Phỏng vấn
ÐHY Phanxicô Xaviê Nguyễn văn Thuận
về Ngày cầu nguyện
cho Hòa bình thế giới tại Assisi
Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Phỏng vấn ÐHY
Phanxicô Xaviê Nguyễn văn Thuận về Ngày cầu nguyện cho Hòa bình
thế giới tại Assisi.
ÐHY Phanxicô Xaviê Nguyễn văn Thuận, chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về Công lý và Hòa bình, một trong các Vị thuộc Ban tổ chức Ngày cầu nguyện cho Hòa bình thế giới tại Asissi ngày 24 tháng giêng năm 2002 (-- ngài sẽ đọc diễn văn khai mạc Ngày cầu nguyện cho hòa bình thế giới)---, đã dành cho nhật báo công giáo Ý, "Tương lai", số ra ngày 20/01/2002, một bài phỏng vấn dài về biến cố quan trọng này, do sáng kiến của ÐTC Gioan Phaolô II.
Trước hết,
ÐHY tuyên bố: Không bao giờ nghĩ đến một ngày nào đó ngài
sẽ là một trong các vị thuộc Ban Tổ chức Ngày cầu nguyện
tại Assisi, bởi vì ngày cầu nguyện tháng 10 năm 1986, ngài còn
ở trong tù của chế độ cộng sản Việt Nam. Ngài bị bắt giam
ngày 15 tháng 8 năm 1975, Lễ Ðức Mẹ linh hồn và xác lên trời
và được báo tin sẽ ra khỏi tù ngày 21 tháng 11 năm 1988, lễ
Ðức Mẹ dâng mình trong Ðền Thánh,
và thực sự được trở về Tòa Giám mục Hà nội,
sau ba ngày, tức 24 tháng 11 năm 1988, lễ Các Thánh Tử đạo
Việt Nam.
Sau đây là bài
phỏng vấn ÐHY Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về Công lý và
Hòa bình dành cho nhật báo "Tương Lai". Chúng tôi xin dịch
lại nguyên văn:
Hỏi - Kính
thưa ÐHY, không phải lần thứ nhất ÐTC Gioan Phaolô II mời các
vị đại diện các tôn giáo đến Assisi. Nhưng lần này xem ra
việc mời gọi tụ họp tại đây có tính cách vô cùng khẩn
cấp. Vậy có đúng như vậy không?
Ðáp - Ðể
hiểu những lý do sâu xa đã thúc đẩy ÐTC đưa ra sáng kiến
này, chúng ta phải trở lại sứ điệp hòa bình của ngày mùng
một tháng giêng năm 2002 nầy. Chúng ta đang đứng trước một
suy tư đầu tiên có hệ thống về giáo huấn của Tòa Thánh
về hiện tượng khủng bố. ÐTC lý luận về hiện tượng này,
vừa vượt qua khỏi quan niệm chung. Sau ngày 11 tháng 9 năm 2001,
dân chúng như bị đảo lộn, siêu cường hùng mạnh nhất về
kinh tế, tài chánh và quân sự trên thế giới thấy mình có
thể bị thương tổn một cách khủng khiếp. Do
đó nẩy sinh sự đòi hỏi về an ninh, một sự đòi hỏi
không cho phép trì hoãn về công lý. Ðức Gioan Phaolô II chia
sẻ những tâm tình này, nhưng ngài nói lên một cái gì hơn
nữa: sự khát khao về công
lý có thể trở nên sự báo thù. Do đó, có một đòi hỏi
về một cử chỉ mạnh mẽ: một cử chỉ gợi lại chân lý nền
tảng này, nếu không có nó, thế giới sẽ đi đến những
cuộc tranh chấp mới gây nên chia rẽ hơn nữa.
Hỏi - Ðối
với một số người nào đó, xem ra tôn giáo là một trong các
lý do của tranh chấp...
Ðáp - Chính
vì thế ÐTC mời gọi các đại diện các tôn giáo cầu nguyện
và nói lên chứng tá chung về ý chí hòa bình. Và nhìn vào
con số đông đảo đáp lại lời mời của ÐTC đến từ mọi
miền trên thế giới này, tôi có thể nói rằng: ý chí này
hiện có.
Hỏi
- Vậy tại Assisi sẽ có việc lên án chính sách khủng bố không?
Ðáp - Có,
và đây là yếu tố mới sánh với hai ngày cầu nguyện trước
đây được triệu tập năm 1986 và 1993. Sẽ có một dấn thân
chung cho hòa bình, được đọc lên bởi các lãnh tụ tôn giáo
khác nhau, một sự tái xác nhận chung về tâm tình tôn giáo
đích thực, như ÐTC đã viết, đây là nguồn mạch của sự
tôn trọng nhau và của sự hòa đồng giữa các dân tộc.
