Söï hieän dieän cuûa Toøa Thaùnh
trong caùc Toå chöùc quoác teá
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Baøn veà “söï
hieän dieän cuûa Toøa Thaùnh trong caùc Toå chöùc quoác teá“.
Thöù hai 22/04/2002,
taïi Milano, trong chöông trình cuûa moät loaït caùc baøi dieãn thuyeát
veà “Coâng vieäc quaûn trò Giaùo hoäi hoaøn caàu“, do Phaân
Khoa “Luaät“ cuûa Ñaïi Hoïc coâng giaùo Milano coå voõ, Ñöùc TGM Jean Louis Tauran,
phuï traùch caùc moái quan heä ngoaïi giao vôùi caùc nöôùc coù
ñaïi dieän beân caïnh Toøa Thaùnh --(töông ñöông vôùi chöùc vuï
Boä tröôûng ngoaïi giao cuûa caùc Chính phuû)-- --, trình baøy ñeà
taøi: “Söï hieän dieän cuûa Toøa Thaùnh trong caùc Toå chöùc quoác
teá“.
Ñöùc TGM cho bieát: Khi Ñöùc Karol Wojtyla leân laøm Giaùo Hoaøng,
Toøa Thaùnh coù lieân heä ngoaïi giao vôùi 84 quoác gia. Ngaøy nay con
soá naøy leân tôùi 172 (gaáp hai laàn), vaø hieän coù hai quoác gia nöõa
saép kyù keát thoûa öôùc, thieát
laäp quan heä ngoaïi giao vôùi Toøa Thaùnh. Ñöùc TGM nhaán maïnh: Chæ
caàn nhìn vaøo con soá treân ñaây cuõng ñuû bieát chieàu roäng vaø
chieàu saâu cuûa hoaït ñoäng ngoaïi giao cuûa Toøa Thaùnh nhö theá
naøo, treân bình dieän giöõa hai quoác gia, cuõng nhö treân bình nhieàu
quoác gia vaø trong caùc toå chöùc quoác teá,
maø Toøa Thaùnh laø thaønh vieân,
hoaëc, nhö tröôøng hôïp LHQ, laø quan saùt vieân thöôøng tröïc.
Ñöùc TGM nhaán maïnh raèng: Toøa Thaùnh, chieác caàu noái giöõa caùc
daân toäc, haønh ñoäng “trong tö caùch laø moät Quyeàn Bính
tinh thaàn, khoâng phaûi quyeàn bính chính trò“, nhaèm muïc ñích coå
voõ moät neàn luaân lyù ñaïo ñöùc, trong moái quan heä giöõa caùc
quoác gia, trong caùc toå chöùc quoác teá. Ñöùc TGM tröng laïi
lôøi ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi veà ñöôøng loái ngoaïi giao Toøa
Thaùnh nhö sau: “Lyù do hieän höõu cuûa Toøa Thaùnh trong loøng Coäng
ñoàng caùc quoác gia, laø trôû neân tieáng noùi, maø löông taâm
nhaân loaïi chôø ñôïi, nhöng khoâng laøm giaûm bôùt,
do ñoù, söï goùp phaàn cuûa caùc truyeàn thoáng toân giaùo
khaùc“.
Sau buoåi dieãn
thuyeát, trong baøi phoûng vaán daønh cho nhaät baùo coâng giaùo YÙ
“Töông Lai” (soá phaùt haønh ngaøy 23/04/2002), Ñöùc TGM ñaõ traû
lôøi nhieàu caâu hoûi lieân heä ñeán nhöõng vaàn ñeà soâi boûng
hieän nay treân theá giôùi: Vaán ñeà Trung Ñoâng, vaán ñeà Trung
quoác, vaán ñeà caùc nöôùc thuoäc Lieân hieäp Chaâu AÂu ñang ñi
ñeán Hieán phaùp chung, vaán ñeà Theá giôùi thöù ba, moãi ngaøy moãi
ngheøo khoå hôn, bò loaïi ngoaøi leà vaø trong thaát voïng -- vaán ñeà
Lieân Bang Nga thôøi haäu Coäng
saûn, vaø vuï truïc xuaát hai
vò giaùo só khoûi Nga v.v...
Sau ñaây laø nhöõng
caâu hoûi ñöôïc ñaët ra vaø ñaõ ñöôïc Ñöùc TGM, phuï traùch
ngoaïi giao Toøa Thaùnh, giaûi
thích roõ raøng.
