Hội nghị quốc tế
"Từ Thông điệp Mẹ và Thầy
tới Thông điệp Bác Ái trong Chân Lý"
Hội nghị quốc tế "Từ Thông điệp Mẹ và Thầy tới Thông điệp Bác Ái trong Chân Lý".
Phỏng vấn Ðức Cha Mario Toso, dòng Don Bosco thư ký Hội Ðồng Tòa Thánh Công Lý và Hòa Bình, về hội nghị quốc tế về đề tài "Từ Thông điệp Mẹ và Thầy tới Thông điệp Bác ái trong Chân Lý".
Vatican (Avvenire 15-5-2011; SD 16-5-2011) - Sáng 16 tháng 5 năm 2011, Ðức Thánh Cha Biển Ðức XVI đã tiếp kiến 200 tham dự viên Hội nghị quốc tế, do Hội Ðồng Tòa Thánh Công Lý và Hòa Bình tổ chức nhân dịp kỷ niệm 50 năm ban hành Thông điệp "Mater et Magister Mẹ và Thầy" của Ðức Chân Phước Giáo Hoàng Gioan XXIII. Trong số các thuyết trình viên có Ðức Hồng Y Peter Kodwo Appiah Turkson, Chủ tịch Hội Ðồng Tòa Thánh Công Lý và Hòa Bình, Ðức Hồng Y Laurent Monsengwo Pasinya, Tổng Giám Mục Kinshasa Cộng Hòa Dân Chủ Congo, Ðức Hồng Y Oscar Rodriguez Maradiaga, Tổng Giám Mục Tegucigalpa Honduras, Ðức Cha Giampaolo Crepaldi, Tổng Giám Mục Trieste, nguyên Thư ký Hội Ðồng Tòa Thánh Công Lý và Hòa Bình và Linh Mục Sergio Bernal Restrero thành viên của Hồi Ðồng. Hiện diện trong buổi tiếp kiến cũng có nhiều Hồng Y và Giám Muc.
Lên tiếng trong dịp này, Ðức Thánh Cha đề cao tầm quan trọng của Giáo Huấn xã hội công giáo mà Thông điệp Mẹ và Thầy đã góp phần khai triển và phát huy. Ngài cũng nhắc đến những chệnh lệch trên thế giới ngày nay đang nuôi dưỡng thêm sự bất bình đẳng gây ra những vấn đề cho công lý và sự phân phối không đồng đều các tài nguyên và cơ may, đặc biệt đối với những người nghèo khổ nhất. Ðức Thánh Cha đặc biệt tố giác hiện tượng ồ ạt thiết lập các khế ước tín dụng, thường đưa tới một sự đầu cơ vô giới hạn. Ngài nói: "Những hiện tượng đầu cơ gây thiệt hại cũng xảy ra đối với lương thực, nước, đất đai và rút cuộc cũng làm cho những người nghèo phải sống trong tình trạng bấp bênh hơn nữa. Cũng vậy, việc tăng giá các nguồn năng lượng đầu tiên, đưa tới hậu qủa là sự tìm kiếm những nguồn năng lượng khác, nhiều khi chỉ được hướng dẫn do những mối quan tâm kiếm lợi ngắn hạn, và rốt cuộc tạo ra những hậu qủa tiêu cực trên môi sinh và cho chính con người".
Ðức Thánh Cha không quên cổ võ việc huấn luyện cho giáo dân về Ðạo lý xã hội của Hội Thánh, thành lập các Ủy ban Công Lý và Hòa Bình cũng như các tổ chức khác để phục vụ việc tái truyền giảng Tin Mừng cho xã hội. Sau đây chúng tôi xin gửi tới qúy vị và các bạn bài phỏng vấn Ðức Cha Mario Toso, dòng Don Bosco thư ký Hội Ðồng Tòa Thánh Công Lý và Hòa Bình, về hội nghị quốc tế về đề tài "Từ Thông điệp Mẹ và Thầy tới Thông điệp Bác ái trong Chân Lý". Hội nghị đã được tổ chức để nhấn mạnh tính cách thời sự của tài liệu do Chân Phước Giáo Hoàng Gioan XXIII công bố năm 1961.
