Bài giảng của Ðức Thánh Cha Lêô XIV
trong Thánh lễ nhận Tòa Giám Mục Roma
Bài giảng của Ðức Thánh Cha Lêô XIV trong Thánh lễ nhận Tòa Giám Mục Roma.
Vũ Văn An
Roma (VietCatholic News 25-05-2025) - Tại Vương cung thánh đường Latêranô, Chúa Nhật thứ 6 Mùa Phục Sinh, ngày 25 tháng 5 năm 2025, Ðức Leo XIV đã chính thức tiếp nhận tòa giám mục của ngài. Một thánh lễ đại trào đã diễn ra tại đây, trong đó Ðức Leo XIV đã có bài giảng sau đây:
Tôi xin gửi lời chào trân trọng đến các Hồng Y hiện diện, đặc biệt là Hồng Y Ðại diện, các Giám Mục Phụ Tá, tất cả các giám mục và linh mục - linh mục chánh xứ, cha sở và tất cả những người hợp tác theo nhiều cách khác nhau trong việc chăm sóc mục vụ cho các cộng đồng của chúng ta. Lời chào của tôi cũng gửi đến các phó tế, nam nữ tu sĩ, chính quyền dân sự và tất cả anh chị em, những tín hữu giáo dân thân mến.
Giáo hội Roma là người thừa hưởng một lịch sử vĩ đại, dựa trên chứng tá của Thánh Phêrô, Phaolô và vô số các vị tử đạo, và có một sứ mệnh độc nhất, như chúng ta thấy từ dòng chữ trên mặt tiền của Nhà thờ chính tòa này: trở thành Mater omnium Ecclesiarum, Mẹ của tất cả các Giáo hội.
Ðức Giáo Hoàng Phanxicô thường khuyến khích chúng ta suy gẫm về chiều kích mẫu tử của Giáo hội (x. Evangelii Gaudium, 46-49,139-141; Catechesis, ngày 13 tháng 1 năm 2016) và những phẩm chất đặc trưng của Mẹ là sự dịu dàng, hy sinh bản thân và khả năng lắng nghe. Những phẩm chất đó không chỉ giúp Mẹ giúp đỡ người khác mà còn thường dự đoán được nhu cầu và mong đợi của họ trước khi chúng được bày tỏ. Chúng tôi hy vọng rằng những phẩm chất đó sẽ ngày càng hiện diện trong dân Chúa ở khắp mọi nơi, bao gồm cả ở đây, trong gia đình giáo phận vĩ đại của chúng ta: trong các tín hữu, trong các mục tử và trước hết là trong chính tôi. Các bài đọc mà chúng ta đã nghe có thể giúp chúng ta suy gẫm về những phẩm chất này.
Sách Công vụ Tông đồ (x. 15:1-2, 22-29) đặc biệt mô tả cách cộng đồng Kitô hữu tiên khởi đối diện với thách thức mở lòng với thế giới ngoại giáo trong việc rao giảng Tin Mừng. Ðây không phải là vấn đề dễ dàng; nó đòi hỏi rất nhiều sự kiên nhẫn và lắng nghe lẫn nhau. Ðây là trường hợp của cộng đồng ở Antioch, nơi anh em, thông qua đối thoại - và thậm chí là bất đồng - đã cùng nhau giải quyết vấn đề. Sau đó, Thánh Phao-lô và Ba-na-ba lên Giê-ru-sa-lem. Các ngài không tự mình giải quyết vấn đề: các ngài muốn hiệp thông với Giáo hội Mẹ và vì vậy các ngài đã đến đó với sự khiêm nhường.
Tại Giê-ru-sa-lem, họ tìm thấy thánh Phêrô và các Tông đồ, những người vị sẵn sàng lắng nghe các ngài. Ðây là khởi đầu của một cuộc đối thoại, cuối cùng đã dẫn đến quyết định đúng đắn. Nhận ra những khó khăn của những người mới trở lại đạo, các vị đã đồng ý không áp đặt gánh nặng quá mức cho họ, mà chỉ nhấn mạnh vào những gì thiết yếu (x. Công vụ 15:28-29). Theo cách này, những gì có vẻ là một vấn đề đã trở thành cơ hội để mọi người suy gẫm và phát triển.
Tuy nhiên, bản văn Kinh thánh cho chúng ta biết một điều khác, vượt ra ngoài các động lực nhân bản phong phú và đáng lưu ý của biến cố.
Chúng ta thấy điều này trong những từ ngữ mà anh em ở Giê-ru-sa-lem sử dụng để truyền đạt quyết định của các vị cho những người ở Antioch. Các vị viết: "Vì Chúa Thánh Thần và chúng tôi đã thấy điều đó là tốt" (x. Cv 15:28). Nói cách khác, các vị nhấn mạnh rằng phần quan trọng nhất của toàn bộ biến cố là lắng nghe tiếng Chúa, điều khiến mọi thứ khác trở nên khả hữu. Theo cách này, các vị nhắc nhở chúng ta rằng sự hiệp thông chủ yếu được xây dựng "trên đầu gối của chúng ta", thông qua lời cầu nguyện và cam kết liên tục hoán cải. Vì chỉ bằng cách này, mỗi người chúng ta mới có thể nghe thấy trong tiếng nói của Chúa Thánh Thần kêu lên: "Abba! Cha ơi!" (Gal 4:6) và sau đó, kết quả là, lắng nghe và hiểu người khác như anh chị em của chúng ta.
