Baø Shalini Dewan
giaùm ñoác cô quan LHQ taïi YÙ
bình luaän veà Söù ñieäp hoøa bình
cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Baø Shalini Dewan,
giaùm ñoác cô quan LHQ taïi YÙ bình luaän veà Söù
ñieäp hoøa bình cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II.
Söù ñieäp hoøa
bình naêm 2002 cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñöôïc ÑHY Phanxicoâ Xavieâ
Nguyeãn vaên Thuaän, chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng lyù
vaø Hoøa bình, trình baøy
trong cuoäc hoïp baùo ngaøy 11 thaùng 12 naêm 2001. Chuû ñeà cuûa söù
ñieäp laø: “Khoâng coù coâng
lyù, seõ khoâng co hoøa bình; khoâng coù tha thöù seõ khoâng coù hoøa
bình“. Söù ñieäp naøy ñöôïc göûi tôùi caùc vò laõnh ñaïo caùc
quoác gia vaø cho caùc cô quan quoác teá, qua ñöôøng loái ngoaïi
giao.
Nhaän ñöôïc söù
ñieäp, Toång thoáng coäng hoøa YÙ, oâng Carlo Arzeglio Ciampi, laø ngöôøi
thöù nhaát caùm ôn ÑTC. OÂng vieát
nhö sau: “Kính thöa ÑTC, Söù ñieäp cuûa ÑTC veà cöû haønh
Ngaøy theá giôùi caàu nguyeän cho Hoøa bình laø moät thuùc ñaåy cho
vieäc laõnh nhaän traùch nhieäm cuûa coäng ñoàng quoác teá. ÑTC chæ
veõ moät daán thaân saâu xa vaø cöông quyeát ñeå theo ñuoåi coâng
vieäc xaây döïng moät theá giôùi treân hoøa bình vaø coâng lyù. Tröôùc
heát, toâi xin chia seû nhöõng lo laéng cuûa ÑTC veà nhöõng ñe doïa
cuûa naïn khuûng boá vaø lôøi keâu goïi cöông quyeát coäng ñoàng
quoác teá haõy töï baûo veä khoûi toäi aùc choáng laïi nhaân loaïi.
Khoâng moät lyù do naøo, khoâng moät ñöôøng loái chính trò hay toân
giaùo naøo coù theå bieän minh cho toäi aùc naøy. Khuûng boá laø vieäc
phuû nhaän caùc giaù trò cuûa phaåm giaù con ngöôøi, cuûa tín ngöôõng
vaø cuûa xaõ hoäi vaên minh“. Toång thoâng YÙ nhaéc ñeán gia taøi
chung giöõa caùc Quoác gia: nhöõng nguyeân
taéc vaø nhöõng giaù trò ñöôïc neâu leân trong Hieán chöông LHQ.
Ñaây laø nhöõng nguyeân taéc vaø nhöõng giaù trò caên baûn caàn
thieát cho vieäc xaùc nhaän coâng lyù vaø cho vieäc phoå bieán neàn
thònh vöôïng. Caùc cô hoäi ñeå bieán ñoåi caùc nguyeân taéc vaø
giaù trò naøy thaønh nhöõng ñöôøng loái chính trò cuï theå khoâng
thieáu, caàn phaûi khôûi söï töø vieäc thöïc hieän nhöõng muïc
tieâu cuûa LHQ, ñöôïc nhaéc laïi trong Baûn tuyeân ngoân cuûa Ngaøn
Naêm môùi (2000). Toång thoáng
Coäng Hoøa Italia coâng nhaän raèng: Dó nhieân coøn raát nhieàu vieäc
phaûi laøm, ñeå loaïi tröø caên côù cuûa cuûa nhöõng vuï
khuûng hoaûng treân theá giôùi naøy. Caùc quoác gia kyõ ngheä
coù traùch nhieäm moät phaàn naøo ñoù, ñeå giuùp vaûo vieäc phaùt
trieån, theo ba tieâu chuaån naøy: tha haún hay giaûm bôùt soá nôï
ngoaïi quoác - ñeå caùc nöôùc keùm phaùt trieån ñöôïc saûn xuaát
vaø baùn treân thò tröôøng saûn phaåm cuûa mình - phaùt trieån giaùo
duïc vaø y teá taïi caùc nöôùc ngheøo.
