Luật Hồi giáo về gia đình
và các tín hữu Kitô tại Ai cập
Luật Hồi giáo về gia đình và các tín hữu Kitô tại Ai cập.
Roma [La Croix 19/10/2010] - Kính thưa quý vị, các bạn thân mến. Vấn đề quy chế đặc biệt của các tín hữu Kitô tại các nước Hồi giáo đã được thảo luận tại Thượng hội đồng Giám mục thế giới về Trung đông. Ðáng chú ý nhứt là việc cấm ly dị và các tín hữu Kitô tại Ai cập.
Ðiều hai của Hiến Pháp Ai cập ghi rằng "Hồi giáo là quốc giáo và các nguyên tắc của luật Hồi giáo là nền tảng chủ yếu của luật pháp" nước này.
Tuy nhiên, ông Ihab Edward, chủ một nhà in từ 40 năm nay nói rằng "một gia đình Kitô có thể sống niềm tin của mình một cách tự do miễn là đừng "đụng" đến tòa án".
Nhưng mùa hè năm 2010, vì có một tín hữu Kitô muốn vượt ra khỏi khuôn khổ này cho nên đã nổ ra một cuộc xung đột dữ dội qua đó Ðức thượng phụ Chính thống Copte Alexandira Chenouda III đã kịch liệt chống lại Tòa án hành chánh tối cao Ai cập.
Thoạt tiên, Ðức thượng phụ Chenouda III đã từ chối không cho một tín hữu ly dị là ông Wasfi Hani được tái hôn theo nghi thức đạo trong nhà thờ. Ông Hani đã làm đơn kiện và đã thắng kiện trong các tòa án dân sự. Ðức thượng phụ Chenouda III liền làm đơn kháng cáo lên Tòa Hành Chánh Tối Cao. Nhưng một lần nữa, Tòa này lại nghiêng về phía ông Hani. Ðức thượng phụ liền tuyên bố không màng đến phán quyết của toà án dân sự, bởi vì theo ngài, hôn phối là một "khế ước tôn giáo" do đó phải tôn trọng luật tôn giáo.
Vụ án đã tạo nhiều phản ứng sôi nổi tại Ai cập và cho thấy vẫn còn một "lỗ hổng" pháp luật đối với những tín hữu Kitô nào muốn đưa cuộc sống riêng tư của họ ra khỏi khuôn khổ tôn giáo.
Bộ tư pháp Ai cập đã cho thành lập một ủy ban gồm đại diện của các Giáo hội Chính thống, Công giáo và Tin lành để soạn thảo một dự luật liên quan đến quy chế cá nhân của những người ngoài Hồi giáo. Dự luật sẽ được trình lên Quốc hội để thảo luận và biểu quyết.
Cuộc tranh luận trên đây đã khiến cho các tín hữu Kitô Ai cập ý thức về một số đòi hỏi của luật Hồi giáo Sharia mà chính phủ muốn áp đặt lên họ.
Ihab Edward và vợ ông, bà Viola, đã lấy nhau từ năm 1997. Họ có một đứa con 10 tuổi. Ông Ihab giải thích về những nghĩa vụ không thể tránh được của các tín hữu Kitô như sau: "Sau khi kết hôn theo một nghi thức đạo cử hành trong nhà thờ, đôi tân hôn được linh mục cấp một chứng chỉ hôn phối, nhưng họ vẫn phải đăng ký tại một tòa hành chánh gọi là Chahr Al Ikari." Tòa này dĩ nhiên hoạt động theo luật Hồi giáo.
Bà Viola nói rằng một gia đình Kitô có thể sống trọn vẹn đức tin của mình mà không cần phải tuân giữ luật Sharia của người Hồi giáo. Nhưng ông Edward nhấn mạnh rằng việc thừa kế phải luôn tuân thủ luật Hồi giáo. Gia tài dành cho con trai lúc nào cũng phải gấp đôi phần dành cho con gái. Dĩ nhiên, người ta có thể qua mắt luật này bằng những dàn xếp nội bộ trong gia đình. Nhưng trong trường hợp có tranh chấp, tòa án luôn áp dụng luật Sharia.
Riêng về vấn đề ly dị, Giáo hội Chính thống Copte Ai cập cho phép ly dị trong hai trường hợp: một là ngoại tình có bằng chứng và hai là một trong hai người phối ngẩu cải đạo. Ngoài ra, người phối ngẩu nào "có lỗi" không thể tái hôn theo phép đạo.
Một khi đơn xin ly dị được nộp lên tòa án dân sự thì thẩm phán áp dụng luật Hồi giáo. Như vậy, theo ông Edward, chính các mối bất hòa trong các gia đình Kitô là cơ hội để chính quyền dân sự áp dụng luật Hồi giáo.
Bà Marie Guergues kể lại một trường hợp thương tâm. Chồng bà cải đạo sang Hồi giáo để có thể xin ly dị. Kể từ đó, người vợ phải dính vào không biết bao nhiêu thủ tục tư pháp. Bà cho biết: gia đình bà đang sống êm ấm, bỗng chồng bà bắt đầu xa cách và trở nên hung hãn... Cũng may là hai đứa con của họ đều đã trưởng thành. Họ không buộc phải cải đạo và hoàn toàn đứng về phía bà.
Theo luật Hồi giáo, hễ có một người phối ngẩu cải đạo sang Hồi giáo, thì những đứa con vị thành niên đương nhiên cũng phải theo Hồi giáo. Nhưng một khi trưởng thành, họ cũng không được phép trở lại Kitô giáo, vì như vậy sẽ bị xem là "chối đạo". Ngay cả khi tòa xử cho phép họ được quyền trở lại Kitô giáo đi nữa, chính quyền dân sự cũng không nhìn nhận phán quyết này.
Bà Guergues nói rằng bà là người may mắn bởi vì còn có của cải riêng. Bà nhấn mạnh rằng các con của bà không được hưởng gia tài của chồng bà. Theo luật Hồi giáo, một tín hữu Kitô không thể thừa kế của cải của một người Hồi giáo.
CV.