Bài giảng của Ðức Giáo Hoàng Leo XIV
trong Thánh lễ đầu tiên của ngài
với tư cách là giáo hoàng
Bài giảng của Ðức Giáo Hoàng Leo XIV trong Thánh lễ đầu tiên của ngài với tư cách là giáo hoàng: 'Chúa Giêsu là Ðấng Kitô'
Vũ Văn An
Vatican (VietCatholic News 09-05-2025) - Ðức Giáo Hoàng Leo XIV phát biểu trước các Hồng Y tại Nhà nguyện Sistine trong Thánh lễ đầu tiên của ngài với tư cách là giáo hoàng vào thứ sáu, ngày 9 tháng 5 năm 2025.
Courtney Mares của CNA, từ Vatican, ngày 9 tháng 5 năm 2025, tường trình: Trong Thánh lễ đầu tiên của mình với tư cách là người đứng đầu Giáo Hội Công Giáo, Ðức Giáo Hoàng Leo XIV đã kêu gọi các tín hữu "làm chứng cho đức tin vui mừng của chúng ta vào Chúa Giêsu Ðấng Cứu Thế" trong một thế giới mà "việc thiếu đức tin thường đi kèm một cách bi thảm với việc mất đi ý nghĩa trong cuộc sống".
Trong bài giảng tại Nhà nguyện Sistine vào ngày 9 tháng 5 năm 2025 trước các Hồng Y đã bầu ngài, vị giáo hoàng đầu tiên sinh ra tại Hoa Kỳ đã mở đầu bài giảng của mình bằng tiếng Anh.
"Các anh em Hồng Y của tôi, khi chúng ta cử hành sáng nay, tôi mời các anh em hãy nhìn nhận những điều kỳ diệu mà Chúa đã làm, những phước lành mà Chúa tiếp tục đổ xuống cho tất cả chúng ta thông qua thừa tác vụ của Phêrô," vị giáo hoàng mới phát biểu một cách ngẫu hứng.
"Chư huynh đệ đã gọi tôi mang thập giá đó và được ban phước với sứ mệnh đó, và tôi biết tôi có thể tin tưởng vào từng người trong chư huynh đệ để cùng tôi bước đi, khi chúng ta tiếp tục là một Giáo hội, là một cộng đồng bạn hữu của Chúa Giêsu, là những người tin để loan báo tin mừng, loan báo Phúc âm."
Ngài tiếp tục phần còn lại của bài giảng bằng tiếng Ý, suy gẫm về câu hỏi mà Chúa Giêsu đặt ra cho Phêrô: "Người ta nói Con Người là ai?"
Ðức Leo XIV - người Chicago bản xứ và là nhà truyền giáo dòng Augustinô Robert Prevost - cho biết phản ứng của thế giới thường từ chối Chúa Giêsu "vì những đòi hỏi về sự trung thực và những yêu cầu đạo đức nghiêm ngặt của Người."
"Ngay cả ngày nay, vẫn có nhiều bối cảnh mà đức tin Kitô giáo bị coi là vô lý, dành cho những người yếu đuối và kém thông minh. Những bối cảnh mà các loại bảo đảm khác được ưa chuộng, như công nghệ, tiền bạc, thành công, quyền lực hoặc thú vui," ngài nói.
"Ðây là những bối cảnh không dễ để rao giảng Phúc Âm và làm chứng cho chân lý của Phúc Âm, nơi các tín đồ bị chế giễu, phản đối, khinh thường hoặc tốt nhất là được dung thứ và thương hại", ngài nói tiếp. "Tuy nhiên, chính vì lý do này, đây là những nơi mà hoạt động truyền giáo của chúng ta vô cùng cần thiết".
"Thiếu đức tin thường đi kèm một cách bi thảm với việc mất đi ý nghĩa trong cuộc sống, sự thờ ơ với lòng thương xót, những vi phạm khủng khiếp về phẩm giá con người, cuộc khủng hoảng gia đình và rất nhiều vết thương khác đang hành hạ xã hội chúng ta".
