Vaøi ñieåm veà Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Mexicoâ
quoác gia ñöôïc ÑTC vieáng thaêm
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Vaøi ñieåm veà Giaùo
Hoäi Coâng Giaùo taïi Mexicoâ, quoác gia ñöôïc ÑTC vieáng thaêm.
(Radio Veritas
Asia 31/07/2002) - Sau thaùnh leã phong Hieån Thaùnh cho Thaày Pedro de
Betancur taïi
thuû ñoâ Guatemala, vaøo saùng thöù ba, 30 thaùng 7/2002,
thì lieàn ngay vaøo buoåi
chieàu cuøng ngaøy (30/07/2002), ÑTC leân ñöôøng ñi ñeán Thaønh phoá Mexicoâ,
ñeå chuû teá Thaùnh leå Phong Hieån Thaùnh cho Chaân phöôùc Juan
Diego vaøo saùng ngaøy thöù tö
31 thaùng 7/2002, vaø leã phong Chaân phöôùc cho hai vò Töû ñaïo
Juan Bautista va Jacinto de los Angeles, saùng
thöù naêm muøng 1 thaùng 8/2002.
Caû hai thaùnh leã naày ñeàu ñöôïc cöû haønh
taïi Ñeàn Thaùnh kính Ñöùc Meï Guadalupe.
Qua ñaøi truyeàn
hình, chuùng ta ñaõ ñöôïc chöùng kieán nhöõng ñaùm ñoâng bieån
ngöôøi döï thaùnh leã do ÑTC cöû haønh vaø tuoán ra caùc ngaû
ñöôøng chôø ñôïi laâu giôø ñeà ñöôïc thaáy ngaøi, chaøo möøng,
hoan hoâ, laõnh pheùp laønh, nhö trong nhöõng ngaøy naøy, taïi hai thaønh
phoá Guatemala vaø Thaønh phoá Mexico.
Ñaây laø laàn thöù naêm Ñöùc Gioan Phaoloâ II vieáng thaêm Mexico. Ít quoác gia ñöôïc ñaëc aân naøy.
(1) Laàn thöù nhaát vaøo thaùng Gieâng naêm 1979, vöøa leân ngoâi Giaùo Hoaøng ñöôïc ít thaùng. Ngaøi ñeán ñaây ñeå chuû toïa Hoäi nghò caùc Giaùm muïc Chaâu Myõ latinh ñöôïc toå chöùc taïi Puebla. Luùc ñoù, chính phuû Mexico do Beø nhieäm caàm quyeàn, thuø ñòch Giaùo hoäi. Cho duø ngöôøi daân Mexico haàu heát laø Coâng giaùo (khoaûng 95%), nhöng Giaùo hoäi Coâng giaùo, vôùi raát nhieàu cô sôû, khoâng ñöôïc coâng nhaän laø “moät phaùp nhaân“. Caùc Giaùm muïc, Linh muïc, Tu só nam nöõ khoâng ñöôïc mang aùo nhaø tu ngoaøi ñöôøng phoá.
Luùc ñoù (naêm
1979), tröôùc khi leân ñöôøng ñi Meâhicoâ, ÑTC ñaõ nghó ñeán
luaät caám naøy, nhöng ngaøi quyeát ñònh chính mình
cöù maëc aùo doøng ñeán
thaêm Meâhicoâ; nhöng caùc vò thuoäc ñoaøn tuøy
tuøng mang clergyman. Tôùi saân bay, daân chuùng uøa vaøo nhö nöôùc
vôõ bôø, ñeå ñoùn chaøo ÑTC, khoâng moät löïc löôïng an ninh naøo
caûn noåi. Tröôùc söï kieän lòch söû naøy, Chính phuû Beø nhieäm
vaø quoác hoäi Mexico, caàm quyeàn töø 70 naêm qua,
bò baét buoäc phaûi duyeät laïi ñöôøng loái chính trò choáng
Giaùo Hoäi cuûa mình. Vieäc thay ñoåi ñöôïc baét ñaàu töø ñoù. Ngaøy
17/02/1990, Toång thoáng
Carlos Salinas de Gortati, loan baùo quyeát ñònh cöû moät Vò ñaïi dieän
cuûa oâng caïnh Toøa Thaùnh, töông ñöông vôùi chöùc vuï cuûa Vò
Khaâm söù Toøa Thaùnh taïi Mexico. Ngaøy 21/11/1992, Chính phuû Mexico
vaø Toøa Thaùnh quyeát ñònh thieát laäp quan heä ngoaïi giao treân caáp
baäc Ñaïi söù vaø Söù Thaàn. Toøa Khaâm söù taïi Mexico ñöôïc
caát nhaéc leân Toøa Söù Thaàn. Cuõng trong Toøa Söù Thaàn naøy,
ngaøy 22/01/1999, ÑTC kyù vaên kieän
sau Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc (THÑGM) veà Chaâu Myõ “Ecclesia in America“, tröôùc söï hieän