Toång thoáng cuõng
nhaéc ñeán cuoäc gaëp gôõ lieân toân tôùi ñaây taïi Assisi, nhö
theå ñaùp laïi nhöõng chôø ñôïi, ngaøy nay hôn luùc naøo heát,
ñeå ñaøo saâu vieäc ñoái thoaïi giöõa caùc neàn vaên hoùa vaø caùc
toân giaùo.
Vaø sau ñaây laø
nhöõng lôøi bình luaän cuûa Baø Shalini Dewan, Giaùm ñoác
toå chöùc LHQ taïi YÙ, truï sôû ôû Roma. Baø laø ngöôøi
AÁn ñoä, ñöôïc boå nhieäm giöõ chöùc vuï naøy töø moät thaùng
nay.
Tröôùc heát,
Baø Dewan noùi ñeán nhöõng haäu quaû lôùn lao do vuï khuûng boá vöøa
qua taïi Hoa kyø. Baø noùi: Coù 40 ngaøn treû em seõ cheát tröôùc 5 tuoåi
vaø 10 trieäu ngöôøi lôùn seõ laâm vaøo caûnh ngheøo khoå, xeùt veà
phöông dieän kinh teá maø thoâi, gaây neân
do vuï khuûng boá ngaøy 11 thaùng 9/2001 taïi New York vaø
Washington.
Veà Söù ñieäp
hoøa bình cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II, Baø xaùc nhaän raèng:
“Taát caû caùc söù ñieäp cuûa ÑTC ñeàu hoøa hôïp vôùi
laäp tröôøng cuûa LHQ veà hoøa bình, xaây döïng treân coâng lyù vaø
treân vieäc baûo veä nhaân quyeàn“. Baø giaûi thích: “Noùi caùch
cuï theå, nghóa laø can thieäp vaøo caùc côn khuûng hoaûng quoác teá
vaø vieäc naïi ñeán Toøa aùn quoác teá, ñaõ ñöôïc thaønh laäp
ñeå xeùt xöû caùc toäi aùc chieán tranh vaø ñeå baûo ñaûm
quyeàn cuûa lyù trí treân baïo ñoäng“.
Baø Dewan noùi
tieáp: “Môùi ñaây toå chöùc LHQ ñöôïc giaûi thöôûng Nobel veà
Hoøa bình. Ñaây laø moät vieäc coâng nhaän. Trong khi quyeát
ñònh caáp giaûi thöôûng cho LHQ, UÛy Ban giaûi thöôûng Nobel
ñaõ xaùc nhaän raèng: Con ñöôøng duy nhaát ñeå ñaøm phaùn veà hoøa
bình, qua Toøa Nhaø Kính. Caùc thaønh quaû veà hoaït ñoäng cuûa LHQ
ñaõ ñöôïc coâng nhaän trong quaù khöù, ñeå ñem laïi hoøa
bình vaø oån ñònh trong nhöõng khu vöïc tranh chaáp, nhö taïi
Mozambic, Kampuchia vaø Timor-Est. Nhöng giaûi thöôûng Nobel veà Hoøa bình
cuõng laø moät traùch nhieäm. Chuùng toâi phaûi laõnh nhaän hoaøn toaøn
traùch nhieäm naøy, bôûi vì, hôn luùc naøo heát,
theá giôùi nhìn vaøo chuùng toâi“.
Veà söù ñieäp cuûa
ÑTC, Baø noùi: Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh ñeán naïn khuûng boá:
moãi ngöôøi
coù quyeàn baûo veä mình khoûi toäi aùc naøy. Caû Hieán chöông LHQ
cuõng ñeå caäp ñeán quyeàn töï veä naøy, ñoái vôùi caù nhaân cuõng
nhö taäp theå, trong nhöõng tröôøng hôïp bò taán coâng baèng vuõ
khí. Baø Dewan noùi theâm: “Moät quyeàn ñöôïc xaùc nhaän laïi,
sau vuï khuûng boá ngaøy 11 thaùng 9/2001, vôùi hai quyeát nghò: quyeát
nghò thöù nhaát môøi goïi caùc Quoác gia coäng taùc ñeå baûo ñaûm
vieäc daãn ñieäu caùc nguôøi phaïm toäi aùc ñeán toøa coâng lyù;
quyeát nghò thöù hai lieân heä ñeán keá hoaïch ñeå chieán ñaáu
dieät tröø naïn khuûng boá quoác teá“.