Ðức Giáo Hoàng cho biết đây là "thế giới đã được giao phó cho chúng ta", nơi các tín hữu được "kêu gọi làm chứng cho đức tin vui mừng của chúng ta vào Chúa Giêsu Ðấng Cứu Thế".
"Ðiều cốt yếu là phải làm điều này, trước hết, trong mối quan hệ bản thân của chúng ta với Chúa, trong cam kết của chúng ta đối với hành trình hoán cải hằng ngày. Sau đó, thực hiện như một Giáo hội, cùng nhau trải nghiệm lòng trung thành của chúng ta với Chúa và mang tin mừng đến cho mọi người", ngài nói.
"Trước hết, tôi nói điều này với chính mình, với tư cách là người kế vị Thánh Phêrô, khi tôi bắt đầu sứ mệnh của mình với tư cách là giám mục của Rôma và, theo cách diễn đạt nổi tiếng của Thánh Ignatius thành Antioch, tôi được kêu gọi chủ trì trong đức ái đối với Giáo hội hoàn vũ (xem Thư gửi tín hữu Rôma, Lời mở đầu)", ngài nói.
"Thánh Ignatius, người bị xiềng xích dẫn đến thành phố này, nơi diễn ra cuộc hy sinh sắp xảy ra của ngài, đã viết cho các Kitô hữu ở đó: 'Khi đó, tôi sẽ thực sự là môn đệ của Chúa Giêsu Kitô, khi thế gian không còn nhìn thấy thân xác tôi nữa' (Thư gửi tín hữu Rôma, IV, 1)", Ðức Giáo Hoàng nói.
"Thánh Ignatius đã nói về việc bị thú dữ ăn thịt trong đấu trường - và điều đó đã xảy ra - nhưng những lời của ngài áp dụng chung hơn cho một cam kết không thể thiếu đối với tất cả những người trong Giáo hội đang thực hiện một tthu72a tác vụ có thẩm quyền. Ðó là tránh sang một bên để Chúa Kitô có thể ở lại, làm cho mình trở nên nhỏ bé để Người có thể được biết đến và tôn vinh (x. Ga 3:30), cống hiến hết mình để mọi người có cơ hội biết đến và yêu mến Người. Xin Chúa ban cho tôi ân sủng này, hôm nay và mãi mãi, qua sự chuyển cầu yêu thương của Ðức Maria, Mẹ của Giáo hội."
Ðức Leo XIV đã dâng Thánh lễ tại Nhà nguyện Sistine, nơi ngài được bầu làm người kế vị thứ 266 của Thánh Phêrô vào chiều thứ năm. Ðây là lần đầu tiên Ðức Giáo Hoàng Leo XIV cầu nguyện Kinh nguyện Thánh Thể với tư cách là giám mục của Rôma, nói rằng "và con, tôi tớ bất xứng của Chúa."
Bên dưới các bức bích họa của Michelangelo, Ðức Leo đã cầu nguyện những lời cầu nguyện của Thánh lễ bằng tiếng Latinh. Hai bài đọc được trình bày bằng tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha. Vào cuối buổi lễ, ngài đã dẫn đầu các Hồng Y hát thánh ca Phục sinh của Ðức Maria "Regina Caeli [lạy nữ vương thiên đàng]", cùng với Ca đoàn Nhà nguyện Sistine của Vatican.
Vatican thông báo rằng Ðức Leo sẽ chính thức khai mạc sự vụ thánh Phêrô tại một Thánh lễ vào ngày 18 tháng 5 năm 2025 và sẽ chủ trì buổi tiếp kiến chung đầu tiên của mình vào ngày 21 tháng 5 năm 2025. Ngài dự kiến sẽ ban phước lành khi đọc kinh Lạy Nữ Vươgn Thiên Ðàng (Regina Caeli) đầu tiên của mình vào buổi trưa Chúa Nhật.
