñaõ laø nhö theá naøo, neáu khoâng phaûi laø moät haønh ñoäng thöïc hieän tình thöông? Chuùng ta thaáy ñöôïc ñieàu naøy trong nhöõng lôøi caàu nguyeän noàng nhieät cuûa ngaøi, nhöõng lôøi caàu nguyeän traøn ñaày chieâm nieäm vaø chuùc tuïng; chuùng ta thaáy ñöôïc ñieàu naøy trong caùi oâm hoân dòu daøng daønh cho Chuùa Haøi Ñoàng nôi maùng coû taïi Greccio, nôi thaùi ñoä ngaøi chieâm ngaém söï Thöông Khoù Chuùa taïi Verna, nôi "neáp soáng cuûa ngaøi theo Tin Möøng" (2 test 14: FF 116), nôi söï choïn löïa cuûa ngaøi soáng ngheøo heøn, vaø nôi vieäc ngaøi luoân tìm Chuùa Kitoâ trong dung maïo ngöôøi ngheøo.
Ñoù laø söï trôû laïi cuûa Thaùnh Phanxicoâ vôùi Chuùa Kitoâ, cho ñeán möùc öôùc ao ñöôïc bieán ñoåi trong Chuùa, ñöôïc trôû neân hình aûnh troïn veïn cuûa Chuùa; vaø ñaây laø ñieàu giaûi thích cho caùch soáng cuï theå cuûa ngaøi, maø nhôø ñoù chuùng ta nhìn ngaøi nhö moät nhaân vaät heát söùc thôøi söï, caû ñoái vôùi nhöõng chuû ñeà to lôùn cuûa thôøi ñaïi chuùng ta, nhö ñeà taøi veà söï tìm kieám hoaø bình, veà vieäc baûo veä thieân nhieân, veà vieäc coå voõ ñoái thoaïi giöõa taát caû moïi ngöôøi. Thaùnh Phanxicoâ laø vò thaày ñích thaät trong taát caû nhöõng gì vöøa noùi treân. Nhöng ngaøi laø nhö vaäy, nhôø qua Chuùa Kitoâ. Quaû thaät , Chuùa Kitoâ laø "hoaø bình cuûa chuùng ta" (x. Eph 2,14). Chính Chuùa Kitoâ laø nguyeân lyù cuûa vuõ truï, bôûi vì trong Chuùa Kitoâ, taät caû ñaõ ñöôïc taïo thaønh (x. Gn 1,3). Chuùa Kitoâ laø söï thaät thaàn thieâng, laø Logos, laø Lôøi haèng höõu, trong ñoù moïi "ñoái thoaïi" (dia-logos) trong thôøi gian, gaëp ñöôïc neàn taûng cuoái cuøng cuûa noù. Thaùnh Phanxicoâ laø "hieän thaân" saâu xa cuûa söï thaät Chuùa Kitoâ, söï thaät naèm ôû goác reã cuûa cuoäc soáng con ngöôøi, cuûa vuõ truï vaø cuûa lòch söû.
Noùi ñeán ñaây, ÑTC nhaéc laïi saùng kieán coù tính caùch tieân tri cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II, caùch ñaây 20 naêm, quy tuï nhöõng ñaïi dieän caùc toân giaùo, vaø nhöõng ñaïi dieän caùc giaùo hoäi vaø coäng ñoàng giaùo hoäi ñeán Assisi, ñeå caàu nguyeän cho hoaø bình. Tinh thaàn vaø göông soáng cuûa thaùnh Phanxicoâ ñaõ soi chieáu cho saùng kieán naày. ÑTC giaûi thích theâm nhö sau:
Tinh thaàn Assisi töø bieán coá noùi treân ñaõ khoâng ngöøng ñöôïc phoå bieán treân theá giôùi; tinh thaàn naøy choáng laïi tinh thaàn baïo löïc, choáng laïi vieäc laïm duïng toân giaùo nhö laø lyù do bieän minh cho baïo ñoäng. Assisi noùi vôùi chuùng ta raèng loøng trung thaønh vôùi nieàm xaùc tín rieâng veà toân giaùo, nhaát laø loøng trung thaønh vôùi Chuùa Kitoâ chòu ñoùng ñinh vaø ñaõ phuïc sinh, (loøng trung thaønh ñoù) khoâng ñöôïc theå hieän baèng baïo ñoäng vaø baát bao dung, nhöng trong söï thaønh thaät toân troïng keû khaùc, trong ñoái thoaïi, trong lôøi rao giaûng döïa treân söï töï do vaø lyù trí, trong söï daán thaân cho hoaø bình vaø hoaø giaûi. Khoâng theå naøo soáng phuø hôïp vôùi Tin Möøng vaø vôùi tinh thaàn Phanxicoâ, neáu khoâng thaønh coâng keát hôïp söï tieáp ñoùn, ñoái thoaïi vaø toân troïng taát caû moïi ngöôøi vôùi nieàm xaùc tín ñöùc tin maø moïi ngöôøi kitoâ, --- theo göông thaùnh Phanxicoâ Assisi --- coù boån phaän vun troàng, vöøa rao giaûng Chuùa Kitoï laø ñöôøng, laø söï thaät vaø laø söï soáng cuûa con ngöôøi (x. Gn 14,6), laø ñaáng cöùu roãi duy nhaát cuûa theá giôùi.
Ñöùc Thaùnh Cha keát thuùc baøi giaûng vôùi lôøi nguyeän caàu:
Xin Thaùnh Phanxicoâ caàu cuøng Chuùa ban cho giaùo hoäi taïi Assisi, cho giaùo hoäi taïi Italia, vaø cho taát caû moïi ngöôøi treân theá giôùi ñeán vôùi ngaøi, ôn aên naên trôû laïi ñích thöïc vaø troïn veïn vôùi tình yeâu Chuùa Kitoâ.
(Baûn dòch Vieät ngöõ cuûa Ñaëng Theá Duõng)