J

Jacobites

Phái Jacobites [phái phản đối Công Ðồng Chalcedon, chủ trương theo nhất tính luận về Ðức Kitô, lấy danh xưng này vì Jacob Baradaeus (500?-578?) là người cố gắng vận động để phái mình thành quốc giáo của Syria].

Jahweh

Xem Yahweh

Jansenism

Chủ nghĩa Jansen, phái Jansen [dị thuyết do C.O. Jansen 1585-1638, chủ trương ý chí con người thực sự không có tự do nội tại, mà chỉ là chịu ảnh hưởng thiết thân giữa đối 2 lực: ham muốn và ân sủng Ðức Kitô].

Jehovah

Xem Yehowah

Jesuit School

Học phái Dòng Tên, trường phái Jesuite [phái tư tưởng, thần học nhấn mạnh tới Mầu Nhiệm giữa ý chí tự do con người với Ân Sủng Thiên Chúa trong lịch sử cứu độ, đặc biệt chú trọng tới tư tưởng nhân văn].

Jesus

Giêsu [ý là: (Cứu thế, Thiên Chúa giải cứu), là con của Ðức Nữ Maria quê ở thành Nazareth, thuộc nước Do Thái, sinh khoảng năm thứ 5 trước công nguyên, là người khởi xướng Kitô Giáo].
historical ~ Giêsu lịch sử, lịch sử về Giêsu [lịch sử quan cận đại tra cứu về Ðức Giêsu theo lịch sử khách quan].
~ Christ Giêsu Kitô.

Johannine passage

Văn mạch Thánh Sử Gioan [để chỉ một số câu như Mt. 11,25; Luke 10,22 diễn đạt ngôi vị Thánh Tử của Ðức Giêsu và mối quan hệ của Ngài với Chúa Cha].

Josephinism

Chủ nghĩa Joseph [1. Thế kỷ 18, Hoàng Ðế Joseph II (1265-1290) của Cộng Hòa Áo-Hung ban bố văn thư lấy nguyên tắc khoan nhượng làm căn bản (Toleration Edict), bao gồm khoan nhượng về tôn giáo, về quyền lực quốc gia đối với Giáo Hội có liên quan tới một số sự vụ và cải cách tệ đoan 2. Danh xưng khác của phái Febronianism, phái này vì sự kiện khoan nhượng nói trên mà phát xuất].

joy

Hỉ lạc, khoái lạc, hoan hỉ, hoan lạc, hân hoan, vui mừng, vui sướng.

joyfulness

Xem trên.

jubilee

1. Hỉ niên, thánh niên, năm thánh, năm hồng ân [phong tục người Do Thái, cứ bẩy năm có một năm nghỉ ngơi, cứ sau 7 năm nghỉ như thế, tức là năm thứ 50 họ mừng hỉ niên hay năm Thánh (Levi 25,8-17)] 2. Ngân khánh, Kim thánh, lễ kỷ niệm linh đình.
~ indulgence Niên thánh đại xá, năm toàn xá [cứ hai mươi lăm năm hay thời kỳ khác thường, như có thiên tai lớn, hoặc dịp lễ kỷ niệm đặc biệt, thì Ðức Giáo Hoàng tuyên bố năm đại xá hay toàn xá.

Judaeo-Christian

Thuộc Do Thái Kitô Giáo, tín đồ Do Thái Kitô Giáo.

Judaism

Do Thái Giáo, chủ nghĩa Do Thái, tư tưởng văn hóa Do Thái.

Judaizers

Tín đồ Kitô Do Thái hóa [chỉ Kitô hữu thời Giáo Hội sơ khai chịu phép cắt bì và tuân giữ luật Do Thái].

judge

1. Thẩm phán, phán quan, pháp quan, quan tòa, người trọng tài 2. Thẩm phán, phán đoán, phê bình, xét đoán, phân xử 3. Thủ lãnh, đầu mục [thời xưa khi dân Israel gặp phải hoạn nạn, Thiên Chúa phái anh hùng tới cứu dân].

judg(e)ment

1. Thẩm phán, phán quyết, phán đoán, tài phán, phê bình 2. Trời trừng phạt, trời báo ứng.
genera ~ Công thẩm phán, ngày công phán, ngày chung thẩm, phán xét chung, ngày cuối cùng Thiên Chúa phán quyết cả nhân loại.
particular ~ Thẩm phán riêng, phán xét riêng, thẩm phán cá nhân [mỗi người khi chết phải đối diện với Thiên Chúa. Người là mực thước tuyệt đối về lành và ác].

judicial censure

Tài phán tư pháp [Xem censure by authority].

judicium credibilitatis

Phán đoán về tính khả tín của mạc khải.

Julianists

Xem Aphthartodocetae.

jurisdiction

Quyền tài phán, quyền thẩm phán, quyền tư pháp, quyền lực pháp lý, quyền hạn, quyền thống trị.

just

Thuộc công chính, công bằng, chính nghĩa, chính trực, công lý, hợp lẽ phải.
~ man Người công chính, người chính trực.

justice

1. Sự công bình, công chính, công lý, công đạo, công nghĩa, chính nghĩa 2. Sự phẩm phán, tài phán, tư pháp.
doctrine of double ~ Thuyết song phương công chính hóa [học thuyết của Thệ phản và của một số thần học gia Công Giáo cho rằng tội mỗi người được miễn thứ là do song phương: một đàng hoàn toàn lệ thuộc vào sự công chính của Ðức Kitô, đàng khác người đó cũng phải nên thánh, nghĩa là luôn sống công chính].
original ~ Công chính nguyên sơ, công chính siêu tính [thần học truyền thống cho rằng: tổ tiên loài người trước khi phạm tội thì phẩm chất toàn mỹ].
punitive ~ Công chính trừng phạt [quyền uy tương đối cao của Giáo Hội nhằm sửa sai, cảnh cáo (không được tái phạm) và phục hồi trật tự luân lý (đã bị rối loạn) mà ra hình phạt tương xứng].
remunerative ~ Thưởng theo ân, công chính báo ân [sau khi thẩm phán thì Thiên Chúa thưởng người lành cách tương xứng].
vindicative ~ Báo theo oán, công chính báo oán [sau khi thẩm phán thì Thiên Chúa phạt kẻ dữ cách tương xứng].

justification

1. Công chính hóa, phục hồi công chính, trở thành thiện nhân [ơn cứu chuộc của Ðức Kitô thực hiện nơi mỗi người tín hữu. Nói cách tiêu cực: thực sự xóa sạch tội lỗi. Nói cách tích cực: canh tân con người nội tại siêu nhiên] 2. Nên danh công chính, được gọi là công chính [nói cách tiêu cực: tội được che lấp. Tích cực: qui hóa ngoại tại].
~ by faith Công chính tại tin, vì tin mà trở thành công chính [một trong những giáo lý căn bản của phong trào cải cách Tin Lành].

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page