Hỏi: Thưa Ðức Cha Toso, đâu là sợi chỉ vàng nối liền Thông điệp "Mẹ và Thầy" của Chân Phước Giáo Hoàng Gioan XXIII và Thông điệp "Bác Ái trong Chân Lý" của Ðức đương kim Giáo Hoàng Biển Ðức XVI?
Ðáp: Trước các tình trạng mất quân bình quốc tế, vùng miền và quốc gia như đã được ghi nhận trong Thông điệp "Mẹ và Thầy", và đã được cập nhật bởi Thông điệp "Bác Ái trong Chân Lý" trong thế giới toàn cầu hóa của chúng ta ngày nay, các tiêu chuẩn vẫn giống nhau. Ðể thắng vượt các mất quân bình này Thông điệp của Ðức Gioan XXIII lấy sự thật, tình yêu và công lý làm tiêu chuẩn hướng dẫn giải quyết các vấn đề. Thông điệp khẳng định rằng sự thật là ánh sáng của giáo huấn xã hội của Hội Thánh, tình yêu thương là sức mạnh thúc đẩy, công lý là mục đích. Và thông điệp cuối cùng của Ðức Thánh Cha Biển Ðức XVI tiếp nối Thông điệp của Ðức Gioan XXIII một cách hoàn hảo như phần mở đầu đã nói rõ.
Hỏi: Ðâu là các tình trạng mất quân bình mà Ðức Roncalli đã nêu lên và chúng đã không đánh mất đi tính chất thời sự của chúng, thưa Ðức Cha?
Ðáp: Trời ơi, nhiều lắm. Tôi nghĩ tới các thế mất quân bình trong các lãnh vực kinh tế, giữa các vùng miền, các dân tộc, giữa các tài nguyên và sự phát triển kinh tế và dân số, giữa tiến bộ kỹ thuật và tiến bộ luân lý. Và ngày nay có thêm các thế mất quân bình mới khác, đặc thù của bối cảnh văn hóa toàn cầu. Thông điệp "Bác Ái trong Chân Lý", chẳng hạn như các mất quân bình giữa các sinh hoạt kinh tế và sự hữu hiệu chính trị; giữa việc quản lý điều hành của chóp bu quyền lực lãnh đạo và sự tham dự của dân chúng; giữa việc tôn trọng sự sống từ khi thụ thai cho tới khi chết tự nhiên và sự phát triển toàn cầu; giữa các quyền được người ta đòi hỏi cách qúa đáng và các bổn phận bị người ta lãng quên; giữa luân lý đạo đức và thị trường. Ðó là chưa kể tới sự mất quân bình giữa tư tưởng và sự trầm trọng của các vấn đề xã hội và văn hóa cần phải được thảo luận, như Thông điệp "Tiến Bộ các dân tộc" của Ðức Giáo Hoàng Phaolô VI, đã ghi nhận.
Hỏi: Ðâu là sự đóng góp của Giáo Hội cho lãnh vực này, thưa Ðức Cha?
Ðáp: Trước hết là việc loan báo Chúa Giêsu Kitô, một sự rao giảng Tin Mừng mới cho xã hội, nhờ đó Kitô giáo được sinh động hơn, cho phép sự tái sinh của tư tưởng, luân lý đạo đức và có các dự án trong tương lai. Nhờ sự gặp gỡ với Chúa Giêsu Kitô, có thể tìm được một nền luân lý đâm rễ sâu trong ước muốn sự thiện đích thật cho con người. Ngày nay người ta nhận thấy thiếu một nền luân lý được xây dựng trên lương tâm con người, có thể gặp gỡ sự giòn mỏng của các thứ luân lý đạo đức đời đang thống trị xã hội. Ðó là các thứ luân lý đạo đức được xây trên chủ thuyết nghi ngờ, khuynh hướng tương đối hóa mọi sự, và vì thế chúng không thể tạo ra một nền tảng chắc chắn giúp đọc hiểu và giải quyết các vấn đề đặc thù của hiện tượng toàn cầu hóa không được cai trị, như chúng ta đang sống hiện nay.
