Phaùi ñoaøn Toøa Thaùnh
tham döï Hoäi nghò veà AN NINH
vaø Coäng Taùc AÂu Chaâu (OSCE)
ñöôïc toå chöùc taïi Oporto (Boà ñaøo nha)
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Phaùi ñoaøn Toøa
Thaùnh tham döï Hoäi nghò veà
AN NINH vaø Coäng Taùc AÂu Chaâu (OSCE) ñöôïc toå chöùc taïi Oporto
(Boà ñaøo nha).
(Radio Veritas
Asia - 17/12/2002) - Trong hai ngaøy 6 vaø 7 thaùng 12/2002, taïi Thaønh
phoá Oporto cuûa Boà ñaøo nha, Phaùi ñoaøn Toøa Thaùnh, do Ñöùc TGM
Jean Louis Tauran, Toång tröôûng Ngoaïi giao,
höôùng daãn, ñaõ tham döï khoùa hoïp cuûa OSCE (Organisation
de Seùcuriteù et Coopeùration de l' Europe: Toå chöùc veà an ninh vaø coäng
taùc cuûa caùc quoác gia Chaâu AÂu) veà nhöõng ñeà taøi soâi boûng
hieän nay, nhö: Khuûng boá, buoân baùn ngöôøi, khoan dung vaø kyø thò...
OSCE ñöôïc thaønh
laäp taïi Helsinki (thuû ñoâ Phaàn Lan) naêm 1975, goàm caùc quoác gia
Chaâu AÂu, luùc ñoù vaãn coøn chia thaønh hai khoái choáng ñoái nhau:
Töï baûn vaø Coäng saûn. Toå chöùc OSCE goàm taát caû caùc quoác
gia lôùn nhoû cuûa cöïu Luïc ñòa. Saùng kieán vaø xuùc tieán vieäc
thaønh laäp phaàn lôùn do söï huy ñoäng cuûa cuûa Toøa Thaùnh; luùc
ñoù ÑHY Agostino Casaroli giöõ
chöùc vuï Quoác vuï Khanh vaø chuû tröông chính saùch Ostpolitik, ñeå
tìm moät “modus vivendi“ vôùi caùc cheá ñoä coäng saûn Trung-Ñoâng-AÂu.
Laø thaønh vieân
cuûa Toå chöùc vaø trong moái quan heä ngoaïi giao vôùi moãi moät
quoác gia cuõng nhö treân bình dieän quoác teá, Toøa Thaùnh khoâng
bao giôø ngöøng khuyeân khích vaø theo doõi caùc coá gaéng cuûa taát
caû nhöõng ai nhaèm loaïi tröø taän goác reã caùc caên côù gaây
neân nhöõng thöïc taïi ñang huûy hoaïi khuoân maët thöïc cuûa con
ngöôøi vaø gaây neân nhöõng nguy hieåm cho chính ñôøi soáng xaõ
hoäi.
Ngoaøi nhöõng
ñeà taøi ñöôïc ñem ra thaûo luaän trong Khoùa hoïp laàn naøy,
Tröôûng phaùi ñoaøn Toøa Thaùnh coøn nhaéc ñeán nhieàu thöïc
taïi khaùc hieän ñang laø nhöõng maàm gaây neân thuø gheùt, chia reõ
vaø nhöõng haønh ñoäng moïi rôï: haäu quaû taøn phaù cuûa noù xuaát
hieän tröôùc maét moïi ngöôøi, nhö: caûnh ngheøo khoå, naïn thaát
nghieäp, côn khuûng hoaûng chính trò, kinh teá, xaõ hoäi...
Trôû laïi dó
vaõng, Toång tröôûng Ngoaïi giao Toøa Thaùnh
nhaéc laïi raèng: trong
nhöõng thaùng vöøa qua, taïi caùc khoùa hoïp cuûa Toå chöùc,
caùc phaùi ñoaøn tham döï ñaõ nhaän
thaáy raèng: Khoâng moät quoác gia naøo, khoâng moät neàn daân chuû naøo coù theå tieán haønh
vaø phaùt trieån, neáu khoâng coù moät söï chaáp nhaän naøo ñoù veà
caùc giaù trò caên baûn cuûa cuoäc soáng con ngöôøi. Trong caùc giaù
trò naøy, Ñöùc TGM Tauran nhaán
maïnh caùch rieâng ñeán “caùc thaønh tín toân giaùo“. Caùc thaønh
tín naøy chaéc chaén coù moät söùc maïnh huy ñoäng con ngöôøi xeùt
veà phöông dieän caù nhaân cuõng nhö taäp theå.
