Những thành quả đầu tiên
một năm sau chuyến viếng thăm
của ÐTC Gioan Phaolô II tại Cuba

Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Những thành quả đầu tiên một năm sau chuyến viếng thăm của ÐTC Gioan Phaolô II tại Cuba.

Ðể kỷ niệm một năm chuyến viếng thăm của ÐTC Gioan Phaolô II tại Cuba, và để đáp lại lời mời gọi của ÐTC: "Cuba hãy mở cửa cho thế giới và thế giới cũng hãy mở cửa cho Cuba", trong những ngày từ 14 đến 16 tháng 2/1999 vừa qua, Liên Hội Ðồng Giám Mục Châu Mỹ Latinh (CELAM) cùng với các vị Giám Mục đại diện cho các Hội Ðồng Giám Mục Hoa Kỳ, Canada, và Ðức Hồng Y Neves Lucas Moreira Tổng Trưởng Bộ Giám Mục từ Roma đến, đã tham dự phiên họp khoáng đại tại La Havana, thủ đô Cuba. Sau ba ngày hội họp, 31 vị tham dự (gồm Hồng Y, Tổng Giám Mục và Giám Mục) đã làm bản thống kê về công việc đã làm trong những ngày gặp gỡ tại La Havana: Buổi tiếp xúc với Chủ Tịch Nhà Nước Cuba, Ông Fidel Castro, việc bàn thảo và học hỏi về văn kiện Hậu Thượng Hội Ðồng Giám Mục Châu Mỹ, - lập trường về lệnh cấm vận Hoa Kỳ đối với Cuba - việc chống lại án tử hình và cách riêng "sự hiệp nhất cụ thể" giữa các Giáo Hội tại Mỹ Châu.

Sau cuộc gặp gỡ tại Cuba, những chân trời mới được mở ra cho Giáo Hội tại Châu Mỹ; Ðây là một Lục Ðịa duy nhất, tuy có những khác biệt về tình hình, đang khởi sự bước vào giai đoạn cụ thể. Thượng Hội Ðồng Giám Mục năm 1997 về Châu Mỹ đã thảo luận về sự thống nhất Lục Ðịa. Ðây chính là sáng kiến do Ðức Gioan Phaolô II đưa ra năm 1992, dịp kỷ niệm mừng 500 năm khám phá và rao giảng Phúc Âm tại Tân Thế Giới. ÐTC muốn rằng: Liên Hội Ðồng Giám Mục Châu Mỹ LaTinh, (tức CELAM) phải biến đổi thành một cơ quan của cả Châu Mỹ từ bắc tới Nam, không phải chỉ dành riêng cho Châu Mỹ Latinh mà thôi. Vì thế, tháng 5/1999 tới đây, một Ủy Ban phối hợp sẽ được triệu tậïp để xúc tiến việc thành lập cơ cấu chung này. Thành phần của Ủy Ban Phối Hợp chung cho toàn Giáo Hội tại toàn Lục địa Mỹ Châu, được ấn định như sau: hai Giám Mục của Hoa Kỳ, hai Giám Mục của Canada - ba giám mục đại diện của CELAM, các vị Tổng Thư Ký của CELAM và của Hội Ðồng Giám Mục Hoa Kỳ và Canada. Mục đích của Ủy Ban là phác họa dự án, để đưa ra những chương trình hoạt động chung. Sau khi thành lập cơ quan chung cho toàn Lục Ðịa, thì bước thứ hai cần phải xúc tiến là việc triệu tập khóa họp khoáng đại các Dòng Tu đang hoạt động tại Châu Mỹ vào Mùa Thu tới đây tại Argentina. Khóa họp này được gọi bằng danh xưng như sau: Khóa họp của các Tu Sĩ Châu Mỹ Latinh và Khóa Họp thứ nhất của Châu Mỹ, bởi vì sẽ có sự hiện diện của tất cả các thực tại của Lục Ðịa.