Hỏi
- Trong con đường này, Hồi giáo có phải là một viên đá
gây vấp ngã không?
Ðáp -
Chúng ta phải nhìn vào Hồi giáo với sự tôn trọng lớn lao,
vừa phân biệt những giáo
huấn nền tảng của Hồi giáo ra khỏi chính sách cuồng tín. ÐTC
đã đi ngay vào chiều hướng này. Chúng ta không nên quên rằng:
ít ngày sau ngày 11 tháng 9 năm 2001, ÐTC viếng thăm một Quốc
gia Hồi giáo, Kazakhstan, nơi đây ngài giơ tay đón nhận Hồi
giáo. Ngài nói: Hồi giáo chân chính là Hồi giáo cầu nguyện
và biết trở nên liên đới với những ai gặp phải cơn túng
cực. Người dân và nhà cầm quyền Hồi giáo đã đón tiếp
ngài với sự thân mật lớn lao, trong tinh thần của tình bạn
hữu. Ðây không phải là điều không có ý nghĩa gì.
Hỏi
- Thưa ÐHY, ÐHY đã có kinh nghiệm về cuộc tử đạo. Vậy
ÐHY cảm thấy gì trước những người tự coi mình là
"tử đạo-sát nhân", những người nhân danh tôn giáo tự
sát và sát hại người người khác?
Ðáp -
Cuộc tử đạo của Kitô giáo không khinh miệt sự sống. Cuộc
tử đạo này là vì tình yêu mến, biết chịu đau khổ và sẵn
sàng chết. Nhưng cũng sợ
sự chết, không cảm thấy lãnh
đạm trước sự sống, cả
sự sống của mình cũng như sự sống của người khác. Cuộc
tử đạo là sự đau khổ của những ai chấp nhận bị đối xử
cách bất công để trung thành với
Chúa. Ðây không phải là việc tự mình muốn thi hành
công lý nhân danh Thiên Chúa.
Hỏi - Vậy
có thể mở cuộc đối thoại về những đề tài này với những
ai có một cái nhìn trái ngược lại không?
Ðáp - Có
thể mở cuộc đối thoại với mọi người. Tôi đã có kinh
nghiệm này trong những năm tôi ở trong tù tại Việt Nam.
Trong giữa các bạn tù của tôi có những người công giáo,
nhưng cũng có cả tín hữu Phật giáo thuộc các giáo hội khác
nhau nữa. Trong cuộc sống bình thường, rất ít khi thấy một người
Phật giáo trở nên bạn hữu của một người công giáo, nhất
là khi nói đến một người Phật giáo quá khích. Trong nhà
giam, chúng tôi khởi sự nói chuyện với nhau, đối thoại với
nhau, đến độ coi nhau là anh em với nhau. Không những với người
Phật giáo, nhưng còn với cả người vô thần nữa, thí dụ
những người giam tù hay canh giữ tôi. Chúng tôi trở nên
bạn hữu với nhau, có người lại sẵn sàng giúp đỡ tôi
nữa. Một anh công an đã kiếm gỗ cho tôi để làm cây thánh
giá mà tôi giấu kín trong một bánh sà phòng và, sau này,
được bọc sắt, đã trở nên cây thánh giá giám mục của
tôi. Họ đã hiểu rằng: Kitô giáo không phải là thù dịch
của họ. Tất cả công việc này là một cuộc đối thoại đầy
nhẫn nại. Không bao giờ và sẽ không bao giờ tâm tình tôn
giáo thuần túy có thể đi đến bạo lực.
Hỏi - Cuộc
gặp gỡ giữa các đại diện các tôn giáo tại Assisi chắc
chắn sẽ là một cái gì gây
ấn tượng và ảnh hưởng rộng lớn. Nhưng hiệu lực cụ thể
sẽ như thế nào?
Ðáp - Tôi tin rằng sẽ có hiệu lực lớn lao, nhất là trên bình diện giáo dục. Ðó là cái mà ÐTC gọi là "khoa sư phạm" của sự tha thứ. Cử chỉ tại Assisi có một sức mạnh về gương sáng. Ðây như thể các vị lãnh đạo các tôn giáo nói với thế giới rằng: này đây, anh chị em hãy nhìn xem: tất cả chúng ta có thể cùng đồng hành trên con đường hòa bình, trong khi chúng ta tôn trọng các khác biệt của mổi một người.