Sau đây là bản dịch Việt ngữ toàn văn Bài giảng của Ðức Giáo Hoàng Leo XIV:
Tôi bắt đầu bằng tiếng Anh -- và phần còn lại bằng tiếng Ý -- nhưng tôi muốn nhắc lại những lời trong Thánh Vịnh Ðáp Ca: "Tôi sẽ hát mừng Chúa một bài ca mới vì Người đã làm những điều kỳ diệu." Và thực sự không chỉ với tôi mà với tất cả chúng ta, những anh em Hồng Y của tôi, khi chúng ta cử hành sáng nay, tôi mời gọi anh em hãy nhận ra những điều kỳ diệu mà Chúa đã làm, những phước lành mà Chúa tiếp tục đổ xuống trên tất cả chúng ta. Qua sứ vụ của Phêrô -- anh em đã kêu gọi tôi mang thập giá đó, và được ban phước với sứ mệnh đó. Và tôi biết tôi có thể tin tưởng vào từng người trong anh em để cùng tôi bước đi khi chúng ta tiếp tục như một Giáo hội, như một cộng đồng bạn hữu của Chúa Giêsu, như những người tin, để loan báo tin mừng, để loan báo Phúc âm.
(Và sau đó ngài quay sang bản văn đã chuẩn bị bằng tiếng Ý:)
"Thầy là Ðấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống" (Mt 16:16). Qua những lời này, Phêrô, được Thầy hỏi, cùng với các môn đệ khác, về đức tin của mình đối với Người, đã bày tỏ di sản mà Giáo hội, qua sự kế vị tông đồ, đã gìn giữ, đào sâu và truyền lại trong hai ngàn năm qua.
Chúa Giêsu là Ðấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống: Ðấng Cứu Ðộ duy nhất, là Ðấng duy nhất mặc khải thiên nhan của Chúa Cha.
Trong Người, Thiên Chúa, để làm cho mình gần gũi và dễ tiếp cận với con người, đã tỏ mình ra cho chúng ta trong đôi mắt tin tưởng của một đứa trẻ, trong tâm trí sống động của một người trẻ và trong những nét trưởng thành của một người đàn ông (x. Gaudium et Spes, 22), cuối cùng hiện ra với các môn đệ của Người sau khi phục sinh với thân xác vinh quang của Người. Như vậy, Người đã cho chúng ta thấy một mẫu gương thánh thiện của con người mà tất cả chúng ta có thể noi theo, cùng với lời hứa về một số phận vĩnh cửu vượt trên mọi giới hạn và khả năng của chúng ta.
Phêrô, trong câu trả lời của mình, hiểu cả hai điều này: ân sủng của Thiên Chúa và con đường phải theo để cho phép mình được thay đổi bởi ân sủng đó. Chúng là hai khía cạnh không thể tách rời của ơn cứu độ được trao phó cho Giáo hội để công bố vì lợi ích của nhân loại. Thật vậy, chúng được trao phó cho chúng ta, những người đã được Người chọn trước khi chúng ta được hình thành trong lòng mẹ (x. Gr 1:5), được tái sinh trong nước Rửa tội và, vượt qua những giới hạn của chúng ta và không có công trạng gì của riêng chúng ta, được đưa đến đây và được sai đi từ đây, để Tin Mừng có thể được công bố cho mọi loài tạo vật (x. Mc 16:15).