Về lệnh cấm vận kinh tế đối với Cuba, thì Cuộc Họp tại La Havana vừa qua mang một ý nghĩa đặc biệt đối với Cuba, sau một năm chuyến viếng thăm của ÐTC. Ðại Lãnh Tụ Fidel Castro đã tìm tiếp xúc với các Giám Mục, tại phủ chủ tịch, qua việc gặp gỡ các vị tham dự Khóa Họp. Các Giám Mục đã đặt vấn đề cấm vận là điểm trung tâm của Thông Cáo chung kết. Giáo Hội đã luôn luôn lên án lệnh cấm vận này, vì gây nên cảnh nghèo nàn , khổ cực, những bất công cho người dân . Lập trường này cũng là lập trường đối với lệnh cấm vận hiện nay tại Irak. Việc lên án lệnh cấm vận được tăng cường, vì không do các Giám Mục Cuba, Châu Mỹ Latinh mà thôi, nhưng lần này còn do các Giám Mục Hoa Kỳ và Canada nữa. Ðức Hồng Y Bernard Law, Tổng Giám Mục Boston (Hoa Kỳ) , tuyên bố: "Chúng tôi xác tín rằng: Lệnh cấm vận là vô luân lý và cần phải thay đổi tình hình này. Cuộc hội họp La Havana sẽ tăng cường sự thỏa thuận, để đi đến việc thay đổi đường lối chính trị bất công giữa những nước láng giềng, không thể sống trong thù địch, nhưng phải đoàn kết với nhau để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho cả Bán Cầu này". Ðức Cha Anthony Florenza, Tổng Giám Mục giáo phận Galveston-Houston, chủ tịch Hội Ðồng Giám Mục Hoa Kỳ, cũng bày tỏ lập trường tương tự như Ðức Hồng Y Law. "Chúng tôi hy vọng tạo nên một phong trào dư luận. Lệnh cấm vận là sai lầm. Cả những người làm chính trị cũng sẽ phải đi đến việc chấm dứt biện pháp bất công này, vì đây là cách duy nhất để thúc đẩy Cuba tiến đến một quốc gia tự do".

Còn về án tử hình, thì thật ra các Giám Mục không có thái độ mền dẻo nào đối với chế độ tại Ðảo Caraibes. Trước hết, các ngài lên án mọi dự án đạo luật chống lại sự sống con người. Các ngài nhắc đến quyết định của Quốc Hội Cuba về việc lên án tử hình cho những người sản xuất, buôn bán các chất ma túy. Ðức Hồng Y Jaime Ortega, Tổng Giám Mục La Havana, tuyên bố: "Việc lựa chọn này là một lựa chọn gây nhiều lo lắng, không những về tương lai, nhưng còn liên hệ đến tinh thần mà chuyến viếng thăm của ÐTC đã để lại cho Cuba".

Một điểm khác đã được các vị tham dự Khóa Họp lưu ý là "tình hình của Giáo hội tại Cuba hiện nay". Giáo Hội tại đây phát triển từ một năm nay, sau chuyến viếng thăm của ÐTC. Vấn đề quan trọng hiện nay là việc khan hiếm các linh mục. Về sự cần thiết phải có linh mục, Ðức Hồng Y Neves Lucas Moreira, Tổng Trưởng Bộ Giám Mục, nhấn mạnh đến việc phải hoạt động gấp trong lãnh vực này. Và Ðức Cha Oscar Andrés Rodriguez Maradiaga, Tổng Giám Mục giáo phận Tegucipalga, thủ đô Honduras, chủ tịch CELAM, tuyên bố: "Cần phải tiếp tục việc đối thoại giữa Nhà Nước và Giáo Hội, để các hoạt động của Giáo Hội trở nên bình thường". Về việc xây cất các nhà thờ mới, các vị tham dự Khóa Họp tại La Havana cam kết sẽ huy động các giáo hội của các ngài giúp đỡ kinh tế, để Cuba có thể sửa lại các nhà thờ bị hư hại và xây cất thêm các nơi phụng tự mới.

Về Văn Kiện Hậu Thượng Hội Ðồng Giám Mục Mỹ Châu, có tựa đề là "Giáo Hội tại Mỹ Châu" (Ecclesia in America), thì các Giám Mục dành cả một ngày để thảo luận. Trong thánh lễ kết thúc Khóa Họp, Ðức Hồng Y Ortega, Tổng Giám Mục La Havana, nói: "Sức mạnh của Tình Yêu Kitô hoàn toàn vắng mặt trong những tính toán khô khan của những giáo thuyết của Tân Chủ Nghĩa tự do: Chủ Nghĩa này làm cho người dân trở nên nô lệ dưới sự tàn bạo của thị trường và của tiền tài". Về thần học giải phóng, Ðức Hồng Y Tổng Giám Mục quả quyết: "Nó đã để lại một hậu quả tiêu cực cho chính lục địa này, vì thiếu tình yêu thương Kitô, và dựa trên Thuyết Mác xít về "tranh đấu giai cấp", gây thù ghét giữa người giầu và nguời nghèo. Việc rao giảng sứ điệp của Tình Yêu Phúc Âm vượt quá mọi ý thức hệ, cảnh nghèo khổ và những bất công xã hội".

Back to Radio Veritas Asia Home Page