Lôøi keâu goïi
hoøa bình cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñeán vaøo luùc khoâng nhöõng
xaåy ra vuï khuûng boá, nhöng caû luùc chieán tranh ñang tieáp dieãn:
töø Afganistan ñeán mieàn
Trung Ñoâng vaø nhieàu quoác gia Chaâu phi. Naïn nhaân luoân luoân laø
moät: nhöõng ngöôøi ngheøo khoå, caùc treû em, caùc phuï nöõ. Baø
Dewan bình luaän: “Ñaây laø moät caûnh töôïng khoâng theå chaáp
nhaän ñöôïc. Caàn phaûi laøm moät caùi gì ñoù. Veà phía mình, Toå
chöùc LHQ lo laéng ñeán coâng bình xaõ hoäi töø luùc ñöôïc thaønh
laäp. Caùc toå chöùc phuï thuoäc cuûa chuùng toâi hoaït ñoäng ñeå
chieán ñaáu nhöõng caên côù gaây neân caùc vuï tranh chaáp. Trong
cuoán nhaät kyù cuûa LHQ, coâng vieäc thöù nhaát phaûi laøm laø loaïi
tröø caûnh ngheøo khoå, choáng laïi chöùng beänh AIDS vaø baûo toàn
moâi sinh“. Nhöng taát caû coâng vieäc naøy ñoøi söï coäng taùc
quoác teá, ñoøi moät cam ñoan cung caáp taøi chaùnh vaø yù chí chính
trò. Baø nhaán maïnh: “LHQ khoâng theå chieán ñaáu moät mình
ñöôïc. Theá giôùi raát nhanh choùng trong vieäc lieân keát vôùi
nhau, ñeå choáng laïi naïn khuûng boá vaø ñaây laø moät vieäc raát
ñaùng coâng. Toâi tin raèng: ñaây laø luùc phaûi thaønh laäp moät
lieân hieäp quoác teá choáng laïi caûnh ngheøo khoå“.
Trong qua khöù
LHQ khoâng luoân luoân thaønh coâng trong vieäc baûo ñaûm hoøa bình,
tuy ñaõ nhaän ñöôïc moät söù vuï. LHQ ñaõ thaát baïi taïi
Rwanda, trong cuoäc dieät chuûng naêm 1994, cuõng nhö daõ khoâng ngaên
caûn ñöôïc nhöõng vuï saùt haïi vaø thanh tröøng chuûng toäc
trong chieán tranh mieàn Balcan. Baø noùi: “Dó nhieân caàn phaûi laøm
cho LHQ trôû thaønh hieäu naêng hôn; nhöng neân nhôù raèng: moät caù
nhaân, moät toå chöùc... khoâng theå hoaït ñoäng moät mình ñöôïc.
LHQ hôïp thaønh bôûi caùc quoác
gia hoäi vieân. Caàn phaûi ñeà cao vaø gia taêng söï coäng taùc quoác
teá, hoaït ñoäng vaø traùch nhieäm taäp theå. LHQ chæ coù theå can
thieäp, khi naøo ñöôïc yeâu caàu vaø khi ñöôïc cung caáp taøi chaùnh
vaø löïc löôïng “duy trì
Hoøa Bình“.
Theo Baø Dewan, thì töø 5 naêm nay, LHQ ñang böôùc qua töø moät neàn vaên hoùa “phaûn öùng“ sau khi xaåy ra caùc vuï tranh chaáp, ñeå böôùc sang neàn vaên hoùa “ñeà phoøng“ caùc cuoäc tranh chaáp, baèng vieäc coå voõ luoân luoân vaø khaép moïi nôi con ñöôøng ñieàu ñình. Nhöng Baø nhaán maïnh: “Chìa khoùa cuûa thaønh coâng vaãn laø vieäc cuûng coá vaø gia taêng söï coäng taùc quoác teá, cam ñoan cung caáp taøi chaùnh vaø yù chi chính trò“.