Hỏi: Vây thì đâu là câu trả lời có thể đưa ra cho cuộc khủng hoảng kinh tế tài chánh đang kìm kẹp thế giời toàn cầu hóa của chúng ta?
Ðáp: Giáo huấn xã hội của Hội Thánh không cống hiến các bài thuốc đặc biệt, nhưng có thể chỉ cho thấy các nguyên tắc và các tiêu chuẩn hành xử có hữu ích giúp giải quyết các vấn đề. Một cách đặc biệt Thông điep "Bác Ái trong chân lý" cầu mong có một cuộc cải cách hệ thống tài chánh quốc tế. Thế rồi đương nhiên là ngoài cuộc cải cách hệ thống, cũng cần phải có việc canh tân luân lý của những người hoạt động trong hệ thống ấy nữa. Hỏi: Hội Ðồng Tòa Thánh Công Lý và Hòa Bình có tính cho ra một tài liệu về vấn đề này hay khnog thưa Ðức Cha? Ðáp: Thật ra đã có một nhóm suy tư liên quan tới vấn đề này, là vấn đề sẽ được thảo luân trong hội nghị thượng đỉnh của khối G20 vào tháng 11 năm nay.
Hỏi: Như thế là tài liệu sẽ được công bố trước khi hội nghị thượng định bắt đầu, có đúng thế không thưa Ðức Cha?
Ðáp: Vâng, nếu mọi chuyện xuôi chảy như dự định.
Hỏi: Hội Ðồng Tòa Thánh Công Lý và Hòa Bình có đang soạn thảo tài liệu nào khác nữa không?
Ðáp: Có, chúng tôi đang soạn thảo một cuốn cẩm nang bao gồm các nguyên tắc dựa trên giáo huấn xã hội của Hội Thánh, dành cho các người làm việc trong thế giới làm ăn đầu tư. Và chúng tôi được các chuyên viên cho biết trong các trường dậy kinh doanh, kể cả các trường công giáo, giáo huấn xã hội của Hội Thánh không hiện diện một cách đầy đủ.
Hỏi: Như thế phải khởi hành từ đâu thưa Ðức Cha?
Ðáp: Phải tái lượng định trở lại chính trị. Ngày nay chính trị xem ra tùng phục trật tự thường ngày của các thực tại tài chánh. Trái lại, chúng tôi cho rằng phải ý thức trở lại đối với công ích và đề ra các đường hướng cho thế giới kinh tế và tài chánh. Tuy nhiên, điều này chỉ có thể xảy ra bên trong một nền dân chủ đích thật, qua việc sống cuộc sống tốt lành với sự tham dự nhiều hơn của xã hội dân sự và các thế hệ mới.
Hỏi: Ðức Cha có thể đơn cử một thí dụ hay không?
Ðáp: Trong Hội nghị quốc tế về Thông điệp "Mẹ và thầy" có các phần chia sẻ trình bầy các thực hành tốt. Trong đó có thực hành gọi là "Ficha limpa" Ðây là thói quen do một phong trào bình dân đòi hỏi, được Giáo Hội Công giáo phát triển và được quốc hội Brasil chấp nhận. Thực hành này xác định các điều kiện cho việc lựa chọn các ứng cử viên dựa trên các tiêu chuẩn của sự liêm chính, tôn trọng luật lệ, trong viễn tượng thực thi một nền chính trị công bằng và chú ý tới con người.
(Avvenire 15-5-2011; SD 16-5-2011)
Linh Tiến Khải
(Radio Vatican)