Ñaïi dieän Toøa
Thaùnh nhaéc ñeán nhöõng qui luaät cuûa OSCE ñaõ ñöôïc caùc quoác
gia hoäi vieân cam ñoan chaáp nhaän. Vì theá, tröôùc nhöõng vi phaïm
quyeàn töï do toân giaùo, Toøa Thaùnh phaûi leân tieáng vaø chia seû
nhöõng lo laéng traàm troïng naøy vôùi taát caû caùc phaùi ñoaøn
hieän dieän. Trong naêm saép keát thuùc naøy, Toøa Thaùnh ñaõ nhaän
thaáy raèng: nhöõng vi phaïm quyeàn töï do toân giaùo, vi phaïm nhöõng
cam keát cuûa Toå chöùc trôû neân xaáu hôn vaø caàn ñöôïc baùo
ñoäng.
Ñöùc TGM Tauran
ñi vaøo chi tieát hôn nöõa cuûa nhöõng vi phaïm naøy. Ngaøi noùi:
“Taïi moät soá quoác gia hoäi
vieân cuûa OSCE hieän dieän trong khoùa hoïp naøy, coù nhöõng luaät
leä haïn cheá quyeàn töï do toân giaùo hoaëc ñang chuaån bò ñöa ra
nhöõng luaät leä nhö vaäy“. Ñöùc TGM khoâng nhaéc ñeán teân quoác
gia naøo; nhöng lôøi toá caùo naøy phaûi hieåu veà Lieân Bang Nga.
Ngaøi noùi: “Caùc vò traùch nhieäm caùc coäng ñoàng tín höõu,
trong ñoù coù moät vò giaùm muïc coâng giaùo, ñaõ bò truïc xuaát
khoûi xöù sôû, nôi caùc vò thi haønh coâng vieäc toâng ñoà ,hoaëc
bò caûn trôû trong vieäc tieáp xuùc vôùi caùc tín höõu cuûa mình“.
Cuõng neân nhaéc
laïi raèng: Trong naêm 2002 naày, coù
moät vò giaùm muïc vaø ba vò linh muïc coâng giaùo bò truïc xuaát
khoûi Nga. Cho tôùi luùc naøy khoâng bieát lyù do taïi sao. Toøa Thaùnh,
qua ñöôøng loái ngoaïi giao, ñaõ leân tieáng phaûn ñoái; nhöng cho
tôùi luùc naøy Chính phuû Nga vaãn yeân laëng. Chính phuû Nga ñaõ
thieát laäp quan heä ngoaïi giao vôùi Toøa Thaùnh sau khi Khoái Lieân
xoâ tan raõ. Raát coù theå, trong nhöõng vuï truïc xuaát naøy, coù
baøn tay cuûa Giaùo hoäi chính thoáng Nga,
moät Giaùo hoäi vaãn coi mình laø “toân giaùo cuûa Nhaø Nöôùc“,
luoân luoân lo sôï söï hieän dieän vaø ñaø phaùt trieån maïnh meõ
cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo, sau khi cheá ñoä coäng saûn Lieân xoâ
suïp ñoå.
Tröôûng phaùi
ñoaøn Toøa Thaùnh nhaán maïnh: Nhöõng bieän phaùp ñöôïc ñöa ra
thöôøng coù tính caùch ñoäc ñoaùn, bieåu loä suï nghi ngôø vaø söï
khoâng bieát gì ñeán vai troø cuûa caùc toân giaùo trong xaõ hoäi daân
söï, vaø giaùn tieáp toû ra thaùi ñoä khinh mieät caùc cam keát quoác teá ñaõ hoaøn toaøn
töï do chaáp nhaän vaø kyù keát; ñoàng thôøi cuõng noùi leân moät
thaùi ñoä kyø thò ñoái vôùi caùc tín höõu thuoäc caùc toân giaùo
khaùc. Ñöùc TGM nhaéc laïi lôøi cuûa moät luaät gia thôøi danh, ngöôøi
Italia, cuûa heá kyû 19, noùi leân trong söï nhìn xa thaáy roäng raèng:
“Baõi boû toân giaùo trong moät xaõ hoäi, thì con ngöôøi seõ trôû
neân mau leï moät loaïi haøng hoùa“ (Luigi Taparelli d'Arzeglio, Droit
naturel, chap.IX, 1800).