Hoûi
- Kính thöa Ñöùc TGM, veà vieäc truïc xuaát hai vò Giaùo só : Linh
muïc Stefano Caprio vaø Ñöùc
Cha Jerzy Mazur khoûi Nga, trong
nhöõng ngaøy vöøa qua, Toøa Thaùnh ñaõ coù nhöõng saùng kieán cuï
theå naøo?
Ñaùp -
Chuùng toâi ñaõ göûi söù ñieäp phaûn ñoái, yeâu caàu Nhaø Caàm
quyeàn Nga löu yù, vì ñoái vôùi Nhaø Caàm quyeàn Nga, Ñöùc Cha
Mazur vaø Linh Muïc Caprio laø
“nhöõng nhaân vaät khoâng ñöôïc chaáp nhaän“. Ñaây laø moät
vi phaïm caùc thoûa öôùc quoác teá veà töï do toân giaùo maø chính
nöôùc Nga cuõng ñaõ kyù keát vaø cam ñoan.
Hoûi
- Vaäy coù phaûi hai vuï truïc xuaát laø do leänh cuûa Nhaø Nöôùc
Nga khoâng? Nhöng,
coù leõ cuõng coù theå xeáp hai
vuï naøy vaøo trong khung caûnh cuûa moái quan heä ñang caêng thaúng
giöõa Giaùo hoäi chính thoáng Nga vaø Giaùo hoäi coâng giaùo. Vaø neáu
ñuùng nhö vaäy, thì phaûi laøm gì?
Ñaùp -
Vieäc phaûn ñoái cuûa chuùng toâi khoâng laøm giaûm bôùt möùc ñoä
vaø phaåm chaát söï thoâng caûm cuûa chuùng toâi. Chuùng toâi bieát
roõ raøng raèng: Giaùo hoäi chính thoáng ñaõ chòu khoå trong nhieàu
naêm cuûa cheá ñoä Coäng Saûn Soâ vieát. Coâ laäp, ñaøn aùp, töû
ñaïo... Ñaây laø nhöõng ñau khoå, caùch rieâng, ñaõ ñaùnh daáu
saâu xa Giaùo Hoäi Chính thoáng Nga. Vì theá toâi tuyeân boá: Toøa
Thaùnh khoâng coù söï phieàn haø naøo ñoái vôùi Giaùo hoäi chính
thoáng. Traùi laïi, chuùng toâi vui möøng coù theå giuùp ñôõ Giaùo
hoäi naøy phaùt trieån.
Hoûi
- Moät maët traän khaùc raát soâi boûng: Thaùnh ñòa. Laäp tröôøng
Toøa Thaùnh nhö theá naøo, thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp - Toâi
xin nhaéc laïi: Coù hai khoái vôùi nhöõng quyeàn
lôïi ngang nhau. Ngöôøi daân Do thaùi coù quyeàn sinh soáng
trong an ninh; ngöôøi daân Palestine coù quyeàn coù moät phaàn ñaát
vaø moät Quoác gia. Khoâng quyeàn naøo ñöôïc laán aùt quyeàn naøo
caû. Ñieàu tuyeät ñoái caàn
thieát laø söùc maïnh cuûa luaät phaùp phaûi troåi vöôït luaät cuûa
söùc maïnh. Toâi xin nhaéc laïi ñieàu naøy vôùi xaùc tín maïnh meõ
trong nhöõng ngaøy naøy taïi nhöõng nôi
vieäc khinh mieät söï soáng vaø söùc maïnh cuûa vuõ khí ñang
ñöa caû moät mieàn - coù theå lan roäng
hôn nöõa - ñeán vöïc saâu.
Hoûi
- Thöa Ñöùc Cha, Laøm caùch naøo ñeå noái chaép laïi hoøa bình
vaø coâng lyù taïi Thaùnh ñòa?
Ñaùp -
Vieäc ruùt quaân khoûi caùc laõnh thoå chieám ñoùng, toân troïng caùc
quyeát nghò cuûa Lieân hieäp quoác, lieân heä vôùi
coäng ñoàng quoác teá vaø coâng
nhaän moät qui cheá phaùp lyù quoác teá ñoái vôùi caùc nôi thaùnh.
Hoûi
- Moät vaán ñeà ñang gaây soâi noåi vaø laø ñeà taøi caáp baùch, sau vuï
hai traêm ngöôøi Palestine tìm nôi truù aån trong Ñeàn thôø Giaùng
sinh ôû Betlem ..., Ñöùc Cha nghó theá naøo?