Theo một cách đặc biệt, Thiên Chúa đã gọi tôi qua cuộc bầu cử của anh em để kế vị thủ lĩnh các Tông đồ, và đã trao phó kho tàng này cho tôi để, với sự giúp đỡ của Người, tôi có thể trở thành người quản lý trung thành kho tàng này (x. 1 Cr 4:2) vì lợi ích của toàn thể Thân thể huyền nhiệm của Giáo hội. Người đã làm như vậy để Giáo hội ngày càng trở thành một thành phố trên đồi (x. Kh 21:10), một con tàu cứu độ đang lướt trên mặt nước của lịch sử và là ngọn hải đăng soi sáng những đêm đen của thế giới này. Và điều này, không phải thông qua sự tráng lệ của các công trình kiến trúc hay sự hùng vĩ của các tòa nhà của Giáo hội - giống như các tượng đài mà chúng ta đang ở giữa - mà đúng hơn là thông qua sự thánh thiện của các thành viên của Giáo hội. Vì chúng ta là dân mà Thiên Chúa đã chọn làm của riêng Người, để chúng ta có thể loan báo những kỳ công của Ðấng đã gọi chúng ta ra khỏi bóng tối vào ánh sáng kỳ diệu của Người (x. 1 Pr 2:9).
Tuy nhiên, Phêrô tuyên xưng đức tin để trả lời một câu hỏi cụ thể: "Người ta bảo Con Người là ai?" (Mt 16:13). Câu hỏi này không phải là không quan trọng. Nó liên quan đến một khía cạnh thiết yếu của chức thánh của chúng ta, cụ thể là thế giới mà chúng ta đang sống, với những hạn chế và tiềm năng của nó, những câu hỏi và niềm tin của nó.
"Người ta bảo Con Người là ai?" Nếu chúng ta suy ngẫm về bối cảnh mà chúng ta đang xem xét, chúng ta có thể tìm thấy hai câu trả lời khả thi, đặc trưng cho hai thái độ khác nhau. Ðầu tiên, có phản ứng của thế giới. Thánh Matthêu cho chúng ta biết rằng cuộc trò chuyện này giữa Chúa Giêsu và các môn đệ của Người diễn ra tại thị trấn xinh đẹp Cêsarê Philippê, nơi có nhiều cung điện xa hoa, nằm trong một cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ dưới chân Núi Hermon, nhưng cũng là nơi diễn ra những trò chơi quyền lực tàn ác và là bối cảnh của sự phản bội và bất trung. Bối cảnh này nói với chúng ta về một thế giới coi Chúa Giêsu là một người hoàn toàn tầm thường, tốt nhất là như một người có cách nói và hành động khác thường và nổi bật. Và vì vậy, một khi sự hiện diện của Người trở nên khó chịu vì những đòi hỏi về sự trung thực và các yêu cầu đạo đức nghiêm ngặt của Người, thì "thế giới" này sẽ không ngần ngại từ chối và loại bỏ Người.
Sau đó, có một câu trả lời khả dĩ khác cho câu hỏi của Chúa Giêsu: đó là câu trả lời của những người bình thường. Ðối với họ, Chúa Giêsu thành Nazarét không phải là một kẻ lừa đảo, mà là một người đàn ông ngay thẳng, một người có lòng can đảm, người nói hay và nói những điều đúng đắn, giống như những nhà tiên tri vĩ đại khác trong lịch sử Israel. Ðó là lý do tại sao họ theo Ngài, ít nhất chừng nào họ có thể làm như vậy mà không có quá nhiều rủi ro hoặc bất tiện. Tuy nhiên, đối với họ, Ngài chỉ là một người đàn ông, và do đó, trong thời điểm nguy hiểm, trong cuộc khổ nạn của Ngài, họ cũng bỏ rơi Ngài và ra đi trong sự thất vọng.
Ðiều đáng chú ý về hai thái độ này là sự liên quan của chúng đến ngày nay. Chúng thể hiện những quan niệm mà chúng ta có thể dễ dàng tìm thấy trên môi của nhiều người đàn ông và phụ nữ trong thời đại của chúng ta, ngay cả khi về cơ bản là giống hệt nhau, chúng được diễn đạt bằng những ngôn ngữ khác nhau.
Ngay cả ngày nay, vẫn có nhiều bối cảnh mà đức tin Kitô bị coi là vô lý, dành cho những người yếu đuối và không thông minh. Những bối cảnh mà các bảo đảm khác được ưa chuộng, như công nghệ, tiền bạc, thành công, quyền lực hoặc thú vui.