Ñöùc TGM Jean
Louis Tauran noùi tieáp: Neáu caùc vò traùch nhieäm chính trò thaáy caàn
phaûi ñöa ra moät cheá ñoä luaät phaùp ñeà phoøng cho taát caû caùc
coäng ñoàng tín höõu vaø saép xeáp tính caùch chung soáng toân giaùo
cuûa ngöôøi coâng daân vôùi nhau, cuõng
nhö vôùi Nhaø Caàm quyeàn, thì caùc vò traùch nhieäm chính trò naøy
chæ coù theå laøm trong phaïm vi toân troïng nhöõng cam keát ñaõ
ñöôïc hoaøn toaøn töï do chaáp nhaän. Ñoái vôùi taát caû nhöõng
ai ñang ngoài taïi baøn hoäi nghò naøy: caùc Vaên kieän cuûa tieán
trình Helsinki vaø caùch rieâng Vaên kieän chung keát taïi Vieâna
naêm 1989, ñeàu ñaày ñuû
tröôùc maét moïi ngöôøi.
Vò tröôûng Phaùi
ñoaøn coøn noùi theâm: Khi naøo, vì nhöõng lyù do lòch söû, moät
toân giaùo chieám ña soá vaø vì theá coù nhöõng quyeàn rieâng vaø
nhöõng ñaëc aân ñöôïc coâng nhaän, thì ñieàu naøy coù theå dung
thöù; nhöng khoâng ñöôïc vì theá gaây haïi cho caùc toân giaùo
khaùc hieän dieän treân toaøn laõnh thoå quoác gia. Khi moät Giaùo hoäi
chieám ñoäc quyeàn cho mình vaø döïa vaøo söï uûng hoä cuûa Nhaø
nöôùc ñeå ñöôïc baûo ñaûm phaàn rieâng mình thoâi,
luùc ñoù caùc tín höõu thuoäc caùc toân giaùo khaùc trôû neân
naïn nhaân cuûa moät kyø thò khoâng theå dung thöù, nhaát laø vieäc
kyø thò naøy laïi ñöôïc luaät phaùp coå voõ,
vaø quyeàn töï do löông taâm cuûa ngöôøi coâng daân, nhö
quyeàn thay ñoåi toân giaùo hay khoâng theo toân giaùo naøo, bò ñe doïa.
Veà phaàn cuoái
dieãn vaên, Ñöùc TGM noùi: “Thöa vò Chuû tòch, toâi muoán thuaät
laïi lôøi Ñöùc Gioan Phaoloâ II noùi leân vôùi Ngoaïi giao ñoaøn
caïnh Toøa Thaùnh ngaøy 9 thaùng Gieâng naêm 1989. Ngaøi tuyeân boá:
“Quyeàn töï do toân giaùo laø moät quyeàn lieân keát chaët cheõ vôùi
caùc quyeàn caên baûn khaùc ñeán
ñoä chuùng ta coù theå quaû quyeát raèng: vieäc toân troïng quyeàn töï
do toân giaùo laø moät “test“ (thöû nghieäm) cho vieäc tuaân giöõ
caùc quyeàn caên baûn khaùc... Vieäc Nhaø nöôùc toân troïng quyeàn
töï do toân giaùo laø daáu chæ cuûa söï toân troïng caùc quyeàn caên
baûn khaùc trong vieäc coâng nhaän caùch giaùn tieáp söï hieän höõu
cuûa moät traät töï vöôït treân chieàu kích chính trò ôû traàn
gian naøy“.
Ngoaïi tröôûng Toøa Thaùnh keát thuùc baèng lôøi caûm ôn Chính phuû Boà ñaøo nha veà söï ñoùn tieáp noàng haäu taïi thaønh phoá Oporto xinh ñeïp haáp daãn naøy. Ngaøi caàu chuùc ñeå Khoùa chuû tòch tôùi ñaây cuûa Hoøa Lan thu löôïm nhieàu thaønh coâng. Hoøa Lan, ngay töø luùc naøy, coù theå tin töôûng vaøo söï coäng taùc hoaøn toaøn cuûa Phaùi ñoaøn Toøa Thaùnh. Ngaøi cuõng bieåu loä söï vui möøng vì trong caùc naêm tôùi ñaây, hai quoác gia Bulgarie vaø Sloveùnie öôùc mong ñöôïc giöõ khoùa chuû tòch vaø ñöôïc tieáp ñoùn caùc phaùi ñoaøn cuûa OSCE taïi quoác gia mình.
(TÑK)