Ñaùp -
Vieäc xaâm nhaäp cuûa nhöõng ngöôøi mang vuõ khí naøy
laø vi phaïm moät nôi
thaùnh. Nhöng chuùng ta khoâng giaûi quyeát vaán ñeà baèng vuõ löïc.
Toøa Thaùnh ñaõ ñeà nghò laäp moät UÛy ban hai beân Palestine-Israel,
ñeå giaûi quyeát vaán ñeà. Hôn nöõa, xeùt chung, chuùng ta coù theå
nhaän thaáy raèng - vaø lòch söû cuõng daïy chuùng ta - laø nhöõng
baûo ñaûm seõ giaûm bôùt, neáu vieäc baûo veä caùc nôi thaùnh
chæ ñöôïc trao cho nhaø caàm quyeàn cuûa moät quoác gia maø thoâi.
Vì theá, chuùng toâi laïi yeâu caàu moät laàn nöõa coäng ñoàng quoác teá
baûo ñaûm caùc nôi thaùnh, raát
quí giaù ñoái vôùi ngöôøi Do thaùi, Hoài giaùo vaø Kitoâ. Quí giaù
ñoái vôùi caùc tín höõu treân caû theá giôùi.
Hoûi -
Trong baøi dieãn thuyeát, Ñöùc Cha ñaõ giaûi thích vieäc baûo veä söï
soáng vaø gia ñình laø moät trong caùc laõnh vöïc môùi cuûa hoaït
ñoäng quoác teá cuûa Toøa Thaùnh nhö theá naøo roài. Vaäy laøm theá
naøo ñeå ghi daán thaân naøy vaøo vieäc xaây döïng Lieân hieäp Chaâu
AÂu, nôi coù nhöõng quoác gia - nhö Hoøa lan chaúng haïn - ñaõ hôïp
thöùc hoùa vieäc laøm cheát eâm dòu?
Ñaùp -
Chuùng toâi khuyeán khích caùc Hoäi ñoàng Giaùm muïc Chaâu AÂu, ñeå
caùc ngaøi giuùp caùc daân toäc yù thöùc veà caùc thaùch ñoá vaø
caùc ngöôøi traùch nhieäm chính trò chaáp nhaän nhöõng quyeát ñònh
hôïp lyù, trong vieãn töôïng cuûa moät döï aùn veà moät xaõ hoäi
bieát toân troïng phaåm giaù vaø
töï do con ngöôøi, vaø toân
troïng neàn luaân lyù töï nhieân.
Ñoù laø vaøi ñieåm noäi dung baøi phoûng vaán Ñöùc TGM Jean Louis Tauran. Trôû laïi bieán coá thuyeát trình cuûa Ñöùc TGM Tauran: sau baøi dieãn thuyeát, coù buoåi hoäi thaûo. Trong luùc hoäi thaûo naøy, Ñöùc TGM cho bieát theâm: Caùc Giaùo hoäi ñòa phöông vaø caùc Toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh seõ canh phoøng, sao cho nhöõng moùn nôï tha cho caùc nöôùc ngheøo, ñöôïc xöû duïng vaøo coâng ích cuûa ngöôøi daân. Moät vaán ñeà khaùc cuõng ñöôïc nhaéc ñeán trong buoåi hoäi thaûo: Vaán ñeà Trung quoác. Ñöùc Cha Tauran tieát loä: “Ñaây laø moät trong caùc vaán ñeà gaây nhieàu lo laéng cho ÑTC: laøm caùch naøo ñeå hieäp nhaát Giaùo hoäi haàm truù vôùi Giaùo hoäi aùi quoác? Caùi khoù hôn caû cuûa chuùng toâi -- theo lôøi Ñöùc Tauran --- laø laøm cho Nhaø Caàm quyeàn Trung quoác hieåu raèng: baûn chaát cuûa moái quan heä giöõa caùc Giaùo hoäi ñòa phöông vaø Giaùo hoäi hoaøn caàu, giöõa caùc Giaùm muïc taïi ñòa phuông vaø ÑTC ôû Roma: moät vaán ñeà tröôùc heát tuyø thuoäc vaøo vaán ñeà vaên hoùa. Vaán ñeà naøy ñoøi nhöõng ngöôøi ñoái thoaïi ôû caáp cao. Vaø ñoâi khi thaät khoù maø coù ñöôïc nhöõng yeáu toá thuaän lôïi hoå trôï cho cuoäc ñoái thoïai.