Diễn Văn Của Ðức Giáo Hoàng Leo XIV
Gửi Các Thành Viên Của
Quỹ Centesimus Annus Pro Pontifice
Diễn Văn Của Ðức Giáo Hoàng Leo XIV Gửi Các Thành Viên Của Quỹ Centesimus Annus Pro Pontifice.
Vũ Văn An
Vatican (VietCatholic News 17-05-2025) - Như đã đưa tin, ngày 17 tháng 5 năm 2025, Ðức Giáo Hoàng Leo XIV đã có một cơ hội khác để nhấn mạnh học thuyết xã hội Công Giáo, lần này thông qua buổi tiếp kiến với các đại diện của Quỹ Centesimus Annus Pro Pontifice, nhằm mục đích thúc đẩy việc nghiên cứu và truyền bá học thuyết xã hội của Giáo Hội Công Giáo. Nhân dịp này, ngài đã đọc một bài diễn văn, nhấn mạnh rằng phải hiểu tín lý như một khoa học.
Sau đây là bản dịch Việt ngữ toàn văn bài diễn văn của ngài, dựa vào bản tiếng Anh của Tòa Thánh:
Chào buổi sáng tất cả mọi người!
Anh chị em thân mến, chào mừng!
Tôi cảm ơn Chủ tịch và các thành viên của Quỹ Centesimus Annus Pro Pontifice, và tôi chào tất cả những người đang tham gia Hội nghị quốc tế và Ðại hội đồng thường niên này.
Chủ đề của Hội nghị năm nay - "Vượt qua sự phân cực và xây dựng lại nền quản trị hoàn cầu: Nền tảng đạo đức" - nói với chúng ta về mục đích sâu xa nhất của học thuyết xã hội của Giáo hội như một đóng góp cho hòa bình và đối thoại nhằm xây dựng những cây cầu của tình huynh đệ phổ quát. Ðặc biệt trong mùa Phục sinh này, chúng ta nhận ra rằng Chúa Phục sinh luôn đi trước chúng ta, ngay cả trong những lúc bất công và cái chết dường như đang thắng thế. Chúng ta hãy giúp đỡ lẫn nhau, như tôi đã nói vào buổi tối ngày bầu cử tôi, "để xây dựng những cây cầu thông qua đối thoại và gặp gỡ, cùng nhau đoàn kết như một dân tộc, luôn sống trong hòa bình". Ðây không phải là điều gì đó xảy ra một cách ngẫu nhiên, mà đúng hơn là sự tương tác tích cực và liên tục giữa ân sủng và tự do, điều mà cuộc họp của chúng ta hôm nay tìm cách tôn trọng và hỗ trợ.
Ðức Giáo Hoàng Leo XIII, người sống trong thời đại có sự thay đổi quan trọng và mang tính đột phá, đã tìm cách thúc đẩy hòa bình bằng cách khuyến khích đối thoại xã hội giữa tư bản và lao động, công nghệ và trí tuệ của con người, và các nền văn hóa chính trị và quốc gia khác nhau. Ðức Giáo Hoàng Phanxicô đã nói về một "cuộc đa khủng hoảng" khi mô tả bản chất bi thảm của thời đại chúng ta, được đánh dấu bằng chiến tranh, biến đổi khí hậu, bất bình đẳng ngày càng gia tăng, di cư cưỡng bức và tranh chấp, nghèo đói bị kỳ thị, đổi mới công nghệ mang tính đột phá, mất an ninh việc làm và quyền lao động bấp bênh (Thông điệp gửi đến những người tham gia Ðại hội đồng của Học viện Giáo hoàng về Sự sống, ngày 3 tháng 3 năm 2025). Về những vấn đề quan trọng như vậy, học thuyết xã hội của Giáo hội được kêu gọi cung cấp những hiểu biết sâu sắc tạo điều kiện cho đối thoại giữa khoa học và lương tâm, và do đó đóng góp thiết yếu vào sự hiểu biết, hy vọng và hòa bình tốt hơn.
Học thuyết này giúp chúng ta nhận ra rằng quan trọng hơn các vấn đề hoặc giải pháp cuối cùng của chúng ta là cách chúng ta tiếp cận chúng, được hướng dẫn bởi các tiêu chuẩn phân định, các nguyên tắc đạo đức lành mạnh và sự cởi mở với ân sủng của Chúa.
Anh chị em có cơ hội chứng minh rằng học thuyết xã hội của Giáo hội, với cách tiếp cận nhân học cụ thể của mình, tìm cách khuyến khích sự tham gia thực sự vào các vấn đề xã hội. Nó không tuyên bố sở hữu độc quyền về chân lý, trong việc phân tích các vấn đề hoặc đề xuất các giải pháp cụ thể. Ðối với các vấn đề xã hội, việc biết cách tiếp cận tốt nhất đối với chúng quan trọng hơn là đưa ra phản hồi ngay lập tức về lý do tại sao mọi thứ xảy ra hoặc cách giải quyết chúng. Mục đích là học cách đối diện với các vấn đề, vì chúng luôn khác nhau, vì mỗi thế hệ đều mới và phải đối diện với những thách thức, ước mơ và câu hỏi mới.
Ðây là một khía cạnh cơ bản trong nỗ lực xây dựng một "nền văn hóa gặp gỡ" thông qua đối thoại và tình bạn xã hội. Ðối với nhiều người cùng thời, các từ "đối thoại" và "học thuyết" có vẻ không tương thích. Có lẽ khi nghe từ "học thuyết", chúng ta có xu hướng nghĩ đến một tập hợp các ý tưởng thuộc về một tôn giáo. Bản thân từ này khiến chúng ta cảm thấy ít có khuynh hướng suy gẫm, đặt câu hỏi về mọi điều hoặc tìm kiếm các giải pháp thay thế mới.