Tin mừng tái khẳng định quan điểm này (x. Ga 14:23-29). Tin mừng đảm bảo với chúng ta rằng chúng ta không đơn độc trong việc đưa ra quyết định của mình trong cuộc sống. Chúa Thánh Thần nâng đỡ chúng ta và chỉ cho chúng ta con đường để đi theo, "dạy dỗ" chúng ta và "nhắc nhở" chúng ta về tất cả những gì Chúa Giêsu đã nói với chúng ta (x. Ga 14:26).
Trước hết, Chúa Thánh Thần dạy chúng ta những lời của Chúa bằng cách in sâu vào bên trong chúng ta, được viết ra, như hình ảnh trong Kinh thánh, không còn trên những tấm bia đá nữa mà là trong trái tim chúng ta (x. Gr 31:33). Ơn phúc này giúp chúng ta trưởng thành và trở thành "một lá thư của Chúa Kitô" (x. 2 Cr 3:3) cho nhau. Tất nhiên, chúng ta càng để mình được Tin Mừng thuyết phục và biến đổi - để sức mạnh của Chúa Thánh Thần thanh tẩy trái tim chúng ta, làm cho lời nói của chúng ta thẳng thắn, làm cho mong muốn của chúng ta trung thực và rõ ràng, và làm cho hành động của chúng ta quảng đại - thì chúng ta càng có khả năng công bố sứ điệp của nó.
Ở đây, động từ khác xuất hiện: chúng ta nhớ, nghĩa là chúng ta suy gẫm trong trái tim mình về những gì chúng ta đã trải nghiệm và học được, để hiểu đầy đủ hơn ý nghĩa của nó và để thưởng thức vẻ đẹp của nó.
Tôi nghĩ về quá trình lắng nghe đầy thách thức mà Giáo phận Rome đã thực hiện trong những năm này, một quá trình được thực hiện ở nhiều bìnhh diện khác nhau: lắng nghe thế giới xung quanh chúng ta để đáp lại những thách thức của nó, và lắng nghe trong cộng đồng của chúng ta để hiểu nhu cầu và đề xuất các sáng kiến khôn ngoan và tiên tri về truyền giáo và bác ái. Ðây là một hành trình đầy thử thách, liên tục nhằm nắm bắt một thực tại rất phong phú và phức tạp. Tuy nhiên, nó xứng đáng với lịch sử của Giáo hội địa phương này, nơi đã chứng minh, hết lần này đến lần khác, rằng Giáo hội có thể "nghĩ lớn", không sợ bắt tay vào các dự án táo bạo và đối diện với những tình huống mới và đầy thử thách.
Ðiều này hiển nhiên trong những nỗ lực to lớn và nhiều sáng kiến mà Giáo phận đã thực hiện để chào đón và đáp ứng nhu cầu của những người hành hương trong Năm Thánh hiện tại. Cảm ơn anh chị em! Những điều này đã khiến thành phố Rome xuất hiện với du khách, một số người trong số họ đã đi từ xa, như một ngôi nhà rộng mở và chào đón, và trên hết là một nơi có đức tin sâu sắc.
Về phần mình, tôi muốn bày tỏ mong muốn mạnh mẽ của mình là đóng góp vào quá trình liên tục tuyệt vời này bằng cách lắng nghe mọi người nhiều nhất có thể, để học hỏi, hiểu và quyết định mọi việc cùng nhau, như Thánh Augustinô đã nói, "với anh chị em như một Kitô hữu và vì anh chị em như một Giám mục " (xem Bài giảng 340, 1). Tôi cũng xin anh chị em ủng hộ tôi trong lời cầu nguyện và lòng bác ái, ghi nhớ lời của Thánh Leo Cả: "Mọi điều tốt lành chúng ta làm trong việc thực hiện thừa tác vụ của mình đều là công trình của Chúa Kitô chứ không phải của riêng chúng ta, vì chúng ta không thể làm gì nếu không có Người. Tuy nhiên, chúng ta vinh dự trong Người, Ðấng mà mọi hiệu quả công việc của chúng ta đều bắt nguồn từ Người" (Bài giảng 5, De Natali Ipsius, 4).
Tôi xin kết thúc bằng cách thêm vào những lời mà Ðức Chân phước Gioan Phaolô I, người có khuôn mặt vui tươi và thanh thản đã mang lại cho ngài biệt danh "Giáo hoàng tươi cười", đã chào đón gia đình giáo phận mới của ngài vào ngày 23 tháng 9 năm 1978. "Thánh Piô X", ngài nói, "khi vào Venice với tư cách là thượng phụ, đã thốt lên trong nhà thờ Thánh Máccô: 'Tôi sẽ ra sao, những người Venice thân mến, nếu tôi không yêu anh chị em?' Tôi sẽ nói điều tương tự với anh chị em người Rôma: Tôi đảm bảo với anh chị em rằng tôi yêu anh chị em, rằng tôi chỉ mong muốn phục vụ anh chị em và đặt khả năng ít ỏi của mình, chút ít mà tôi có và tôi là, để phục vụ tất cả mọi người" (Bài giảng lễ nhậm chức của Giám mục Rôma).
Tôi cũng bày tỏ tình cảm của mình đối với anh chị em và mong muốn được chia sẻ với anh chị em, trên hành trình cùng nhau, những niềm vui và nỗi buồn, những cuộc đấu tranh và hy vọng của chúng ta. Tôi cũng dâng lên Chúa "những gì ít ỏi tôi có và tôi là", phó thác cho sự chuyển cầu của Thánh Phêrô và Phaolô và của tất cả những anh chị em khác của chúng ta, những người mà sự thánh thiện đã soi sáng lịch sử của Giáo hội này và các đường phố của thành phố này. Xin Ðức Trinh Nữ Maria đồng hành và chuyển cầu cho chúng ta.