dieän cuûa ÑHY Angelo Sodano, Quoác Vuï Khanh, ÑHY Jan Schotte, Toång thö
kyù THÑGM vaø ba Hoàng Y ñoàng chuû tòch Khoùa hoïp: Eugenio de
Araujo Sales, TGM Rio de Janeiro (Brazil) - Michael Mahoney, TGM Los Angeles (Hoa kyø) vaø Dario Castrillon Hoyos, Toång tröôûng Boä Giaùo só (ngöôøi
Colombia) vaø ÑHY Juan Sandoval Iniguez, TGM Guadalajara (Mexico), Thuyeát
trình vieân cuûa Khoùa hoïp. Töø ngaøy thieát laäp quan heä ngoaïi
giao tôùi nay, Giaùo hoäi taïi Mexico ñöôïc höôûng töï do hoaøn
toaøn trong caùc hoaït ñoäng toân giaùo, giaùo duïc, xaõ hoäi, y
teá... vaø ñöôïc coâng nhaän laø “moät phaùp nhaân“. Cuõng
töø ñoù moái quan heä giöõa
Toøa Thaùnh vaø Mexico trôû neân caøng ngaøy caøng toát ñeïp, vaø
coù söï coäng taùc chaët cheõ; Tuy
nhieân, giöõa Giaùo hoäi vaø
Nhaø nöôùc, ñöôïc aùp duïng
chính saùch “li khai“ giöõa hai theá quyeàn vaø thaàn quyeàn.
(2) Laàn thöù hai, ÑTC vieáng thaêm Mexico vaøo thaùng 5 naêm 1990.
(3) Laàn thöù ba vaøo thaùng 8 naêm 1993, nhöng chæ giôùi haïn taïi Giaùo phaän Merida, treân con ñöôøng ñi Hoa kyø ñeå chuû toïa Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû (QTGT) taïi Denver.
(4) Laàn thöù boán thaùng Gieâng naêm 1999, ñeå coâng boá vaên kieän sau THÑGM veà Chaâu Myõ “Ecclesia in America“, thaønh quaû cuûa coâng vieäc cuûa Khoùa hoïp ngoaïi leä dieãn ra taïi Vatican cuoái naêm 1997, trong boái caûnh chuaån bò Naêm Ñaïi Toaøn xaù 2000.
(5) Laàn thöù naêm, vaøo nhöõng ngaøy cuoái thaùng 7 naêm 2002, ñeå toân phong Chaân phöôùc Juan Diego leân baäc Hieån Thaùnh vaø toân phong hai Vò töû ñaïo Juan Bautista vaø Jacintto de los Angeles leân baäc Chaân phöôùc.
Mehico laø moät quoác gia roäng lôùn goàm gaàn 2 trieäu caây soá vuoâng, vôùi 97 trieäu daân cö, trong soá naøy ngöôøi Coâng giaùo chieám gaàn 95%, ñöôïc chia thaønh 85 giaùo phaän, döôùi söï höôùng daãn cuûa 132 giaùm muïc, vaø 5,784 giaùo xöù, do söï höôùng daãn muïc vuï cuûa 10,421 linh muïc giaùo phaän vaø 3,628 linh muïc doøng tu, vôùi söï coäng taùc cuûa 670 thaày saùu vónh vieãn - treân moät ngaøn tu só khoâng coù chöùc linh muïc - gaàn 30 ngaøn nöõ tu - 2 ngaøn röôûi giaùo daân truyeàn giaùo - 371 nhaân vieân thuoäc caùc Tu hoäi ñôøi vaø khoaûng 170 ngaøn giaùo lyù vieân. Soá chuûng sinh trong toaøn quoác raát ñaùng keå: treân baåy ngaøn. Ñaây laø moät löïc löôïng huøng haäu. Giaùo hoäi Mexico laø moät Giaùo hoäi haêng say truyeàn giaùo, quan taâm nhieàu ñeán vieäc göûi caùc nhaø truyeàn giaùo ñi ñeán nhöõng nôi thieáu nhaân söï. Taïi Mexico coù phong traøo thanh nieân ra ñi truyeàn giaùo raát phoàn thònh.
Chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC vaø nhaát laø leã nghi phong Hieån Thaùnh cuûa Juan Diego vaø phong Chaân phöôùc cuûa caùc hai Vò Töû ñaïo Juan Bautista vaø Jacinto de los Angeles laø moät ñaø thuùc ñaåy môùi cho Giaùo hoäi Mexico, moät Giaùo hoäi coù con soá Coâng giaùo ñoâng nhaát, khoâng nhöõng taïi Myõ chaâu, nhöng coøn treân caû theá giôùi: gaàn 90 trieäu. Ñaây laø moät Giaùo hoäi ñaày höùa heïn trong töông lai.