Trong trường hợp học thuyết xã hội của Giáo hội, chúng ta cần làm rõ rằng từ "học thuyết" có một ý nghĩa khác tích cực hơn, nếu không có nó thì bản thân đối thoại sẽ vô nghĩa. "Học thuyết" có thể là từ đồng nghĩa với "khoa học", "kỷ luật" và "kiến thức". Hiểu theo cách này, học thuyết xuất hiện như sản phẩm của nghiên cứu, và do đó là các giả thuyết, thảo luận, tiến bộ và thất bại, tất cả đều nhằm mục đích truyền đạt một khối lượng kiến thức đáng tin cậy, có tổ chức và có hệ thống về một vấn đề nhất định. Do đó, học thuyết không giống như một ý kiến, mà đúng hơn là sự theo đuổi chân lý chung, tập thể và thậm chí là đa ngành.
"Sự nhồi sọ" là vô đạo đức. Nó kìm hãm sự phán đoán mang tính phê phán và làm suy yếu quyền tự do thánh thiêng của việc tôn trọng lương tâm, ngay cả khi nó sai lầm. Nó chống lại các khái niệm mới và từ chối sự chuyển động, thay đổi hoặc sự phát triển của các ý tưởng khi đối diện với các vấn đề mới. Mặt khác, "học thuyết", như một bài diễn thuyết nghiêm túc, thanh thản và chặt chẽ, chủ yếu nhằm dạy chúng ta cách tiếp cận các vấn đề và quan trọng hơn là cách tiếp cận mọi người. Nó cũng giúp chúng ta đưa ra những phán đoán thận trọng khi đối diện với các thách thức. Sự nghiêm túc, nghiêm ngặt và thanh thản là những gì chúng ta phải học từ mọi học thuyết, bao gồm cả học thuyết xã hội của Giáo hội.
Trong bối cảnh của cuộc cách mạng kỹ thuật số đang diễn ra, chúng ta phải khám phá lại, nhấn mạnh và vun đắp bổn phận đào tạo những người khác về tư duy có phê phán, chống lại những cám dỗ trái ngược, điều này cũng có thể tìm thấy trong các giới giáo hội. Có rất ít đối thoại xung quanh chúng ta; tiếng la hét thường thay thế nó, không ít lần dưới dạng tin tức giả mạo và những lập luận phi lý được đưa ra bởi một vài tiếng nói lớn. Sự suy gẫm và nghiên cứu sâu sắc hơn là điều cần thiết, cũng như cam kết gặp gỡ và lắng nghe người nghèo, những người là kho báu của Giáo hội và nhân loại. Quan điểm của họ, mặc dù thường bị bỏ qua, nhưng lại rất quan trọng nếu chúng ta muốn nhìn thế giới qua con mắt của Thiên Chúa. Những người sinh ra và lớn lên ở xa các trung tâm quyền lực không chỉ nên được dạy về học thuyết xã hội của Giáo hội; họ cũng nên được công nhận là những người thực hiện và đưa học thuyết đó vào thực hành. Những cá nhân cam kết cải thiện xã hội, các phong trào quần chúng và các nhóm công nhân Công Giáo khác nhau là biểu thức của những vùng ngoại vi hiện sinh nơi hy vọng tồn tại và nảy nở trở lại. Tôi kêu gọi anh chị em hãy để tiếng nói của người nghèo được lắng nghe.
Các bạn thân mến, như Công đồng Vatican II đã tuyên bố, "trong mọi thời đại, Giáo hội đều có trách nhiệm đọc các dấu chỉ của thời đại và giải thích chúng dưới ánh sáng của Tin Mừng, nếu Giáo hội muốn thực hiện nhiệm vụ của mình. Bằng ngôn ngữ mà mọi thế hệ đều hiểu, Giáo hội phải có khả năng trả lời những câu hỏi thường trực mà mọi người đặt ra về ý nghĩa của cuộc sống hiện tại và cuộc sống mai sau, và cách thức chúng liên quan đến nhau" (Gaudium et Spes, 4).
Vì vậy, tôi mời gọi các bạn tham gia tích cực và sáng tạo vào quá trình phân định này, và do đó, cùng với toàn thể dân Chúa, đóng góp vào sự phát triển học thuyết xã hội của Giáo hội trong thời đại có những thay đổi xã hội quan trọng này, lắng nghe mọi người và tham gia đối thoại với tất cả mọi người. Ngày nay, có một cơn khát công lý lan rộng, một mong muốn về tình phụ tử và tình mẫu tử đích thực, một khát vọng sâu sắc về linh đạo, đặc biệt là ở những người trẻ và những người bị thiệt thòi, những người không phải lúc nào cũng tìm thấy những phương tiện hiệu quả để cho mọi người biết đến nhu cầu của họ. Có một nhu cầu ngày càng tăng đối với học thuyết xã hội của Giáo hội, mà chúng ta cần phải đáp ứng.
Tôi cảm ơn tất cả các bạn vì sự cam kết và lời cầu nguyện của các bạn cho chức vụ của tôi, và tôi trân trọng ban phước lành cho các bạn và gia đình các bạn, và tất cả những gì các bạn làm. Cảm ơn các bạn!