Ðây là những bối cảnh mà không dễ để rao giảng Phúc Âm và làm chứng cho chân lý của Tin Mừng, nơi những người tin bị chế giễu, chống đối, khinh miệt hoặc tốt nhất là được dung thứ và thương hại. Tuy nhiên, chính vì lý do này, đây là những nơi mà hoạt động truyền giáo của chúng ta vô cùng cần thiết. Thiếu đức tin thường đi kèm một cách bi thảm với việc mất đi ý nghĩa trong cuộc sống, sự thờ ơ với lòng thương xót, sự vi phạm khủng khiếp đối với phẩm giá con người, cuộc khủng hoảng gia đình và rất nhiều vết thương khác đang hành hạ xã hội ta. Ngày nay, cũng có nhiều bối cảnh mà Chúa Giêsu, mặc dù được đánh giá cao như một con người, nhưng lại bị hạ thấp xuống thành một kiểu nhà lãnh đạo có sức lôi cuốn hoặc siêu nhân. Ðiều này không chỉ đúng với những người không tin mà còn đúng với nhiều Kitô hữu đã chịu phép rửa tội, những người cuối cùng sống, ở mức độ này, trong tình trạng vô thần thực tiễn. Ðây là thế giới đã được giao phó cho chúng ta, một thế giới mà, như Ðức Giáo Hoàng Phanxicô đã dạy chúng ta rất nhiều lần, chúng ta được kêu gọi làm chứng cho đức tin vui mừng của mình vào Chúa Giêsu Ðấng Cứu Thế. Vì thế, điều cốt yếu là chúng ta cũng lặp lại, với Phêrô: "Thầy là Ðấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống" (Mt 16:16). Ðiều cốt yếu là phải làm điều này, trước hết, trong mối quan hệ cá vị của chúng ta với Chúa, trong cam kết của chúng ta đối với hành trình hoán cải hằng ngày. Sau đó, thực hiện như một Giáo hội, cùng nhau trải nghiệm lòng trung thành của chúng ta với Chúa và mang Tin Mừng đến cho mọi người (x. Lumen Gentium, 1). Trước hết, tôi nói điều này với chính mình, với tư cách là Người kế vị Thánh Phêrô, khi tôi bắt đầu sứ mệnh của mình với tư cách là Giám mục Rôma và, theo cách diễn đạt nổi tiếng của Thánh Inhaxiô thành Antiôkia, được kêu gọi chủ trì trong đức ái trên Giáo hội hoàn vũ (x. Thư gửi tín hữu Rôma, Lời tựa). Thánh Inhaxiô, người bị xiềng xích dẫn đến thành phố này, nơi diễn ra cuộc hy sinh sắp xảy ra của ngài, đã viết cho các Kitô hữu ở đó: "Khi đó, tôi sẽ thực sự là môn đệ của Chúa Giêsu Kitô, khi thế gian không còn thấy thân xác tôi nữa" (Thư gửi tín hữu Rôma, IV, 1). Thánh Inhaxiô đã nói về việc bị thú dữ ăn thịt trong đấu trường - và điều đó đã xảy ra - nhưng những lời của ngài áp dụng chung hơn cho một cam kết không thể thiếu đối với tất cả những người trong Giáo hội đang thực hiện một thừa tác vụ có thẩm quyền. Ðó là tránh sang một bên để Chúa Kitô có thể ở lại, làm cho mình trở nên nhỏ bé để Người có thể được biết đến và tôn vinh (x. Ga 3:30), cống hiến hết mình để tất cả mọi người có thể có cơ hội biết đến và yêu mến Người.
Xin Chúa ban cho con ơn này, hôm nay và mãi mãi, qua sự chuyển cầu yêu thương của Ðức Maria, Mẹ Giáo hội.
(Nguồn: Vatican Media)